گزینههای سوخته زلنسکی زیر سایه فساد و جنگ
رئیسجمهور اوکراین که پیشتر زیر ضرب رسواییهای بزرگ فساد مالی بود، اکنون با چالش جدیدی از سوی متحدش، ایالات متحده، روبهروست. یک هیئت بلندپایه آمریکایی در کییف طرح صلحی را روی میز گذاشت که شامل واگذاری کامل دونباس و انحلال نیمی از ارتش اوکراین است؛
به گزارش گروه رسانهای شرق،
اوون متیوز: رئیسجمهور اوکراین که پیشتر زیر ضرب رسواییهای بزرگ فساد مالی بود، اکنون با چالش جدیدی از سوی متحدش، ایالات متحده، روبهروست. یک هیئت بلندپایه آمریکایی در کییف طرح صلحی را روی میز گذاشت که شامل واگذاری کامل دونباس و انحلال نیمی از ارتش اوکراین است؛ طرحی که عملا تکرار خواستههای حداکثری پوتین است. دو چیز درباره طرح جدید صلح روشن است: نخست اینکه هیچ چیز تازهای در آن نیست و دوم اینکه هیچ چیز خوبی برای زلنسکی در آن وجود ندارد. جزئیات این پیشنهاد ۲۸مادهای، ابتدا به سایت خبری آمریکایی اکسیوس درز کرد؛ افشایی که ظاهرا توسط طرف روسی انجام و به شکلی تصادفی توسط خود ویتکاف تأیید شد. این طرح تفاوت چندانی با پیشنهادهای قبلی که اوکراینیها رد کرده بودند ندارد و در ماهیت، بازگویی همان مطالبات حداکثری است که ولادیمیر پوتین جنگ را با آنها آغاز کرد. یکی از بندها خواستار آن است که اوکراین باقیمانده منطقه دونباس را که روسیه هنوز موفق به اشغال آن نشده واگذار کند. بند دیگر از کییف میخواهد نیروهای مسلح خود را به نصف کاهش دهد و انواع خاصی از تسلیحات، بهویژه موشکهای دوربرد که میتوانند اهدافی در خاک روسیه را بزنند، کنار بگذارد. کییف همچنین باید بپذیرد که کمکهای نظامی ناتو کاهش یابد یا متوقف شود و حضور نیروهای ناتو در خاک این کشور به هر شکلی ممنوع شود. این شرط عملا هرگونه شانس برای تشکیل نیروی حافظ صلح که توسط «ائتلاف داوطلبان» به رهبری فرانسه و بریتانیا پیشبینی شده بود را از بین میبرد.
در حوزه سیاست داخلی، اوکراین ملزم خواهد بود زبان روسی را به عنوان یک زبان رسمی دولتی به رسمیت بشناسد؛ موضوعی که زلنسکی در سال ۲۰۱۹ و زمان انتخابش به عنوان نامزدی که میتواند با مسکو سازش کند، از آن حمایت میکرد. این توافق همچنین میخواهد که کییف به کلیسای ارتدکس روسیه جایگاه رسمی بدهد؛ نهادی که دولت زلنسکی آن را به عنوان عامل نفوذ کرملین هدف قرار داده بود. یک عضو ارشد سابق دولت زلنسکی که اکنون در کییف است میگوید این معامله دقیقا همان چیزی است که پوتین همیشه خواسته بود: «نازیزدایی، خلع سلاح و تجزیه». او میپرسد: «برای چه جنگیدیم اگر فقط قرار بود به همان نقطهای برگردیم که در آغاز بودیم؟ مردم خواهند پرسید چه کسی باعث شد خون ما ریخته شود؟». پیشنهادهایی که امروز در کییف روی میز است، بدون شک برای اوکراین بسیار بدتر از هریک از توافقهای مینسک است که در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ امضا شد اما توسط بسیاری از ملیگرایان اوکراینی رد شد. در واقع، زمانی که زلنسکی در اکتبر ۲۰۱۹ و دوباره در ۲۰۲۱-۲۲ به توافق بر سر جمهوریهای جداییطلب دونباس نزدیک شد، یک «جنبش مقاومت در برابر تسلیم» فعال و تهاجمی که به سرویس امنیتی اوکراین متصل بود، زلنسکی را تهدید کرد که اگر در برابر روسیه «تسلیم» شود، با یک «میدان کهنهسربازان» (کودتا) روبهرو خواهد شد.
شروط فعلی حتی سختتر از پیشنویس توافق صلحی است که در مارس و آوریل ۲۰۲۲ در استانبول مورد بحث قرار گرفت اما اوکراین آن را به دلیل تنبیهیبودن رها کرد. حتی در صورت وقوع رویداد بسیار نامحتمل که زلنسکی مجبور به امضای واگذاری بخش تحت کنترل اوکراین در دونباس شود، همان لحظهای که این کار را بکند، اوکراین فورا غیرقابل اداره خواهد شد. یگانهای خط مقدم اوکراین که سالها برای حفظ به اصطلاح «کمربند قلعه» شهرها از اسلاویانسک تا کراماتورسک جنگیدهاند، احتمالا از دستور عقبنشینی سرپیچی خواهند کرد. این مقام اوکراینی که دو سال عضو کابینه زلنسکی بوده میگوید: «این توافق میخواهد که صدها هزار اوکراینی به زور از خانههایشان تخلیه شوند یا به اسارت روسیه درآیند». او تأکید میکند: «هیچ راهی وجود ندارد که نیروهای ما این مردم را رها کنند... و دولتی که چنین توافقی را امضا کند به عنوان خائن تلقی شده و سرنگون خواهد شد». تقاضا برای عقبنشینی در دونباس، طرح ویتکاف-دیمیتریف را در وضعیت فعلی از نظر سیاسی و نظامی غیرقابل اجرا میکند. این موضوع پرسشهای مهمی را پیش میکشد: آیا پوتین عمدا روی یک معامله غیرعملی اصرار دارد چون صلح نمیخواهد؟ یا اینکه برخی بخشهای خواستههای او، مثلا باقیمانده دونباس، یک موضع فعلی مذاکرهای است که او آماده رها کردنش است؟
پرسش دیگر این است که چرا ایالات متحده برای این معامله فشار میآورد، آن هم با علم کامل به اینکه نه زلنسکی و نه هیچ رئیسجمهور دیگری در اوکراین هرگز نمیتواند با آن موافقت کند. تندادن به تجزیه در امتداد خط تماس کنونی به اندازه کافی از نظر سیاسی دردناک و پرخطر است، اما درخواست عقبنشینی داوطلبانه از سرزمینهایی که با خون هزاران جوان اوکراینی با موفقیت دفاع شده، عاملی برای برهمخوردن معامله است. ممکن است ترامپ بخواهد دستش را از کل این افتضاح اوکراین بشوید و کنار برود و تقصیر را گردن سرسختی احتمالی زلنسکی بیندازد. همچنین ممکن است این فقط یک حرکت دیگر در اسلالوم دیپلماتیک ترامپ بر سر اوکراین باشد که مدام بین تهدید زلنسکی و تهدید پوتین در نوسان است. حتی مشخص نیست که آیا ترامپ یا وزیر خارجهاش مارکو روبیو کاملا طرح اخیر را تأیید میکنند یا خیر؛ چراکه سخنگویان آنها قاطعانه سکوت کردهاند.
یک چیز روشن است: این پیشنهادی نیست که زلنسکی بتواند امضا کند؛ اما با پیشروی آرام خطوط مقدم به سمت غرب، اعتبار سیاسی خودش که زیر آوار اتهامات سودجوییهای جنگی متحدان نزدیکش در حال فروریختن است، پولی که ته میکشد و حملات روسیه به زیرساختهای انرژی که دقیقتر و مؤثرتر شده، گزینههای زلنسکی نیز در حال اتمام است.
منبع: Spectator
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.