تغییر نگاه و عمل در مواجهه با تراجنسیتی‌ها
محمدهادی ایازی*
مواجهه با افراد تراجنسیتی (ترنس‌سکشوال TS) یا افراد دارای اختلال هویت جنسی از مشکلات برخی خانواده‌ها در جامعه ایران به شمار می‌رود. اختلالات هویت جنسی یعنی مشکلاتی که یک فرد در باور و پذیرش جنسیت خود با آن روبه‌رو است و درواقع با بدن، رفتار و منش اجتماعی جنسی دیگری غیر از آنچه می‌خواهد یا می‌بایست در اجتماع زندگی می‌کند. برخی دسته‌بندی‌ها، تراجنسیتی‌ها را جزء آخرین طبقه اختلالات جنسی قرار می‌دهند و بر اساس آمار، از هر صد‌هزار نفر، سه تا چهار نفر مبتلا به این بیماری یا اختلال هستند که برآورد در ایران نیز تفاوتی با آمار جهانی ندارد.
از اواسط دهه ۱۳۶۰ خورشیدی؛ یعنی زمانی که برحسب فتوای حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) و با پیگیری‌های فردی با اختلال هویت جنسی، به نام مریم خاتون‌پورملک‌آرا، جراحی تغییر جنسیت برای تراجنسیتی‌ها مجاز دانسته شد، جریان و روند تغییر جنسیت و آمار جراحی‌های مرتبط با آن، در کشور ما رو به فزونی گذاشت.
بااین‌همه و پس از گذشت این سالیان، هنوز سازوکار مناسب و قانونمندی برای مراجعه، درمان و برطرف‌سازی مشکلات این افراد وجود ندارد و مشکل کماکان بر جای خود باقی است. از طرفی به دلیل ضعف اطلاع‌رسانی و آموزش نسبت به این موضوع، خانواده‌ها و اجتماع با این مسئله آشنایی مناسب و درستی ندارند و عملا موجبات عدم شناسایی یا طرد این افراد از خانواده‌ها و اجتماع و زمینه افزایش آسیب‌های اجتماعی مرتبط با آن فراهم آمده است. درصد بسیار کمی از این افراد به دلیل عدم شناخت یا ترس از معرفی، مورد حمایت سازمان بهزیستی کشور قرار دارند و متعاقبا با مشکلات فراوان دیگری از جمله کسب‌وکار و مسکن و سرپناه نیز روبه‌رو هستند. از دیگر سو، افراد تراجنسیتی به دلیل طرد از خانواده و اجتماع، به‌ویژه در شهرها و محیط‌های کوچک، به سوی پایتخت سرازیر می‌شوند و به تهران مهاجرت می‌کنند که نیاز به ساماندهی ایشان بیش از پیش احساس می‌شود. کمبود متخصصان روان‌پزشکی و آشنا به درمان این بیماران، مشخص‌نبودن وضعیت بیمه در قبال جراحی‌های موردنیاز ایشان و عدم شفافیت و آموزش‌های لازم در این زمینه از دیگر معضلات این حوزه و بیماران آن است.
بر اساس آمار‌های موجود، در سال 1396 میزان خوداظهاری این بیماری و مشکل و مراجعه برای پیگیری امور مرتبط در میان این‌گونه افراد، به طرز چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است که در رسیدگی به مشکلات ایشان بسیار مؤثر خواهد بود. در سال گذشته، تئاتر «آبی مایل به صورتی»، به کارگردانی خانم «ساناز بیان» روی صحنه رفت تا روایتی از زندگی این افراد را به نمایش بگذارد و با وجود ناملایمات اولیه، توانست نزدیک به چهار ماه بر صحنه باقی بماند و به اجرا ادامه بدهد. وزیر فرهیخته بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز شبی را به تماشای آن نشست. اجرای این نمایش، پیگیری‌ها و درخواست‌های برخی فعالان و پایش انجام‌شده، موجب شد که شنبه، ۲۳ اردیبهشت 1397، با حضور نمایندگان تمام دستگاه‌های ذی‌ربط، از جمله بخش‌های مرتبط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی کشور، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، نیروی انتظامی، پزشکی‌قانونی، انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسی و تعدادی از هنرمندان و فعالان مدنی، جلسه‌ای برگزار و تصمیماتی دراین‌باره گرفته شود تا در جلسات آتی با حضور افراد و نهادهای دیگر، گزارش
مسائل و جوانب مختلف این قضیه بررسی و ارائه شود.
در پایان امیدوارم با اهتمام تمامی دستگاه‌ها، افراد و خانواده‌های درگیر این مسئله، بتوانیم اقدامات مؤثری برای حل این معضل و مشکلات این افراد انجام دهیم و گامی به سوی حل آسیب‌های اجتماعی مترتب بر آن برداریم.
*معاون اجتماعی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
مواجهه با افراد تراجنسیتی (ترنس‌سکشوال TS) یا افراد دارای اختلال هویت جنسی از مشکلات برخی خانواده‌ها در جامعه ایران به شمار می‌رود. اختلالات هویت جنسی یعنی مشکلاتی که یک فرد در باور و پذیرش جنسیت خود با آن روبه‌رو است و درواقع با بدن، رفتار و منش اجتماعی جنسی دیگری غیر از آنچه می‌خواهد یا می‌بایست در اجتماع زندگی می‌کند. برخی دسته‌بندی‌ها، تراجنسیتی‌ها را جزء آخرین طبقه اختلالات جنسی قرار می‌دهند و بر اساس آمار، از هر صد‌هزار نفر، سه تا چهار نفر مبتلا به این بیماری یا اختلال هستند که برآورد در ایران نیز تفاوتی با آمار جهانی ندارد.
از اواسط دهه ۱۳۶۰ خورشیدی؛ یعنی زمانی که برحسب فتوای حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) و با پیگیری‌های فردی با اختلال هویت جنسی، به نام مریم خاتون‌پورملک‌آرا، جراحی تغییر جنسیت برای تراجنسیتی‌ها مجاز دانسته شد، جریان و روند تغییر جنسیت و آمار جراحی‌های مرتبط با آن، در کشور ما رو به فزونی گذاشت.
بااین‌همه و پس از گذشت این سالیان، هنوز سازوکار مناسب و قانونمندی برای مراجعه، درمان و برطرف‌سازی مشکلات این افراد وجود ندارد و مشکل کماکان بر جای خود باقی است. از طرفی به دلیل ضعف اطلاع‌رسانی و آموزش نسبت به این موضوع، خانواده‌ها و اجتماع با این مسئله آشنایی مناسب و درستی ندارند و عملا موجبات عدم شناسایی یا طرد این افراد از خانواده‌ها و اجتماع و زمینه افزایش آسیب‌های اجتماعی مرتبط با آن فراهم آمده است. درصد بسیار کمی از این افراد به دلیل عدم شناخت یا ترس از معرفی، مورد حمایت سازمان بهزیستی کشور قرار دارند و متعاقبا با مشکلات فراوان دیگری از جمله کسب‌وکار و مسکن و سرپناه نیز روبه‌رو هستند. از دیگر سو، افراد تراجنسیتی به دلیل طرد از خانواده و اجتماع، به‌ویژه در شهرها و محیط‌های کوچک، به سوی پایتخت سرازیر می‌شوند و به تهران مهاجرت می‌کنند که نیاز به ساماندهی ایشان بیش از پیش احساس می‌شود. کمبود متخصصان روان‌پزشکی و آشنا به درمان این بیماران، مشخص‌نبودن وضعیت بیمه در قبال جراحی‌های موردنیاز ایشان و عدم شفافیت و آموزش‌های لازم در این زمینه از دیگر معضلات این حوزه و بیماران آن است.
بر اساس آمار‌های موجود، در سال 1396 میزان خوداظهاری این بیماری و مشکل و مراجعه برای پیگیری امور مرتبط در میان این‌گونه افراد، به طرز چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است که در رسیدگی به مشکلات ایشان بسیار مؤثر خواهد بود. در سال گذشته، تئاتر «آبی مایل به صورتی»، به کارگردانی خانم «ساناز بیان» روی صحنه رفت تا روایتی از زندگی این افراد را به نمایش بگذارد و با وجود ناملایمات اولیه، توانست نزدیک به چهار ماه بر صحنه باقی بماند و به اجرا ادامه بدهد. وزیر فرهیخته بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز شبی را به تماشای آن نشست. اجرای این نمایش، پیگیری‌ها و درخواست‌های برخی فعالان و پایش انجام‌شده، موجب شد که شنبه، ۲۳ اردیبهشت 1397، با حضور نمایندگان تمام دستگاه‌های ذی‌ربط، از جمله بخش‌های مرتبط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان بهزیستی کشور، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، نیروی انتظامی، پزشکی‌قانونی، انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسی و تعدادی از هنرمندان و فعالان مدنی، جلسه‌ای برگزار و تصمیماتی دراین‌باره گرفته شود تا در جلسات آتی با حضور افراد و نهادهای دیگر، گزارش
مسائل و جوانب مختلف این قضیه بررسی و ارائه شود.
در پایان امیدوارم با اهتمام تمامی دستگاه‌ها، افراد و خانواده‌های درگیر این مسئله، بتوانیم اقدامات مؤثری برای حل این معضل و مشکلات این افراد انجام دهیم و گامی به سوی حل آسیب‌های اجتماعی مترتب بر آن برداریم.
*معاون اجتماعی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
