زمزمه جنگ در کارائیب

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: ایالات متحده با استناد به مبارزه با قاچاق مواد مخدر، دامنه حضور نظامی خود را در حوزه کارائیب و سواحل ونزوئلا گسترش داده است. واشنگتن اکنون از ناوهای جنگی، بمب‌افکن‌های دوربرد، زیردریایی هسته‌ای و جنگنده‌های اف-۳۵ برای هدف قراردادن مسیرهای انتقال مواد استفاده می‌کند؛ اقدامی که به‌ گفته ناظران، بیش از آنکه صرفا ضدقاچاق باشد، پیام سیاسی دارد. دونالد ترامپ در کاخ سفید اعلام کرد که دولت او قصد دارد کنگره را از جزئیات عملیات علیه کارتل‌های مواد مخدر آگاه کند، اما تأکید کرد که برای این هدف «لزومی به اعلان جنگ» نمی‌بیند. او با لحنی تند گفت: «ما فقط کسانی را می‌کشیم که مواد را به کشورمان می‌آورند. همین. ما آنها را می‌کشیم». به گفته مقام‌های دفاعی، ارتش آمریکا از اوایل سپتامبر چندین حمله هوایی و دریایی علیه قایق‌ها و زیردریایی‌های حامل مواد در کارائیب و اقیانوس آرام انجام داده و نزدیک به ۴۰ نفر در این عملیات کشته شده‌اند. پنتاگون جزئیات چندانی منتشر نکرده، اما تأیید کرده برخی از این حملات در آب‌های نزدیک ونزوئلا انجام شده‌اند.

ترامپ با اشاره به تغییر مسیر قاچاقچیان افزود: «حالا مواد از مسیر زمینی وارد می‌شود... و زمین، هدف بعدی خواهد بود». این جمله، نشانه‌ای از تمایل کاخ سفید برای انتقال جنگ به خاک کشورهای منطقه تلقی شد. نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، همان روز در کاراکاس هشدار داد که هرگونه مداخله نظامی آمریکا، با «قیام عمومی طبقه کارگر» روبه‌رو خواهد شد. او گفت: «میلیون‌ها مرد و زن با سلاح در سراسر کشور خواهند جنگید تا قدرت را پس بگیرند».

بمب‌افکن‌ها در آسمان ونزوئلا

در همان روز، دو بمب‌افکن بی‌-۱ از پایگاه دایس در تگزاس برخاستند و در نزدیکی حریم هوایی ونزوئلا پرواز کردند. پنتاگون اعلام کرد که این پروازها در فضای بین‌المللی انجام شد اما هدف آن «نمایش قدرت» بود. بی-۱، یکی از سنگین‌ترین بمب‌افکن‌های نیروی هوایی آمریکاست که توان حمل بیش از ۳۴ تن بمب و اجرای عملیات شناسایی دریایی را دارد. در هفته پیش از آن نیز، نیروی هوایی و تفنگ‌داران دریایی آمریکا با استفاده از بمب‌افکن‌های بی-۵۲ و جنگنده‌های 

اف-۳۵، مانور مشابهی در نزدیکی جزیره‌ای انجام داده بودند که ارتش ونزوئلا در آن تمرین نظامی کرده بود. پرواز این بمب‌افکن‌ها در حلقه‌ای بر فراز منطقه و بازگشت سریع به خاک آمریکا، از سوی پنتاگون «نمایش حمله» توصیف شد. پرواز «بی-۱»ها از نظر نظامی اهمیت خاصی دارد؛ زیرا این هواپیماها بخشی از راهبرد بازدارندگی دوربرد آمریکا محسوب می‌شوند. در دهه‌های گذشته از بی-۱ برای مأموریت‌های رزمی در افغانستان و خاورمیانه استفاده شد، اما در آمریکای جنوبی حضور آن بی‌سابقه است. تحلیلگران می‌گویند این پروازها، علاوه بر هدف ضدقاچاق، حامل پیامی برای دولت‌های همسو با چین و روسیه در منطقه است که در سال‌های اخیر به کاراکاس نزدیک شده‌اند.

پس از انتشار گزارش این پروازها، ترامپ ادعای وجود عملیات واقعی را رد کرد و گفت: «این گزارش دقیق نیست». اما منابع نظامی گفتند مأموریت‌های بمب‌افکن‌ها بخشی از افزایش گسترده نیروهای آمریکایی در منطقه است؛ از هشت ناو جنگی و یک زیردریایی تا پهپادهای ریپر و اسکادران اف-۳۵.

فراتر از مبارزه با مواد مخدر

در سال‌های اخیر، حضور بمب‌افکن‌های آمریکا در آمریکای جنوبی تقریبا سالی یک‌ بار و به‌ صورت تمرینی انجام می‌شد. اما اکنون مقام‌های دفاعی می‌گویند این مأموریت‌ها به‌زودی تکرار خواهد شد. به باور ژنرال بازنشسته، دیوید دپتولا از مؤسسه میچل، پروازهای اخیر «نشانه‌ای از جدیت و قصد واقعی» است. او گفت: «وقتی چنین مجموعه‌ای از توان نظامی را وارد میدان می‌کنید، پیام واضحی می‌فرستید:‌ قدرت، برد، دقت و ماندگاری».

تحلیلگران امنیتی در واشنگتن معتقدند هدف پنهان‌تر این کارزار، اعمال فشار بر دولت‌هایی است که به اقتصاد غیررسمی مواد وابسته‌اند و در‌عین‌حال در محور ضد‌آمریکایی عمل می‌کنند. در میان این کشورها، ونزوئلا جایگاه ویژه‌ای دارد؛ زیرا هم‌پیمان نزدیک کوبا، روسیه و به‌تازگی ایران است. ناظران می‌گویند حضور نظامی آمریکا در حوزه کارائیب، نه‌تنها با هدف محدودسازی قاچاق، بلکه برای جلوگیری از تثبیت نفوذ مسکو و پکن در حیاط‌خلوت واشنگتن صورت گرفته است. هم‌زمان، پنتاگون اعلام کرده تمرکز اصلی کارزار نظامی بر مقابله با قاچاقچیان ونزوئلایی و کلمبیایی است. از اوایل سپتامبر تاکنون، آمریکا دست‌کم هفت حمله به قایق‌های تندرو و زیردریایی‌های حامل مواد انجام داده است. پیت هگست، وزیر دفاع، گفته در هفته اخیر نیز دو شناور در شرق اقیانوس آرام هدف قرار گرفته‌اند.

جدال حقوقی در واشنگتن

در واشنگتن، پرسش‌هایی درباره مبنای قانونی این حملات مطرح شده است. برخی از نمایندگان هر دو حزب درباره اختیارات رئیس‌جمهور در اجرای عملیات فرامرزی هشدار داده‌اند. با این حال، اکثریت جمهوری‌خواه کنگره، طرح‌های محدودکننده را رد کرده‌اند. وقتی خبرنگاران از جان تون، رهبر اکثریت سنا، پرسیدند آیا رئیس‌جمهور برای حمله زمینی به مجوز کنگره نیاز دارد، پاسخ داد: «نمی‌دانم پاسخ دقیق چیست». این ابهام حقوقی، یادآور بحث‌های دوران جنگ عراق است، زمانی که دولت‌ها برای عملیات فرامرزی به مصوبات قدیمی استناد می‌کردند. کارشناسان حقوق بین‌الملل نیز می‌گویند چنین حملاتی در آب‌های آزاد ممکن است با منشور سازمان ملل در تعارض باشد، مگر آنکه تهدید مستقیم علیه امنیت ملی آمریکا اثبات شود. کاخ سفید در پاسخ گفته: «دولت برای دفاع از مردم آمریکا از هیچ ابزار قانونی فروگذار نخواهد کرد». در سوی دیگر، مادورو ارتش خود را در امتداد سواحل ونزوئلا مستقر کرده و از وقوع «حمله قریب‌الوقوع» سخن گفته است. او ترامپ را به تلاش برای تغییر رژیم متهم کرده و هشدار داده کشورش «از هر وجب خاک خود دفاع خواهد کرد».

ترامپ نیز در واکنش، کلمبیا را هدف گرفت و رئیس‌جمهور گوستاوو پیترو را متهم کرد که به قاچاقچیان مواد کمک می‌کند. پیترو در پاسخ، این اتهام را «دروغ و فریب‌کارانه» دانست و گفت واشنگتن با «کشتار در دریاها» حقوق بین‌الملل را نقض می‌کند. روابط سه کشور در ماه‌های اخیر پرتنش‌تر از همیشه است. هم‌زمان با افزایش فعالیت‌های نظامی آمریکا، کاراکاس روابط خود را با مسکو و تهران تحکیم کرده و از امضای توافق‌های دفاعی خبر داده است. کارشناسان می‌گویند چنین رویکردی ممکن است منطقه را به صحنه تازه‌ای از رقابت قدرت‌های بزرگ تبدیل کند.

چشم‌انداز نامعلوم

تحلیلگران می‌گویند کارزار جدید آمریکا علیه «کارتل‌های مرزی» ممکن است به‌سرعت به بحران سیاسی بین‌المللی بدل شود. پرواز بمب‌افکن‌ها و تهدید به حملات زمینی، از نظر منتقدان، نشانه بازگشت به سیاست فشار نظامی در نیم‌کره غربی است؛ سیاستی که دهه‌ها تنش میان واشنگتن و کاراکاس را شعله‌ور نگه داشت. درحالی‌که کاخ سفید تأکید دارد هدف، مبارزه با قاچاق مواد است، بسیاری از ناظران می‌گویند این عملیات، زمینه‌ساز مرحله‌ای تازه از رقابت ژئوپلیتیک در آمریکای لاتین خواهد بود. برخی کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت بروز درگیری مستقیم، مسیرهای انرژی و تجارت در دریای کارائیب نیز آسیب‌پذیر خواهد شد؛ مسیری که روزانه میلیاردها دلار کالا از آن عبور می‌کند.

در نهایت، اگرچه واشنگتن این عملیات را اقدامی «دفاعی» می‌نامد، اما برای بسیاری از دولت‌های منطقه یادآور گذشته‌ای است که در آن، مداخلات نظامی آمریکا با شعار «امنیت» آغاز و با تغییر دولت‌ها پایان می‌یافت.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.