دولت و راه‌حل‌های عجیب درباره تولید برق
رئیس‌جمهور بهره‌برداری از 130 مگاوات برق نیروگاه خورشیدی و کلنگ‌زنی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت 295 مگاوات را به عنوان گام‌های اولیه برای رفع ناترازی قلمداد کرده‌اند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
رئیس‌جمهور بهره‌برداری از 130 مگاوات برق نیروگاه خورشیدی و کلنگ‌زنی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت 295 مگاوات را به عنوان گام‌های اولیه برای رفع ناترازی قلمداد کرده‌اند. معمولا مشکلات موجود در کشور ما وقتی به مرحله بحران می‌رسند، مورد توجه قرار می‌گیرند و انواع و اقسام کارشناسان هرکدام از منظر خود راه‌حل‌های گوناگونی ارائه می‌کنند.
اکنون که مشکل برق شکل تهدیدآمیزی به خود گرفته، طیفی از راه‌حل‌ها با محوریت انرژی‌های تجدیدپذیر مطرح شده است. به طور کلی توجه به این نوع از انرژی‌ها نزد کشورهای توسعه‌یافته محدود به زمان خاصی نیست و همواره در همه مقاطع مورد توجه بوده و سرمایه‌گذاری‌های سنگینی برای توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود. در کشور ما طیفی از کارشناسان هستند که استفاده از انرژی خورشیدی را یکی از راهکارهای برون‌رفت از تنگناهای تولید برق می‌دانند. ادبیات موجود نزد این دسته از کارشناسان همیشه یکسان است.
مثلا اینکه کشور ما به طور متوسط در هر سال فلان تعداد روز آفتابی دارد و همین می‌تواند دستمایه تولید برق از خورشید باشد. کار به جایی رسیده که اخیرا بحث بر سر این بود که بخشی از کویرها را به مزارع تولید برق خورشیدی تبدیل کنند تا از این طریق علاوه بر تأمین نیاز داخل، نسبت به صادرات برق هم اقدام شود. به نظر می‌رسد این‌گونه اظهارنظرها تلاش دارند برای معضلات بزرگی چون ناترازی برق، یک‌سری راهکارهای ساده و دم‌دستی ارائه کنند. اینکه کشور ما یک کشور آفتابی است نیازی به تبیین ندارد ولی اینکه آیا می‌توان از این آفتاب برق هم تولید کرد، بحث دیگری است. طبعا این‌همه کارشناس اقتصاد و انرژی و مهندس و متخصصانی که در این کشور کار و زندگی می‌کنند، باید به این فکر افتاده باشند که چرا از این انرژی خورشیدی برق تولید نمی‌شود؟
پاسخ به جنبه‌های فنی این قضیه همچون مدل قیمت‌گذاری، سرمایه‌گذاری‌های اولیه، موضوع انتقال انرژی و صدها و هزارها نکته دیگر نیازمند توضیحات کارشناسی و فنی همین متخصصان است. اما از نگاه عمومی‌تری نیز می‌توان به قضیه اشاره کرد. به طور کلی در ابعاد کوچک استفاده از این انرژی رواج دارد. مثلا برق برخی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی از طریق پنل‌های کوچک خورشیدی تأمین می‌شود. در ابعاد خانگی نیز چندین سال قبل از سوی وزارت نیرو فراخوانی به این منظور صادر شد ولی به‌تدریج به حاشیه رفت. آنچه استفاده از این انرژی را دچار محدودیت می‌کند، همانا نگهداشت تأسیسات مربوطه است. شاید بتوان به هر طریق ممکن برای تولید مزارع خورشیدی اقدام کرد. آیا فناوری کامل این انرژی در کشورمان بومی شده است؟ چه میزان از اقلام و تجهیزات و دانش فنی مربوطه باید از طریق منابع خارجی تأمین شود؟
حتی اگر فرض کنیم که همین اکنون همه بخش‌های این حوزه در داخل تأمین شود، ولی هنوز یک ابهام بزرگ وجود دارد. در کشور ما روزهای آفتابی زیادی وجود دارد. کویرها و بیابان‌ها طبعا اولین گزینه بابت مکان احداث مزارع خورشیدی هستند. اما واقعیت آن است که هر آفتاب با هر شدت و با هر زاویه تابش مناسب تولید برق نیست. لذا هر مکانی که الزاما آفتاب شدیدی دارد نمی‌‌تواند گزینه مناسب باشد. از سوی دیگر نباید فکر کرد که اگر مثلا سرمایه‌گذاری‌ها تأمین و مزارع برپا شود، آن‌گاه بلافاصله وارد فرایند تولید و استفاده از انرژی خواهیم شد. با این اوصاف باید این پرسش را مطرح کرد که چرا با وجود این‌همه بیابان در اقصا‌نقاط جهان، کسی سراغ احداث مزارع خورشیدی در آنجا نرفته است (غیر از معدود موارد)؟
پاسخ این است که صفحه‌های خورشیدی نیاز به نگهداری و مراقبت‌های ویژه دارند. در همین شهرهای خودمان در صورت برپایی چند پنل خورشیدی روی سقف یا پشت‌بام یا هر جای دیگر، بلافاصله تجمع‌گاه پرندگان شده و صفحات مزبور محل دفع فضولات آنها می‌شود. اگر کسی در شهرها چنین پنل‌هایی دارد باید مرتبا آنها را بشوید. حال در نظر بگیرید در داخل کویر و با یک باد ساده (و نه توفان‌های وحشتناک کویری) سطوح پنل‌ها پر از گرد و خاک شده و لازم است شست‌و‌شو داده شود. به‌این‌ترتیب بعد از مدتی اندک منابع آبی در داخل کویرها باید صرف شستن پنل‌ها شود و به‌این‌ترتیب فاجعه دیگری در بخش آب ایجاد می‌شود. در داخل شهرها هم مشابه همین وضعیت برقرار است. این فقط یکی از دم‌دستی‌ترین معضلات بود. به همین خاطر و البته دلایل بسیار دیگر است که کسی سراغ تبدیل کویر به نیروگاه خورشیدی نمی‌رود. اخیرا سخنگوی محترم دولت گفت پنل‌هایی در ساختمان‌های دولتی نصب خواهد شد و به تدریج آنها از شبکه برق سراسری جدا می‌شوند (یعنی انرژی ساختمان‌های دولتی از طریق همان پنل‌ها تأمین خواهد شد). این سطح از توهم بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود، می‌تواند از جنس همان نوع «راهکارها» باشد که روزانه از سوی کارشناسان ریز و درشت و دولتی و غیردولتی و وابسته و غیروابسته در رسانه‌ها مطرح می‌شود.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
