داستان‌های خاکستری

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: از صادق چوبک اخیرا دو مجموعه داستانِ «روز اول قبر» و «خیمه‌شب‌بازی» در انتشارات نگاه منتشر شده است. صادق چوبک در «خیمه‌شب‌بازی» برش‌هایی از زندگی تلخ و بلا‌زده ایرانی را به تصویر می‌کشد. جایی که آدم‌ها در بندِ رذالت و جهل و فریب‌اند یا چنان در خود وامانده‌اند که بی‌اختیار تن به سرنوشت محتومِ خود می‌دهند. چوبک با نگاهی تیزبین و بی‌رحم، ریشه‌های پنهانِ رنج و دسیسه را در روزمرگی‌ها جست‌وجو می‌کند؛ بی‌پروا از داوری و عمیقا وفادار به واقعیتی که اغلب از آن می‌گریزیم. اما پشت این تلخی، امیدی ولو اندک نیز نهفته است.

هر داستان، صحنه‌ای است از درونیات آدم‌هایی ملموس، و هر شخصیت آینه‌ای از افراد جامعه. زبان داستان‌ها نیز چون جهان‌بینی نویسنده‌، سرراست و زنده است. این کتاب شامل ده داستان کوتاه مهم چوبک است: «نفتی»، «گل‌های گوشتی»، «عدل»، «زیر چراغ قرمز»، «آخر شب»، «مردی در قفس»، «پیراهن زرشکی»، «مسیو الیاس»، «یحیی» و «آه انسان». در بخشی از داستان «گل‌های گوشتی» می‌خوانیم: «مراد وسط خیابان پرجمعیت ایستاد؛ کت خود را کند و به دست زرى یراقى داد و با فروش آن سنگینى، یک مشت پشم و پنبه و قیود دروغى اجتماعى را از دوش خود برداشت. آزادى هرگز ندیده‌اى در خودش حس کرد. قدرى دست‌هایش را حرکت داد؛ دید مثل اینکه راحت‌تر و آزادتر شد و بى‌کت هم می‌تواند زندگى کند. اما فکر داشتن ده تومان پول نقد در جیب ساعتى شلوارش که از فروش آن گیرش آمده بود، شور و میل شدیدى درش بیدار کرده بود... مراد در زندگى هیچ چیز نداشت. یک مشت استخوان متحرک و یک فهم تند آمیخته با بدبینى شدید و یک ‌رشته معلومات زنگ‌زده که حتى به درد خودش هم نمی‌خورد، وجود او را تشکیل داده بود. در یک ثانیه هزار جور فکر می‌کرد و بى‌آنکه به نتیجه آنها اهمیت بدهد آنها را عوض می‌کرد و به یکى دیگر می‌چسبید». کتاب «روز اول قبر» نیز مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاهِ تیز و تلخ چوبک است که پرده از چهره پنهان جامعه برمی‌دارد. چوبک در این مجموعه، نه قهرمان دارد و نه دنبال قهرمان‌پروری است.

شخصیت‌های داستان‌های او چنان حقیقی‌اند که هر خواننده‌ای با داستان‌هایش همذات‌پنداری دارد. و هر داستان این مجموعه مانند تکه‌ای از جامعه است که خواننده در آن، چهره محنت‌زده خود را می‌بیند و به قضاوت خود می‌نشیند. چوبک در این مجموعه، با نگاهی بی‌پروا و صادقانه به ژرفای تاریک انسان سرک می‌کشد؛ جایی میان مرگ و زندگی، وجدان و فراموشی، خرافه و وهم و خیال. «گورکن‌ها»، «چشم شیشه‌ای»، «یک چیز خاکستری» و «روز اول قبر» ازجمله داستان‌های این مجموعه‌اند.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.