|

روحانیونی که خلع لباس شدند

شرق: صدور حکم خلع لباس یک روحانی معروف واکنش‌های زیادی به‌دنبال داشته است. سیدحسن آقامیری معروف به روحانی اینستاگرامی با اظهارنظرهای عجیب و گاه متفاوت که یک میلیون دنبال‌کننده داشت، در حکمی بدوی به خلع لباس محکوم شده است.
یک مقام آگاه در دادسرای ویژه روحانیت با اشاره به اخبار منتشرشده درباره خلع‌لباس‌شدن آقای سیدحسن آقامیری به خبرگزاری حوزه گفته است: این موضوع در دادگاه ویژه روحانیت تهران بررسی شده و حکم وی بدوی است و حق تجدیدنظر دارد. او اتهام‌های آقای آقامیری در این پرونده را هتک ‌حیثیت، توهین به مقدسات و تشویش اذهان عمومی دانسته است.
آقامیری متن حکم خود را در اینستاگرام منتشر کرده، اما این مقام دادگاه روحانیت گفته است در متن منتشرشده از سوی سیدحسن آقامیری از جمله مطالبی که درباره حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری آورده، اطلاعات غیردقیق آمده است و آقای منتظری صرفا برای صحت روند رسیدگی پرونده در جلسه حضور داشته است. آقامیری در اینستاگرام خود نوشته بود: «بعد از 10، 15 سال بردن و آوردن و بازداشت‌کردن و ریختن تو محل کار و انفردای و... با شکایت دادستان ویژه تهران و به حکم قاضی شعبه دوم کیفری در دادگاه ویژه به ریاست دادستان کل کشور آقای منتظری بالاخره آقایون حکمشون رو صادر کردند. دو سال زندان که البته لطف کردند پنج سال تعلیقش کردند و خلع لباس دائم».
گفته شده درآمد سیدحسن آقامیری وابسته به روحانیت نیست. او کار و کاسبی شخصی خودش را دارد. به گفته خودش مشاور یک شرکت خصوصی است و کار آزاد هم دارد. او به مجله «همشهری جوان» گفته از حوزه علمیه شهریه نمی‌گیرد و تحت پوشش بیمه حوزه هم نیست. او همچنین گفته است نه به منبر وابستگی دارد و نه به درآمد حاصل از آن.
اما ازآنجاکه محوریت سخنرانی‌هایی آقامیری همیشه تکیه بر صفت «رحمانیت» خداوند دارد و کمتر از عذاب الهی و جهنم سخن می‌گوید باعث شده است افراد زیادی مخالف او باشند. مخالفانش می‌گویند او یک آخوند ولنگار است و برای لاکچری‌ها و بی‌قیدوبندها سخنرانی می‌کند. مخالفان آقامیری معتقدند او فقط بلد است خوب حرف بزند وگرنه اصلا حرف‌های خوبی نمی‌زند؛ برای همین هم هست که جوانان طرفدارش هستند.
طرفداران آقامیری اما معتقدند این روحانی نگاهشان را به مقوله دین و رحمانیت خداوند تغییر داده است و او را دوست دارند و سخنرانی‌هایش را دنبال می‌کنند. طرفداران آقامیری می‌گویند سخنرانی‌های او نسبت به سایر روحانیون متفاوت‌تر و دلنشین‌تر است.
آقامیری درباره پامنبری‌های جوانش که طرفداران پروپاقرص او هستند، می‌گوید: «اینکه عده‌ای که پای هیچ منبری نمی‌نشینند اما پای منبر من می‌نشینند، شاید درست باشد اما من آنها را انتخاب نکرده‌ام. من کاری به آنها نداشته‌ام و خودشان آمده‌اند. حضورشان برای من افتخار است و البته قدردانشان هستم اما من با هدف جذب آنها حرفی نزده‌ام. من برای کسی کارت دعوت نفرستاده‌ام».
این کشمکش بین مخالفان و موافقان او سال‌هاست که وجود دارد، اما در نهایت زور مخالفان چربید و حسن آقامیری روز شنبه ۲۲ دی از «خلع لباس دائم» خود خبر داد. پس از انتشار این مطلب از سوی آقامیری، سیداحمد خمینی بلافاصله به این موضوع واکنش نشان داد و خطاب به آقامیری نوشت: «تن آدمی شریف است به جان آدمیت، نه همین لباس زیباست نشان آدمیت... سیدجان عزیزتر می‌شی. خودت و خدای خودت قاضی اول و آخرین. نه اینکه هرکی محکوم بوده سالم بوده اما اکثر آدمای سالم محکوم‌اند. ... یاحق».
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز در حمایت از آقامیری توییت کرد: «امیدوارم این رأی در مرحله تجدیدنظر بشکند. آقای سیدحسن آقامیری زبان جوانان را خوب می‌داند. جلب اعتماد جوانان دهه هفتادی و هشتادی و گفت‌وگو با آنها هنر کمی نیست. خدانگهدارت باشد سید».
آقامیری پیش از خلع لباس در گفت‌وگویی اظهار کرده بود: «من روحانیت نیستم! من «حسن آقامیری»ام. صفحه‌ شخصی من چه ربطی داره به صنف من؟ من نماینده‌ صنف خودم نیستم. سخنگویش هم نیستم. من یک آدمم. در خانه‌ام بابا هستم، یک جا داداش هستم، یک جا رفیقم. ربطی به لباس ندارد».
خبرگزاری فارس در گزارشی علیه این روحانی و بعد از آوردن نمونه‌هایی از سخنرانی‌های او نوشته است: «مشخص می‌شود که این روحانی جوان در حال انتشار تفکری است که هرچند در نگاه اول به ظاهر برای مخاطبان خصوصا نسل جوان، زیبا به نظر می‌آید، اما نتایج فاسد و مخربی در پی‌خواهد داشت، زیرا علی‌رغم برخی نکات صحیح که در بین سخنان این روحانی یافت می‌شود هسته مرکزی این تفکر به دلیل ضدیت با قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم‌السلام عمیقا فاسد است.
علاوه‌بر این، دیدگاه ایشان نسبت به جزئیات واقعه عاشورا و تلاش برای تغییردادن چهره این واقعه از یک الگو، برای مبارزه حق و باطل به یک اتفاق منفعل و سکولار زنگ خطری است که از چند سال قبل توسط رهبر انقلاب به صدا درآمده بود. بسیار جای تأسف است که یک روحانی بر فراز منبر و با استفاده از ظرفیت عمیق مجالس عزاداری در شهر قم که پایتخت تشیع است علنا واقعیت عاشورا را وارونه جلوه می‌دهد و مسلمات عقاید شیعه را تخطئه می‌کند. در این میان حوزه علمیه و نهاد‌های مسئول نه تنها با این انحراف مقابله نکرده و نمی‌کنند؛ بلکه همین سکوت باعث شده اخیرا او فعالیت خود را در قالب مشاوره و آموزش سبک زندگی به شهر‌های دیگر نیز گسترش دهد».
دادگاه ویژه روحانیت چه می‌کند؟
دادسرای ویژه روحانیت در خرداد ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی تأسیس شد. روند دادرسی در دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت با قوه ‌قضائیه و سایر دادگاه‌های ایران متفاوت است. در پیام تأسیس این نهاد که در سوم خرداد ٥٨ از سوی امام خمینی صادر شده، آمده: «... با آنکه در اسلام برای مجازات مجرمین فرقی بین گروه‌ها نیست و همه در مقابل قانون برابر هستند، و باید مجرمینی که با پوشیدن لباس روحانیت خود را در این صف وارد کرده‏‌اند به مجازات برسند، لکن، به‏طوری که اطلاع می‌دهند، عده‏ای مخالف اسلام و روحانیت درصدد هستند که با اسم تصفیه، روحانیت را بکوبند و راه را برای ستمگران باز کنند. لهذا لازم است به تذکرات زیر توجه شود: ١- نظر به اینکه روحانیون از حال معممین بهتر آگاه هستند، در شهرستان‌ها به وسیله علمای اعلام درجه اول، هیئت‌هایی مرکب از سه نفر از اهل علم مورد وثوق و دو نفر از معتمدین محل تشکیل، و مأموریت رسیدگی به پرونده‌های اشخاصِ به صورت روحانی یا اهل منبر را به آنان بدهند؛ و پس از ثبوت جرم - شرعا - تحت نظر دادگاه انقلاب اسلامی به مجازات برسند. 2- هیچ‌‏کس و هیچ گروهی حق ندارد متعرض معممین بشود و به روحانیون اهانت کند. در صورت تخلف، دادگاه انقلاب محل موظف است او را تعقیب و مجازات کند اما تلاش‌ها برای ثبات‌بخشیدن به چنین مرجعی در دستگاه قضائی در سال ٦٩ و با تصویب آیین‌‌نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت، انجام گرفت. آیین‌نامه‌ای در ٥٢ ماده هدف از تأسیس این مرجع قضائی را در ماده یک به این نحو تعریف می‌کند: «برای پیشگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهکار در حوزه‌های علمیه، حفظ حیثیت روحانیت و به‌کیفررساندن روحانیون متخلف، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری با وظایف و تشکیلات و اختیارات زیر ایجاد می‌گردد». این آیین‌نامه در ماده بعدی وظایف این مرجع را این‌گونه تشریح کرده است: «الف - اقدامات لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات و جرائم در محدوده مسائل قضائی/ ب - ارشاد در امور خلاف شأن/ ج - رسیدگی به جرائم روحانیون و پرونده‌هایی که به نحو مؤثری با اهداف این دادسرا مرتبط است». صلاحیت‌های دادگاه ویژه روحانیت در ٥ ماده به‌طور مفصل ذکر شده که در ماده ١٣ آن آمده است: الف - کلیه جرائم روحانیون/ ب - کلیه اعمال خلاف‌ شأن روحانیون/ ج - کلیه اختلافات محلی مخل به امنیت عمومی در صورتی که طرف اختلاف روحانی باشد.
... د- کلیه اموری که از سوی مقام معظم رهبری برای رسیدگی مأموریت داده می‌شود.

شکایات ابتدا در دادسرای استان مربوطه در نزد دادستان همان استان طرح می‌شود. سپس با دستور دادستان به یکی از شعبات دادیاری ارجاع می‌شود و مجددا برای صدور کیفرخواست به نزد دادستان ارجاع می‌شود. پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود که در همان دادسرا قرار دارد.
پس از صدور رأی بدوی، در صورت اعتراض یکی از طرفین، به دادگاه تجدیدنظر ویژه روحانیت ارجاع می‌شود که فقط در تهران وجود دارد. رأی دادگاه تجدیدنظر قطعی است و فقط مشتکی‌عنه روحانی می‌تواند درخواست اعاده دادرسی کند. تمام مراحل محرمانه انجام می‌گیرد و تمام ابلاغ‌ها و آرای صادره به صورت حضوری ابلاغ می‌شود. شاکی حق دریافت هیچ‌کدام از اوراق و اسناد پرونده و حتی آرای صادره را ندارد. در طول روند رسیدگی معمولا سعی بر ایجاد مصالحه و توافق طرفین می‌شود تا شخص روحانی محکومیت کیفری پیدا نکند. سیر روند رسیدگی به دلیل حجم کم پرونده‌ها معمولا در کمتر از یک سال و سریع‌تر از محاکم عمومی است. این دادگاه همچنین ضمن محاکمه محمد موسوی‌خوئینی‌ها، مدیرمسئول روزنامه سلام، حکم به توقیف پنج‌ساله این روزنامه داد. در اطلاعیه روابط‌عمومی دادسرای ویژه روحانیت درباره محمدرضا نکونام آمده بود که او در دادگاه بدوی به پنج سال حبس، شلاق تعزیری و خلع لباس روحانیت محکوم ‌شده و حکم صادره در دادگاه صادره قطعیت یافته است. رئیس دادگاه ویژه روحانیت درحال‌حاضر محمدجعفر منتظری و دادستان ویژه روحانیت ابراهیم رئیسی است.
حاکم شرعی که خلع لباس می‌کرد
تاریخ حاکی از این است که ماجرای خلع لباس روحانیت صرفا در ید دادگاه روحانیت نبوده است؛ مثلا هادی غفاری زمانی که قاضی شرع بوده، عده‌ای را خلع لباس کرده. او در گفت‌وگویی گفته بود: «ما مجموعه‌ای از روحانی‌نماهای غیرصالح را خلع لباس کردیم که این نیز برای بعضی‌ها خوش نیامد و در این مورد انتقاداتی به من شد که اگر فرصت داشتم حاضر بودم پرونده کسانی را که خلع لباس کردم نشان بدهم. کسانی بودند که حتی سوادشان آن‌قدر نبود امضا کنند و اینها ۱۳ سال به‌عنوان روحانی مطرح بودند. یکی از اینها اصلا سواد خواندن و نوشتن نداشت و سالیانی بود که امام‌جماعت یک مسجد بود، حتی حمد و سوره را هم بلد نبود بخواند. یکی از آنها بود که در معامله قاچاق مواد مخدر هم بود. یکی دیگر رفتارش در منطقه مطابق با شئونات روحانیت اسلام انقلابی نبود؛ رفتارش جلف بود مثل بچه‌های اشراف دائما به فکر زندگی اشرافی و برخورد غیرانسانی و کلاشی بود. این مجموعه را ما خلع لباس کردیم. من خلع لباس کردم، البته در حضور علمای مبارز منطقه که در تمام مراحل حکمی که به این منظور نوشته شد و در دادگاه تمام علمای مبارز منطقه حضور داشتند. من نیامدم دادگاه را به تنهایی تشکیل دهم».
مدعیانی که به نتیجه نرسید
اسفند 89 هم برخی به دنبال خلع لباس مهدی کروبی بودند. باشگاه خبرنگاران در مطلبی نوشته بود که رئیس فراکسیون روحانیت مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که کروبی شایسته ملبس‌بودن به لباس روحانیت نیست، گفت: «خلع لباس کروبی در دستور کار دادگاه ویژه روحانیت است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی رهبر، نماینده وقت مردم اصفهان خلع لباس کروبی را به نفع نظام دانست و گفته بود: «کروبی در طی چندسال اخیر با بی‌حرمتی در مقابل نظام و انقلاب ایستاده و خلع لباس وی کوچک‌تر از جرمی می‌باشد که تاکنون انجام داده است. دادگاه ویژه روحانیت رسیدگی به تخلفات کروبی را در دستور کار خود قرار داده است. جعفر شجونی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز هم زمانی که در قید حیات بود در همین ارتباط گفته بود: «کروبی به‌عنوان یک روحانی‌نما صف خود را از صفوف متحد و متراکم امت اسلام جدا و از رأفت و رحمت جمهوری اسلامی سوءاستفاده کرده و دست به اقداماتی زده که آمریکا و اسرائیل هم جرئت چنین جسارت‌هایی را ندارند». او با بیان اینکه تقاضای خلع لباس کروبی از قم آغاز شده و دادستانی ویژه روحانیت دراین‌باره تصمیم نهایی را خواهد گرفت، گفته بود: «خلع لباس کروبی تنها از لحاظ‌ گرایش تهذیبی مطرح می‌شود و دستگاه قضائی نیز به دیگر فسادهای وی رسیدگی خواهد کرد».

شرق: صدور حکم خلع لباس یک روحانی معروف واکنش‌های زیادی به‌دنبال داشته است. سیدحسن آقامیری معروف به روحانی اینستاگرامی با اظهارنظرهای عجیب و گاه متفاوت که یک میلیون دنبال‌کننده داشت، در حکمی بدوی به خلع لباس محکوم شده است.
یک مقام آگاه در دادسرای ویژه روحانیت با اشاره به اخبار منتشرشده درباره خلع‌لباس‌شدن آقای سیدحسن آقامیری به خبرگزاری حوزه گفته است: این موضوع در دادگاه ویژه روحانیت تهران بررسی شده و حکم وی بدوی است و حق تجدیدنظر دارد. او اتهام‌های آقای آقامیری در این پرونده را هتک ‌حیثیت، توهین به مقدسات و تشویش اذهان عمومی دانسته است.
آقامیری متن حکم خود را در اینستاگرام منتشر کرده، اما این مقام دادگاه روحانیت گفته است در متن منتشرشده از سوی سیدحسن آقامیری از جمله مطالبی که درباره حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری آورده، اطلاعات غیردقیق آمده است و آقای منتظری صرفا برای صحت روند رسیدگی پرونده در جلسه حضور داشته است. آقامیری در اینستاگرام خود نوشته بود: «بعد از 10، 15 سال بردن و آوردن و بازداشت‌کردن و ریختن تو محل کار و انفردای و... با شکایت دادستان ویژه تهران و به حکم قاضی شعبه دوم کیفری در دادگاه ویژه به ریاست دادستان کل کشور آقای منتظری بالاخره آقایون حکمشون رو صادر کردند. دو سال زندان که البته لطف کردند پنج سال تعلیقش کردند و خلع لباس دائم».
گفته شده درآمد سیدحسن آقامیری وابسته به روحانیت نیست. او کار و کاسبی شخصی خودش را دارد. به گفته خودش مشاور یک شرکت خصوصی است و کار آزاد هم دارد. او به مجله «همشهری جوان» گفته از حوزه علمیه شهریه نمی‌گیرد و تحت پوشش بیمه حوزه هم نیست. او همچنین گفته است نه به منبر وابستگی دارد و نه به درآمد حاصل از آن.
اما ازآنجاکه محوریت سخنرانی‌هایی آقامیری همیشه تکیه بر صفت «رحمانیت» خداوند دارد و کمتر از عذاب الهی و جهنم سخن می‌گوید باعث شده است افراد زیادی مخالف او باشند. مخالفانش می‌گویند او یک آخوند ولنگار است و برای لاکچری‌ها و بی‌قیدوبندها سخنرانی می‌کند. مخالفان آقامیری معتقدند او فقط بلد است خوب حرف بزند وگرنه اصلا حرف‌های خوبی نمی‌زند؛ برای همین هم هست که جوانان طرفدارش هستند.
طرفداران آقامیری اما معتقدند این روحانی نگاهشان را به مقوله دین و رحمانیت خداوند تغییر داده است و او را دوست دارند و سخنرانی‌هایش را دنبال می‌کنند. طرفداران آقامیری می‌گویند سخنرانی‌های او نسبت به سایر روحانیون متفاوت‌تر و دلنشین‌تر است.
آقامیری درباره پامنبری‌های جوانش که طرفداران پروپاقرص او هستند، می‌گوید: «اینکه عده‌ای که پای هیچ منبری نمی‌نشینند اما پای منبر من می‌نشینند، شاید درست باشد اما من آنها را انتخاب نکرده‌ام. من کاری به آنها نداشته‌ام و خودشان آمده‌اند. حضورشان برای من افتخار است و البته قدردانشان هستم اما من با هدف جذب آنها حرفی نزده‌ام. من برای کسی کارت دعوت نفرستاده‌ام».
این کشمکش بین مخالفان و موافقان او سال‌هاست که وجود دارد، اما در نهایت زور مخالفان چربید و حسن آقامیری روز شنبه ۲۲ دی از «خلع لباس دائم» خود خبر داد. پس از انتشار این مطلب از سوی آقامیری، سیداحمد خمینی بلافاصله به این موضوع واکنش نشان داد و خطاب به آقامیری نوشت: «تن آدمی شریف است به جان آدمیت، نه همین لباس زیباست نشان آدمیت... سیدجان عزیزتر می‌شی. خودت و خدای خودت قاضی اول و آخرین. نه اینکه هرکی محکوم بوده سالم بوده اما اکثر آدمای سالم محکوم‌اند. ... یاحق».
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز در حمایت از آقامیری توییت کرد: «امیدوارم این رأی در مرحله تجدیدنظر بشکند. آقای سیدحسن آقامیری زبان جوانان را خوب می‌داند. جلب اعتماد جوانان دهه هفتادی و هشتادی و گفت‌وگو با آنها هنر کمی نیست. خدانگهدارت باشد سید».
آقامیری پیش از خلع لباس در گفت‌وگویی اظهار کرده بود: «من روحانیت نیستم! من «حسن آقامیری»ام. صفحه‌ شخصی من چه ربطی داره به صنف من؟ من نماینده‌ صنف خودم نیستم. سخنگویش هم نیستم. من یک آدمم. در خانه‌ام بابا هستم، یک جا داداش هستم، یک جا رفیقم. ربطی به لباس ندارد».
خبرگزاری فارس در گزارشی علیه این روحانی و بعد از آوردن نمونه‌هایی از سخنرانی‌های او نوشته است: «مشخص می‌شود که این روحانی جوان در حال انتشار تفکری است که هرچند در نگاه اول به ظاهر برای مخاطبان خصوصا نسل جوان، زیبا به نظر می‌آید، اما نتایج فاسد و مخربی در پی‌خواهد داشت، زیرا علی‌رغم برخی نکات صحیح که در بین سخنان این روحانی یافت می‌شود هسته مرکزی این تفکر به دلیل ضدیت با قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم‌السلام عمیقا فاسد است.
علاوه‌بر این، دیدگاه ایشان نسبت به جزئیات واقعه عاشورا و تلاش برای تغییردادن چهره این واقعه از یک الگو، برای مبارزه حق و باطل به یک اتفاق منفعل و سکولار زنگ خطری است که از چند سال قبل توسط رهبر انقلاب به صدا درآمده بود. بسیار جای تأسف است که یک روحانی بر فراز منبر و با استفاده از ظرفیت عمیق مجالس عزاداری در شهر قم که پایتخت تشیع است علنا واقعیت عاشورا را وارونه جلوه می‌دهد و مسلمات عقاید شیعه را تخطئه می‌کند. در این میان حوزه علمیه و نهاد‌های مسئول نه تنها با این انحراف مقابله نکرده و نمی‌کنند؛ بلکه همین سکوت باعث شده اخیرا او فعالیت خود را در قالب مشاوره و آموزش سبک زندگی به شهر‌های دیگر نیز گسترش دهد».
دادگاه ویژه روحانیت چه می‌کند؟
دادسرای ویژه روحانیت در خرداد ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی تأسیس شد. روند دادرسی در دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت با قوه ‌قضائیه و سایر دادگاه‌های ایران متفاوت است. در پیام تأسیس این نهاد که در سوم خرداد ٥٨ از سوی امام خمینی صادر شده، آمده: «... با آنکه در اسلام برای مجازات مجرمین فرقی بین گروه‌ها نیست و همه در مقابل قانون برابر هستند، و باید مجرمینی که با پوشیدن لباس روحانیت خود را در این صف وارد کرده‏‌اند به مجازات برسند، لکن، به‏طوری که اطلاع می‌دهند، عده‏ای مخالف اسلام و روحانیت درصدد هستند که با اسم تصفیه، روحانیت را بکوبند و راه را برای ستمگران باز کنند. لهذا لازم است به تذکرات زیر توجه شود: ١- نظر به اینکه روحانیون از حال معممین بهتر آگاه هستند، در شهرستان‌ها به وسیله علمای اعلام درجه اول، هیئت‌هایی مرکب از سه نفر از اهل علم مورد وثوق و دو نفر از معتمدین محل تشکیل، و مأموریت رسیدگی به پرونده‌های اشخاصِ به صورت روحانی یا اهل منبر را به آنان بدهند؛ و پس از ثبوت جرم - شرعا - تحت نظر دادگاه انقلاب اسلامی به مجازات برسند. 2- هیچ‌‏کس و هیچ گروهی حق ندارد متعرض معممین بشود و به روحانیون اهانت کند. در صورت تخلف، دادگاه انقلاب محل موظف است او را تعقیب و مجازات کند اما تلاش‌ها برای ثبات‌بخشیدن به چنین مرجعی در دستگاه قضائی در سال ٦٩ و با تصویب آیین‌‌نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت، انجام گرفت. آیین‌نامه‌ای در ٥٢ ماده هدف از تأسیس این مرجع قضائی را در ماده یک به این نحو تعریف می‌کند: «برای پیشگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهکار در حوزه‌های علمیه، حفظ حیثیت روحانیت و به‌کیفررساندن روحانیون متخلف، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری با وظایف و تشکیلات و اختیارات زیر ایجاد می‌گردد». این آیین‌نامه در ماده بعدی وظایف این مرجع را این‌گونه تشریح کرده است: «الف - اقدامات لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات و جرائم در محدوده مسائل قضائی/ ب - ارشاد در امور خلاف شأن/ ج - رسیدگی به جرائم روحانیون و پرونده‌هایی که به نحو مؤثری با اهداف این دادسرا مرتبط است». صلاحیت‌های دادگاه ویژه روحانیت در ٥ ماده به‌طور مفصل ذکر شده که در ماده ١٣ آن آمده است: الف - کلیه جرائم روحانیون/ ب - کلیه اعمال خلاف‌ شأن روحانیون/ ج - کلیه اختلافات محلی مخل به امنیت عمومی در صورتی که طرف اختلاف روحانی باشد.
... د- کلیه اموری که از سوی مقام معظم رهبری برای رسیدگی مأموریت داده می‌شود.

شکایات ابتدا در دادسرای استان مربوطه در نزد دادستان همان استان طرح می‌شود. سپس با دستور دادستان به یکی از شعبات دادیاری ارجاع می‌شود و مجددا برای صدور کیفرخواست به نزد دادستان ارجاع می‌شود. پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود که در همان دادسرا قرار دارد.
پس از صدور رأی بدوی، در صورت اعتراض یکی از طرفین، به دادگاه تجدیدنظر ویژه روحانیت ارجاع می‌شود که فقط در تهران وجود دارد. رأی دادگاه تجدیدنظر قطعی است و فقط مشتکی‌عنه روحانی می‌تواند درخواست اعاده دادرسی کند. تمام مراحل محرمانه انجام می‌گیرد و تمام ابلاغ‌ها و آرای صادره به صورت حضوری ابلاغ می‌شود. شاکی حق دریافت هیچ‌کدام از اوراق و اسناد پرونده و حتی آرای صادره را ندارد. در طول روند رسیدگی معمولا سعی بر ایجاد مصالحه و توافق طرفین می‌شود تا شخص روحانی محکومیت کیفری پیدا نکند. سیر روند رسیدگی به دلیل حجم کم پرونده‌ها معمولا در کمتر از یک سال و سریع‌تر از محاکم عمومی است. این دادگاه همچنین ضمن محاکمه محمد موسوی‌خوئینی‌ها، مدیرمسئول روزنامه سلام، حکم به توقیف پنج‌ساله این روزنامه داد. در اطلاعیه روابط‌عمومی دادسرای ویژه روحانیت درباره محمدرضا نکونام آمده بود که او در دادگاه بدوی به پنج سال حبس، شلاق تعزیری و خلع لباس روحانیت محکوم ‌شده و حکم صادره در دادگاه صادره قطعیت یافته است. رئیس دادگاه ویژه روحانیت درحال‌حاضر محمدجعفر منتظری و دادستان ویژه روحانیت ابراهیم رئیسی است.
حاکم شرعی که خلع لباس می‌کرد
تاریخ حاکی از این است که ماجرای خلع لباس روحانیت صرفا در ید دادگاه روحانیت نبوده است؛ مثلا هادی غفاری زمانی که قاضی شرع بوده، عده‌ای را خلع لباس کرده. او در گفت‌وگویی گفته بود: «ما مجموعه‌ای از روحانی‌نماهای غیرصالح را خلع لباس کردیم که این نیز برای بعضی‌ها خوش نیامد و در این مورد انتقاداتی به من شد که اگر فرصت داشتم حاضر بودم پرونده کسانی را که خلع لباس کردم نشان بدهم. کسانی بودند که حتی سوادشان آن‌قدر نبود امضا کنند و اینها ۱۳ سال به‌عنوان روحانی مطرح بودند. یکی از اینها اصلا سواد خواندن و نوشتن نداشت و سالیانی بود که امام‌جماعت یک مسجد بود، حتی حمد و سوره را هم بلد نبود بخواند. یکی از آنها بود که در معامله قاچاق مواد مخدر هم بود. یکی دیگر رفتارش در منطقه مطابق با شئونات روحانیت اسلام انقلابی نبود؛ رفتارش جلف بود مثل بچه‌های اشراف دائما به فکر زندگی اشرافی و برخورد غیرانسانی و کلاشی بود. این مجموعه را ما خلع لباس کردیم. من خلع لباس کردم، البته در حضور علمای مبارز منطقه که در تمام مراحل حکمی که به این منظور نوشته شد و در دادگاه تمام علمای مبارز منطقه حضور داشتند. من نیامدم دادگاه را به تنهایی تشکیل دهم».
مدعیانی که به نتیجه نرسید
اسفند 89 هم برخی به دنبال خلع لباس مهدی کروبی بودند. باشگاه خبرنگاران در مطلبی نوشته بود که رئیس فراکسیون روحانیت مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که کروبی شایسته ملبس‌بودن به لباس روحانیت نیست، گفت: «خلع لباس کروبی در دستور کار دادگاه ویژه روحانیت است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی رهبر، نماینده وقت مردم اصفهان خلع لباس کروبی را به نفع نظام دانست و گفته بود: «کروبی در طی چندسال اخیر با بی‌حرمتی در مقابل نظام و انقلاب ایستاده و خلع لباس وی کوچک‌تر از جرمی می‌باشد که تاکنون انجام داده است. دادگاه ویژه روحانیت رسیدگی به تخلفات کروبی را در دستور کار خود قرار داده است. جعفر شجونی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز هم زمانی که در قید حیات بود در همین ارتباط گفته بود: «کروبی به‌عنوان یک روحانی‌نما صف خود را از صفوف متحد و متراکم امت اسلام جدا و از رأفت و رحمت جمهوری اسلامی سوءاستفاده کرده و دست به اقداماتی زده که آمریکا و اسرائیل هم جرئت چنین جسارت‌هایی را ندارند». او با بیان اینکه تقاضای خلع لباس کروبی از قم آغاز شده و دادستانی ویژه روحانیت دراین‌باره تصمیم نهایی را خواهد گرفت، گفته بود: «خلع لباس کروبی تنها از لحاظ‌ گرایش تهذیبی مطرح می‌شود و دستگاه قضائی نیز به دیگر فسادهای وی رسیدگی خواهد کرد».

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.