هند، پاکستان را بمباران کرد
کشمیر در آستانه انفجار
شامگاه سهشنبه، هند در پاسخ به حملات تروریستی دو هفته پیش که به کشتهشدن بیش از 24 گردشگر هندی منجر شد، مواضع «شبهنظامیان» در پاکستان و کشمیر تحت کنترل این کشور را هدف حملات موشکی قرار داد. این اقدام نظامی که «عملیات سیندور» نام گرفته، به تنشهای فزاینده میان هند و پاکستان، دو قدرت هستهای، دامن زده است.


شرق: شامگاه سهشنبه، هند در پاسخ به حملات تروریستی دو هفته پیش که به کشتهشدن بیش از 24 گردشگر هندی منجر شد، مواضع «شبهنظامیان» در پاکستان و کشمیر تحت کنترل این کشور را هدف حملات موشکی قرار داد. این اقدام نظامی که «عملیات سیندور» نام گرفته، به تنشهای فزاینده میان هند و پاکستان، دو قدرت هستهای، دامن زده است.
هند در بیانیهای اعلام کرد که ۹ نقطه را هدف قرار داده است. در مقابل، پاکستان مدعی شد که سه سایت مورد اصابت قرار گرفته و 26 غیرنظامی، کشته شدهاند. پاکستان این حملات را «اقدام جنگی» توصیف کرده است. هند میگوید حملات موشکی خود را به زیرساختهای مورد استفاده شبهنظامیان در کشمیر تحت کنترل پاکستان و ایالت پنجاب شرقی، «جایی که حملات تروریستی علیه هند برنامهریزی شده بود»، محدود کرده است. گزارشهای اولیه حاکی از آن بود که موشکها از جنگندههایی که در داخل خاک هند عملیات میکردند، شلیک شدهاند. دهلی نو تلفات این حملات را اعلام نکرده، اما گفته است که حملات دقیقی به اردوگاههای آموزشی مرتبط با حملات گذشته و برنامهریزیشده به هند انجام داده و از آسیبهای جانبی جلوگیری کرده است. در مقابل، اسلامآباد اعلام کرد که در این حملات ۲۶ غیرنظامی کشته و پنج جنگنده هندی نیز سرنگون شدهاند.
پاکستان مدعی شد هیچیک از هواپیماها وارد حریم هوایی این کشور نشدهاند و صبح دیروز اعلام کرد پنج جنگنده هندی و یک پهپاد را سرنگون کرده است. سپهبد احمد شریف چودری، سخنگوی ارتش پاکستان، به رویترز گفت: «تاکنون میتوانم تأیید کنم که پنج هواپیمای هندی، شامل سه فروند رافال، یک فروند سوخو-۳۰ و یک فروند میگ-۲۹ و یک پهپاد هرون نیز سرنگون شدهاند». گزارشهایی مبنی بر یافتن بقایای هواپیما در پامپور در کشمیر تحت کنترل هند منتشر شده است. هند تاکنون در مورد گزارشهای مربوط به سرنگونی هواپیماهای خود اظهار نظری نکرده است. ساکنان محلی در برخی نقاط کشمیر از مشاهده سقوط هواپیما در طول شب خبر دادهاند.
وزارت دفاع هند در بیانیهای اعلام کرد: «اقدامات ما متمرکز، سنجیده و غیرتنشزا بوده است. هیچیک از تأسیسات نظامی پاکستان هدف قرار نگرفتهاند». این بیانیه میافزاید: «هند در انتخاب اهداف و روش اجرا، خویشتنداری قابل توجهی از خود نشان داده است». اگرچه پاکستان میگوید «در زمان و مکان مناسب» به این حملات پاسخ خواهد داد و این امر نگرانیهایی را در مورد اقدامات تلافیجویانه طولانیمدت ایجاد کرده است، اما امید میرود که دولت هند احساس کند انتقام کافی را برای حمله تروریستی دو هفته پیش گرفته است و از حملات بیشتر خودداری کند. دفتر شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، روز چهارشنبه اقدامات هند را یک اقدام جنگی بیدلیل و غیرقانونی خواند و اعلام کرد که به ارتش این کشور اجازه داده شده است «اقدامات متقابل را انجام دهد».
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در کاخ سفید گفت از این حملات متعجب نشده است؛ زیرا این دو کشور همسایه دههها روابط خصمانهای داشتهاند. با این حال او افزود: «مایه تأسف است. فقط امیدوارم خیلی زود تمام شود». شامگاه سهشنبه درخواستهایی برای تلاشهای دیپلماتیک فشرده برای جلوگیری از تبدیل خشونتهای مرزی به یک جنگ تمامعیار مطرح شد. سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت او «حداکثر خویشتنداری نظامی از سوی هر دو کشور» را خواستار شده است. استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل، گفت: «جهان نمیتواند درگیری نظامی بین هند و پاکستان را تحمل کند». ایالات متحده تلاش کرده است هند و پاکستان را برای کاهش تنشها ترغیب کند. اما در حالی که روابط ایالات متحده و هند در سالهای اخیر تقویت شده است، نفوذ ایالات متحده بر پاکستان طی دهه گذشته کاهش یافته و چین به نزدیکترین متحد پاکستان تبدیل شده است.
ریشههای تنش
دولت هند هشدار داده بود که به حمله تروریستی ۲۲ آوریل که در آن ۲۶ نفر توسط افراد مسلح در نزدیکی شهر تفریحی پهلگام در منطقه کشمیر تحت کنترل هند کشته شدند، پاسخ خواهد داد. اگرچه هند آن را یک حمله تروریستی توصیف کرد، اما دولت، پاکستان را به حمایت از گروه مسلح مسئول که «مقاومت کشمیر» معرفی شده است، متهم کرد. پاکستان هرگونه دخالت را رد کرده است. حمله آوریل در کشمیر تحت کنترل هند، بدترین حمله به غیرنظامیان در این کشور از زمان حمله گسترده به بمبئی در سال ۲۰۰۸ بود. هند بدون ارائه مدرک اعلام کرده است که شبهنظامیان با سازمان تروریستی لشکر طیبه که از سوی آمریکا تعیین شده و گروه پاکستانی مسئول حملات بمبئی است، در ارتباط بودهاند. ویکرام میسری، وزیر امور خارجه هند، روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری گفت: «نظارت اطلاعاتی ما بر گروههای تروریستی مستقر در پاکستان نشان میداد که حملات بیشتری علیه هند در راه است». او افزود: «بنابراین، ضرورت داشت که هم بازدارندگی ایجاد کنیم و هم پیشگیری».
هند مناطق جنوبی و جنوب شرقی کشمیر و پاکستان مناطق شمالی و غربی را تحت کنترل خود دارد. چین نیز بخش شرقی را کنترل میکند. این منطقه از زمان تقسیم هند به هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷، منطقهای بیثبات بوده است. کشمیر تا زمانی که دهلی نو کنترل اداری شدیدتری را اعمال کرد و در سال ۲۰۱۹ آن را به یک قلمرو اتحادیه تنزل داد، تنها ایالت با اکثریت مسلمان در هند بود. دو کشور این منطقه را تقسیم کردهاند اما هر دو ادعای مالکیت کامل آن را دارند. هند و پاکستان تاکنون چهار جنگ با یکدیگر داشتهاند. اولین جنگ در سالهای ۱۹۴۷-۱۹۴۸ رخ داد و به عنوان اولین جنگ کشمیر شناخته میشود. دومین جنگ کشمیر در سال ۱۹۶۵ بود.
در دسامبر ۱۹۷۱، دو کشور پس از آنکه جنبش آزادیبخش بنگلادش برای استقلال در پاکستان شرقی جنگید، وارد جنگ شدند. هند از جنبش ملیگرا علیه پاکستان حمایت کرد. در سال ۱۹۹۹، جنگ هند و پاکستان، که به جنگ کارگیل نیز معروف است، از ماه مِی تا جولای درگرفت. این جنگ بر منطقه کارگیل در کشمیر متمرکز بود، زمانی که نیروهای پاکستانی از خط کنترل، مرز بالفعل بین کشمیر تحت کنترل پاکستان و کشمیر تحت کنترل هند، عبور کردند.
در حال حاضر جهان امیدوار است که حملات شب گذشته، آغاز پنجمین جنگ هند و پاکستان نباشد. کارشناسان سیاسی میگویند سنجش دقیق نحوه واکنش پاکستان به هند دشوار است. ارتش پاکستان که از دیرباز یک بازیگر سیاسی قدرتمند در این کشور بوده، ممکن است درگیری با هند را به عنوان تقویتکننده جایگاه خود ببیند، اما این کشور همچنین درگیر یک بحران اقتصادی و سیاسی است که میتواند آن را از یک واکنش تمامعیار باز دارد. اصفندیار میر، عضو ارشد مرکز استیمسون، میگوید: «به نظر میرسد هندیها برای مهار و محدودکردن اقدامات پاکستان به ایالات متحده روی آوردهاند، اما نفوذ آمریکا بر پاکستان در این لحظه ممکن است محدود باشد».