تفاهم یا عقب‌نشینی استراتژیک؟
تیک‌تاک، اپلیکیشن ویدئوهای کوتاه که در سال ۲۰۱۶ توسط شرکت چینی بایت‌دنس راه‌اندازی شد، طی کمتر از یک دهه به یکی از مهم‌ترین نقاط تنش میان ایالات متحده و چین تبدیل شده است. ترکیب نفوذ فرهنگی این پلتفرم، حساسیت‌های امنیتی مرتبط با داده‌ها و رقابت ژئوپلیتیک، تیک‌تاک را فراتر از یک شبکه اجتماعی ساده قرار داده است. از همان ابتدا، گسترش سریع تیک‌تاک در بازار آمریکا نگرانی‌هایی را درباره امنیت داده‌ها و نفوذ احتمالی پکن ایجاد کرد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
علی کیا: تیک‌تاک، اپلیکیشن ویدئوهای کوتاه که در سال ۲۰۱۶ توسط شرکت چینی بایت‌دنس راه‌اندازی شد، طی کمتر از یک دهه به یکی از مهم‌ترین نقاط تنش میان ایالات متحده و چین تبدیل شده است. ترکیب نفوذ فرهنگی این پلتفرم، حساسیت‌های امنیتی مرتبط با داده‌ها و رقابت ژئوپلیتیک، تیک‌تاک را فراتر از یک شبکه اجتماعی ساده قرار داده است. از همان ابتدا، گسترش سریع تیک‌تاک در بازار آمریکا نگرانی‌هایی را درباره امنیت داده‌ها و نفوذ احتمالی پکن ایجاد کرد.
جلسات متعدد در کنگره آمریکا، حضور مدیرعامل بایت‌دنس در سنای آمریکا و پرسش‌های بی‌پاسخ درباره نحوه مدیریت داده‌ها، همگی نشان‌دهنده شدت حساسیت واشنگتن به این موضوع بودند. دولت ترامپ با صدور فرمان اجرائی ۱۳۹۴۲ در آگوست۲۰۲۰ عملا به‌دنبال مسدودسازی این پلتفرم برآمد، اما موانع قضائی مانع اجرای کامل فرمان شد.
با روی‌کار‌آمدن دولت بایدن، رویکرد تغییر یافت. به جای اقدامات فوری و اجرائی، مسیر قانون‌گذاری انتخاب شد. تصویب قانون PAFACA ۲۰۲۴ بایت‌دنس را ملزم کرد که یا سهام تیک‌تاک در آمریکا را واگذار کند یا فعالیت خود را متوقف سازد. در نهایت، اجرای این قانون به روزهای پایانی دولت بایدن موکول شد و مسئولیت نهایی به دولت بعدی رسید.
با آغاز دومین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵، مذاکرات با چین شدت گرفت. ترامپ چندین بار مهلت قانونی را تمدید کرد تا فضای توافق ایجاد شود. در سپتامبر ۲۰۲۵، پس از تماس مستقیم ترامپ و شی جین‌پینگ، توافقی نهایی شکل گرفت و بیش از ۶۵ درصد سهام تیک‌تاک آمریکا به اوراکل، سیلورلیک، لری الیسون، مایکل دل و روپرت مرداک واگذار شد. صندوق MGX امارات متحده عربی نیز حدود ۱۵ درصد سهام را به دست گرفت. بایت‌دنس کمتر از ۲۰ درصد مالکیت را حفظ کرد. ارزش‌گذاری شرکت جدید حدود ۱۴ میلیارد دلار
برآورد شد.
بسیاری از تحلیلگران این توافق را نه‌تنها یک بازآرایی مالکیتی می‌دانند، بلکه از آن به عنوان نشانه‌ای واضح از عقب‌نشینی استراتژیک چین یاد می‌کنند. پکن طی همین دوره از درخواست «کشور در حال توسعه» در سازمان تجارت جهانی نیز عقب‌نشینی کرد؛ اقدامی که بسیاری آن را سیگنالی برای کاهش تنش با واشنگتن دانستند.
در مجموع، می‌توان گفت چین با پذیرش این تغییرات، در حال مدیریت یک عقب‌نشینی حساب‌شده است: کاهش سهم مستقیم در تیک‌تاک و عقب‌نشینی از امتیازات تجاری، همگی در راستای کاستن از هزینه‌های کوتاه‌مدت تنش با آمریکا و تمرکز بر اهداف بلندمدت اقتصادی و ژئوپلیتیک قرار دارند. از سوی دیگر، ایالات متحده نیز با پذیرش ادامه حضور محدود بایت‌دنس و مشارکت کشورهای ثالث، انعطاف نشان داده است. امروزه تیک‌تاک، فراتر از یک اپلیکیشن سرگرمی، به ابزاری دیپلماتیک و اقتصادی در روابط چین و آمریکا بدل شده است.
در آخر یک سؤال بی‌ربط: آیا اساسا مسائل و اختلافات بین کشورها غیرقابل مدیریت و تفاهم هستند؟ یا اینکه هر عقب‌نشینی استراتژیکی باید به‌منزله یک شکست تمام‌عیار تعبیر و تعریف شود؟
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
