در مسیر دشوار سفرهای شهری

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

دسترسی برابر به خدمات شهری، حقی است که برای بسیاری از شهروندان بدیهی به نظر می‌رسد؛ اما برای افراد دارای معلولیت، همین حق ساده گاهی به رؤیایی دور تبدیل می‌شود. درحالی‌که فناوری و اپلیکیشن‌های هوشمند وعده آسان‌ترشدن زندگی را می‌دهند، واقعیت برای بسیاری از کاربران دارای معلولیت در ایران چیز دیگری است. «سحر ترازی»، دختری ویلچرنشین، از‌جمله افرادی است که هر بار برای گرفتن تاکسی اینترنتی با اضطراب، انتظار و گاه تحقیر روبه‌رو می‌شود. روایت او در گفت‌وگو با «شرق»، تنها روایت یک نفر نیست؛ بازتاب تجربه مشترک بسیاری از افراد دارای معلولیت در شهرهای بزرگ ایران است. «سحر ترازی»، هنرمند دارای معلولیت، با اشاره به چالش همیشگی‌اش برای استفاده از تاکسی‌های اینترنتی می‌گوید: «من از هر دو اپلیکیشن تاکسی اینترنتی، اسنپ و تپسی، استفاده می‌کنم. در هر دو حساب کاربری‌ام هم فامیلم را نوشته‌ام و هم عبارت «همراه با ویلچر» را اضافه کرده‌ام. در گذشته این برنامه‌ها گزینه «ویلچر دارم» نداشتند، اما مدتی است چنین گزینه‌ای فعال شده و حتی برای نابینایان یا ناشنوایان هم گزینه‌های مشابهی وجود دارد. با‌این‌حال، متأسفانه ۹۹ درصد راننده‌ها به این بخش از پروفایل توجهی نمی‌کنند. من همیشه بعد از قبول سفر، خودم تماس می‌گیرم و می‌گویم من ویلچر دارم، آیا در ماشین جا می‌شود یا نه؟‌ بیشترشان پاسخ منفی می‌دهند، بعضی می‌گویند ماشین‌شان دوگانه‌سوز است، بعضی هم می‌گویند جا ندارند. حتی اگر توضیح بدهم که ویلچرم خارجی است و فضای کمی می‌گیرد، باز هم عذر می‌آورند یا می‌گویند ماشین‌شان کثیف می‌شود».

او ادامه می‌دهد: «باور کنید هر بار که می‌خواهم اسنپ یا تپسی بگیرم، کمترین زمانی که منتظر می‌مانم یک‌ربع است، اما معمولا این انتظار تا ۴۰ دقیقه، یک ساعت یا حتی دو ساعت هم طول می‌کشد. یک بار حدود سال ۹۸ یا ۹۹، با گروه دوبلاژم برای ضبط ویدئو به یک کافه رفته بودیم. قرار بود با اسنپ برگردم. کارمان ساعت دو بعدازظهر تمام شد و باران شدیدی هم می‌بارید. از همان ساعت تا حدود چهار بعدازظهر تلاش کردم ماشین بگیرم، اما هیچ‌کدام قبول نکردند. به هر راننده‌ای توضیح می‌دادم که ویلچرم تمیز است و داخل سالن مانده، باز می‌گفتند «نه، ماشین کثیف می‌شود». آخر سر یکی از دوستانم مجبور شد برود خانه‌ و با ماشین خودش من را برساند. آن روز واقعا دو ساعت و نیم منتظر بودم. نکته اینجاست که گزینه «ویلچر دارم» به‌صورت ثابت در پروفایل من ثبت شده و لازم نیست هر بار فعالش کنم. یعنی راننده اگر دقت کند، باید آن را ببیند. با‌این‌حال، بیشترشان اصلا نگاه نمی‌کنند. همیشه خودم تماس می‌گیرم و محترمانه می‌پرسم تا وقت تلف نشود». «سحر ترازی» به تازه‌ترین تجربه‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از بدترین تجربه‌هایم شبی بود که در مهرماه در پردیس شهرزاد اجرا داشتم. بعد از اجرا، حدود ۴۰ دقیقه تلاش کردم تا ماشین بگیرم. دو راننده قبول کردند اما بعد از تماس گفتند جا ندارند. بالاخره راننده‌ای با پژو ۴۰۵ قبول کرد. تماس گرفتم و گفتم: «جناب من ویلچر دارم، جا می‌شود؟» گفت بله، مشکلی نیست و حتی گفت تا 30 ثانیه دیگر می‌رسد. اما وقتی رسید و مرا دید، شروع کرد به غر زدن: «این گند و کثافت را کجا بذارم؟». واقعا شوکه شدم. به او گفتم: «آقا، مگه نجسه که این حرفو می‌زنید؟». یادآوری کردم که تلفنی هم گفته بودم و در پروفایلم هم نوشته شده. گفت: «من ندیدم». گفتم: «اون دیگه مشکل شماست». با اکراه ویلچر را گذاشت و ساکت شد. وقتی به خانه رسیدم، بلافاصله با پشتیبانی تماس گرفتم و همه ‌چیز را توضیح دادم. گفتند پیگیری می‌کنند، هرچند مطمئن نیستم نتیجه‌ای گرفته باشند. بعدتر یکی از دوستانم که در بخش توسعه اسنپ کار می‌کند، قول داد موضوع را پیگیری کند و راننده توبیخ شود. امیدوارم واقعا این اتفاق بیفتد، چون این رفتار برای من بسیار توهین‌آمیز و سنگین بود». او تأکید می‌کند: «من به پشتیبانی هم گفتم که فقط خودم نیستم، افراد زیادی مثل من هستند که همین مشکلات را دارند. پیشنهاد دادم تعدادی ماشین ویژه برای ما اختصاص دهند تا رانندگان از قبل بدانند مسافر دارای ویلچر است و بدون نگرانی بیایند. یعنی دیگر لازم نباشد هر بار تماس بگیرم و توضیح بدهم. گفتم این کار نه‌تنها استرس ما را کم می‌کند، بلکه باعث صرفه‌جویی در وقت و افزایش رضایت می‌شود. به‌علاوه، گفتم قیمت‌های اسنپ و تپسی خیلی بالاست. با وجود این هزینه‌ها، حداقل انتظار داریم راننده‌ها محترمانه برخورد کنند یا سیستم خدمات ویژه برای ما فراهم شود. مثلا مسیر تهرانپارس تا خیابان نوفل‌لوشاتو گاهی بیش از 300 هزار تومان برایم هزینه دارد، درحالی‌که باید مدتی طولانی هم منتظر بمانم».

«سحر» که بازیگر تئاتر است، در پاسخ به اینکه استفاده از سامانه حمل‌ونقل معلولان چه چالش‌هایی دارد، توضیح می‌دهد: «آنجا هم مشکلات زیادی دارد. باید حداقل دو روز زودتر تماس بگیری تا شاید ماشین رزرو شود. تازه همیشه هم ساعت دلخواهت را نمی‌دهند. مثلا می‌گویم ساعت چهار می‌خواهم، می‌گویند 12 می‌توانیم بیاییم. گاهی هم دو، سه ساعت زودتر یا دیرتر می‌رسند. تازه روز بعد باید تماس بگیری تا ببینی درخواستت تأیید شده یا نه. راننده‌های آن سامانه هم اغلب بداخلاق‌اند و سرویس‌دهی‌شان مثل سرویس مدرسه است؛ یعنی چند نفر را سوار می‌کنند و باید منتظر بمانی تا یکی‌یکی برسند. من که بیشتر روزها کار دارم، نمی‌توانم همیشه با چنین شرایطی هماهنگ شوم».

او با اشاره به فشارهای روانی مربوط به دردسرهای استفاده از تاکسی‌های اینترنتی مثل اسنپ و تپسی می‌گوید: «در مجموع، اسنپ و تپسی با وجود گزینه «ویلچر دارم»، هنوز سیستم مؤثری برای افراد دارای معلولیت طراحی نکرده‌اند و سامانه مخصوص معلولان هم پاسخ‌گو نیست. به نظرم حالا که این اپلیکیشن‌ها امکان ثبت وضعیت جسمی را اضافه کرده‌اند، باید گام بعدی را هم بردارند؛ مثلا ایجاد ناوگان مخصوص، آموزش رانندگان برای برخورد محترمانه و در نظر گرفتن تخفیف‌هایی برای کاربران دارای معلولیت. واقعا هر بار که می‌خواهم اسنپ بگیرم، دچار استرس می‌شوم. نمی‌دانم راننده‌ای پیدا می‌شود یا نه و اگر بیاید، رفتار محترمانه‌ای خواهد داشت یا نه. با‌این‌حال، در کنار همه این تجربه‌های تلخ، راننده‌های خوب و محترم هم بوده‌اند که با رفتار انسانی‌شان به من انرژی مثبت داده‌اند. اما واقعیت این است که تعدادشان کم است و راه زیادی مانده تا همه ما بتوانیم بدون ترس و نگرانی از یک سفر ساده درون‌شهری لذت ببریم».

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.