به خاطر ساخت فیلم سرزنش شدم

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

«تهران کنارت» تازه‌ترین ساخته سینمایی علی بهراد در بخش نمایش‌های ویژه جشنواره کارلووی‌واری شرکت کرده است. فیلمی با نقش‌آفرینی علی شادمان، آناهیتا افشار، آیدا ماهیانی، رضا کولغانی، تینو صالحی، گلنوش قهرمانی، داود ونداده و علی مصفا که به احتمال زیاد مخاطبان ایرانی این فیلم در پاییز امسال به تماشای آن در سینماهای کشور خواهند نشست. «تصور»، ساخته پیشین علی بهراد، با اقبال بسیاری در جشنواره‌های خارجی روبه‌رو شد و با وجود اکران نه‌چندان مناسبش در ایران و خلاصه‌شدن نمایش فیلم به چند سانس، یکی از فیلم‌های محبوب منتقدان و مخاطبان سینمای ایران است. به نظر می‌رسید بعد از موفقیت «‌تصور»، مسیر فیلم‌سازی برای کارگردانش هموارتر طی شود، اما گویا ساخت «تهران کنارت» دشوارتر بوده است. به بهانه نمایش این فیلم در جشنواره کارلووی‌واری، با علی بهراد هم‌کلام شدیم.

 بین ساخت «تصور» و «تهران کنارت» فاصله زیادی نبود، اما از زمان ساخت فیلم جدید تا امروز که خبر نمایش جشنواره‌ای آن را می‌شنویم، زمان زیادی طی شده است. چه اتفاقی برای فیلم افتاد؟

همیشه تأکید کرده‌ام که «تصور» را برای خلوت آدم‌ها ساختم. هر‌چند‌ فیلم در مسیر ساخت و اکران شرایط سخت و پیچیده‌ای داشت، اما خوشحالم که دیده شد و وقتی با واکنش‌های خوبی در فستیوال‌ها روبه‌رو شد، احساس کردم خستگی تمام سال‌هایی که پشت سر گذاشتم جبران شد. اما در «تهران کنارت» باز این ماجرا تکرار شد.

 گرفتاری‌های گرفتن پروانه ساخت و نمایش بود؟

بله. مدت‌ها زمان برد که به مدیران فرهنگی دولت سابق ثابت کنم من نه فیلم سیاسی ساختم و نه فیلم بی‌حجاب. اتفاقا در دولت سابق آقای سهرابی، ‌مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی، از جمله افرادی بود که سعی داشت تا با نگاه بازتری به آثار تولیدی نگاه کند و مشکلات را حل کند. در تمام آن روزها این بیت از حافظ در ذهنم تکرار می‌شد: «چو پرده‌دار به شمشیر می‌زند همه را/ کسی مُقیمِ حریمِ حَرَم نخواهد ماند». دوستان فیلم من را در کنار آثاری قرار دادند که بدون حجاب ساخته شده بود. من نقدی به فیلم‌سازی که به این شکل فیلم می‌سازد، ندارم؛ انتخاب من نیست. تعجب من از این بود که نمی‌شود همه فیلم‌ها را در کنار هم ارزیابی کرد. مثلا فیلم‌سازی که امکان ساخت فیلم در بیرون از کشور را دارد و باز هم در کشور خودش فیلم می‌سازد و در فستیوال‌های خارجی از محدودیت‌های فیلم‌سازی در ایران صحبت می‌کند، شرایطش با دیگران یکسان نیست.

 این در مرحله گرفتن پروانه نمایش بود؛ در مرحله ساخت هم مشکلی شبیه این وجود داشت؟

بله. ماجرای ساخت این فیلم کمی پیچیده بود. برای نقش اصلی زن این فیلم ابتدا با ترانه علیدوستی صحبت کردیم، اما شرایطی پیش آمد که دیگر در مورد این همکاری صحبت نکردیم. طبیعتا با تغییر تیم بازیگری و انتخاب علی شادمان تصمیم گرفتم فیلم‌نامه را بازنویسی کنم و این بار فیلم‌نامه براساس سن بازیگران جدید نوشته شود. تصمیم داشتم بازیگر نقش اصلی زن نا‌بازیگر باشد، اما بعد فکر کردم شاید تصمیم درستی نیست و آناهیتا افشار انتخاب شد. فیلم ساخته شد و قصد داشتم بعد از ساخت این فیلم، یک فیلم تجاری بسازم. شرط گرفتن پروانه ساخت، داشتن پروانه نمایش فیلم قبل بود. آن زمان «‌تهران کنارت» برای حضور در بخش اصلی فیلم توکیو پذیرفته شده بود و دوستان در ارشاد از ساخت چنین فیلمی عصبانی بودند و مدام بابت ساخت چنین فیلمی از سمت آنها سرزنش شدم. جالب اینجا‌ست که آن روزها با خودم فکر می‌کردم وقتی با «‌تصور» در جشنواره فیلم کن حضور داشتم، فیلم‌سازی که با من همان سال در کن حضور داشت، برای ساخت بزرگ‌ترین پروژه کشورش حاضر می‌شد و من اینجا بابت ساخت فیلمم سرزنش می‌شدم. من در «تهران کنارت» هم سعی کردم با نگاه خودم به روابط امروزی نگاه کنم، اما ظاهرا وقتی دوستان ‌با رویکردی آشنا نیستند، فکر می‌کنند‌ اساسا اشتباه است.

 پس فیلم در جشنواره توکیو شرکت نکرد.

بله. فیلم در جشنواره‌ای شرکت نکرد و بیش از یک سال برای گرفتن پروانه نمایش این فیلم دوندگی کردیم. با تغییر دولت، شرایط تغییر کرد. مثلا فکر کنید فیلمی مثل «پیر‌پسر» که مدت‌ها توقیف بود، به جشنواره فیلم فجر آمد و الان گل اکران‌های ماست و همه می‌دانند که سازندگان این فیلم چه شرایط سختی را طی کردند تا به اکران برسند. برای فیلم «‌تهران کنارت» هم چنین اتفاقی افتاد. فیلم به جشنواره کارلووی‌واری دعوت شد و تا مدتی دیگر در یک جشنواره نسبتا بزرگ حاضر خواهد شد که در ادامه نام فستیوال اطلاع‌رسانی می‌شود و امیدوارم ‌پاییز در ایران اکران عمومی شود. متأسفانه در برخی دوره‌ها، سیاست‌های غلط درباره سینما تبعات بدی به دنبال دارد.

بیشتر فیلم‌های کمدی که بسیاری از کارشناسان سینما و منتقدان نظرات منفی درباره آنها دارند، بابت میدان‌دادن زیاد به ساخته‌شدن چنین فیلم‌هایی در یک دوره بوده‌اند. خودم طرفدار فیلم کمدی هستم، ولی این فیلم‌ها نه سینما‌ست و نه کمدی.

 بعد از «تهران کنارت» به ساخت فیلم جدیدی  فکر می‌کنید؟

دو فیلم‌نامه آماده دارم و در دوره‌ای به ساخت سریال فکر می‌کردم، اما الان به یک تصمیم مشخص که کدام فیلم‌نامه را خواهم ساخت، نرسیدم. سینمای ما با ساخت فیلم‌های متنوع از فیلم‌سازان متفاوت، رنگ و بوی  بهتری می‌گیرد.