تهران پناهگاه ندارد

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

رئیس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، گفت برخی از خطوط مترو که در عمق خاصی باشد و از دستگاه تهویه و مقاومت مناسب در برابر انفجار برخوردار باشد، می‌تواند تا حدی شرایط پناهگاه را داشته باشد اما به‌هیچ‌وجه مناسب نیستند و اساسا با این رویکرد ساخته نشده‌ و چنین ظرفیتی ندارند و می‌توانند بحران را تشدید کنند.

علی بیت‌الهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در گفت‌وگو با ایلنا درباره خلأ وجود پناهگاه در شهرهای مهم کشور برای شرایط بحرانی ازجمله جنگ ایران و اسرائیل که در نبود پناهگاه استاندارد، ایستگاه‌های مترو به‌عنوان پناهگاه به مردم معرفی شد، اظهار کرد: در ابتدا باید به این موضوع تأکید داشته باشم که پناهگاه با محل اسکان در مواقع بحرانی و ضروری بسیار متفاوت است و اساسا تعریف متفاوتی از هم دارند و گاهی در تضاد با یکدیگر هستند، به‌طوری‌که پناهگاه در عمق مناسب و مستحکم با دسترسی به امکانات، اما اسکان ضروری، در سطح و موقت است و قاعدتا نمی‌توان از اسکان اضطراری به‌عنوان پناهگاه استفاده کرد.

او ادامه داد: به یاد دارم که در دوران جنگ با عراق، در دولت آقای موسوی تلاش‌هایی برای احداث و ایجاد پناهگاه‌سازی و نهضت پناهگاه‌سازی آغاز شد، اما ادامه پیدا نکرد. در آن دوران اعلام شد که پناهگاه‌سازی محدود به شرایط جنگی نیست و باید ادامه داشته باشد و زیرزمین‌هایی را برای پناهگاه انتخاب کردند تا مردم در مواقع به صدا درآمدن آژیر و هشدار در پناهگاه مستقر شوند.

رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با بیان اینکه در این سال‌ها شاهد رویکرد مستمر و ادامه‌دار در زمینه پناهگاه‌سازی نبودیم، گفت: متولی این موضوع سازمان پدافند غیرعامل بوده و در این مدت شاهد اقدامی برای پناهگاه‌سازی در کشور نبودیم و نتیجه آن هم در جنگ ۱۲‌روزه مشخص بود. البته مترو، مساجد و مدارس به‌عنوان پناهگاه معرفی شدند اما همین نقض غرض و به نوعی سبک‌سازی موضوع پناهگاه محسوب می‌شود، چراکه مساجد، مدارس و مترو با رویکرد پناهگاه ساخته نمی‌شوند و شاید کاربری محل اسکان در شرایط بحران مانند پس از زلزله، حوادث طبیعی و... داشته باشند اما نمی‌توانند کاربرد پناهگاه در شرایط جنگی  داشته باشند.

بیت‌الهی افزود: در موضوع پناهگاه ساختمان و سازه‌ها باید در برابر انفجار و زلزله مستحکم باشد، درحالی‌که مساجد، مدارس و مترو با این رویکرد ساخته نمی‌شوند، حال اینکه اساسا بخشی از مدارس خود نیاز به نوسازی دارند.

او تأکید کرد: مهم‌تر اینکه توصیه پناه‌گرفتن در پارکینگ‌ها در شرایط جنگی آدرس غلط دادن است و می‌تواند خطرات بیشتری داشته باشد.

رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به الزام احداث پناهگاه در پایتخت و شهرهای مهم و حساس گفت: پس از تجربه زلزله بم، علاوه بر پناهگاه با موضوع جدید و کلیدواژه جدید ساخت اتاق امن در واحدهای مسکونی و ساختمان‌ها مواجه شدیم که این اتاق امن در داخل واحدهای مسکونی تعریف می‌شد تا از بروز آوارهای کشنده جلوگیری کند و مستحکم‌تر باشند و همین اتاق هم می‌توانست تا حدی رویکرد پناهگاهی داشته باشد اما ساخت آن لازم‌الاجرا نشد. یکی از موانع هم افزایش هزینه‌های ساخت بوده است.

او با تأکید بر اینکه پناهگاه‌سازی یک موضوع شهرسازی ساده نیست و باید ملاحظاتی در ساخت آن در نظر گرفته شود، ادامه داد: رویکرد ساخت پناهگاه باید از سوی سازمان پدافند غیرعامل دیده شود و تنها یک مسئله مهندسی نیست و موضوعاتی مانند مکان‌یابی و اینکه در چه عمقی با چه امکانات زیستی و زیرساختی ساخته شود، بسیار مهم هستند. سازمان پدافند غیرعامل در موارد رعایت استانداردهای جزئی‌تر ورود و این استانداردها را دیکته می‌کند. البته ساخت پناهگاه از دیدگاه شهرسازی هم باید دیده شود و وزارت شهرسازی و شهرداری‌ها در ساخت پناهگاه می‌توانند همکار سازمان پدافند غیرعامل باشند، اما چنین شاکله‌ای شکل نگرفته و هیچ‌گونه اقدامی برای ساخت پناهگاه هم نشده و تجربه ۱۲روزه جنگ این نیاز را به‌روشنی  انعکاس می‌دهد.