رئیس‌جمهور ترکیه در پی خاموش‌کردن صدای مخالفان است
جاه‌طلبی‌های بی‌پایان سلطان
پیروزی‌های جسته و گریخته خارجی، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه را به این فکر انداخته که در داخل ترکیه هم دست به اقداماتی جاه‌طلبانه با هدف حذف رقبای اصلی خود بزند. او که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۳، با دشواری گلیم خود را از آب بیرون کشید و بر رقیبش پیروز شد، دیگر نمی‌خواهد این تجربه را در انتخابات پیش‌رو تکرار کند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
پیروزی‌های جسته و گریخته خارجی، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه را به این فکر انداخته که در داخل ترکیه هم دست به اقداماتی جاه‌طلبانه با هدف حذف رقبای اصلی خود بزند. او که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۳، با دشواری گلیم خود را از آب بیرون کشید و بر رقیبش پیروز شد، دیگر نمی‌خواهد این تجربه را در انتخابات پیش‌رو تکرار کند. برای کسی که خود را با سلاطین عثمانی هم‌ردیف می‌داند و سال‌هاست که بر صندلی قدرت در آنکارا تکیه زده، رفتن به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، به‌همراه حریفی نه‌چندان قدر، گران تمام شده است. رجب طیب اردوغان در سیاست خارجی خود تلاش دارد منافع خود را تا حداکثر توان تأمین کند. این نوع سیاست‌ورزی مبتنی بر منافع ملی، هرچند به صورت عام موردپسند قرار می‌گیرد، اما می‌تواند انتقادات زیادی را هم به خود جلب کند.
حل بحران پ‌ک‌ک پس از 4 دهه
آنچه به‌عنوان خلع سلاح پ‌ک‌ک خوانده می‌شود، نتیجه اتحادی میان اردوغان، دولت باغچلی و عبدالله اوجالان است. گروه پ‌ک‌ک که از سوی ترکیه تروریستی خوانده می‌شد، برای دهه‌ها هزینه‌های بسیاری برای دولت‌ها در آنکارا ایجاد کرد و ده‌ها هزار نفر را به کام مرگ کشید. با وجود اینکه عبدالله اوجولان سال‌هاست در زندانی دورافتاده برای گذراندن حبس ابد خود زندانی است، پ‌ک‌ک تا پیش از مذاکرات اخیر دست خود را از روی ماشه برنداشت. با این حال، آنها دیگر سلاح به دست ندارند و این یک برد جانانه برای رجب طیب اردوغان محسوب می‌شود. او به دنبال شعاری است که ترکیه را بدون تروریسم می‌خواهد. مردم ترکیه طی چهار دهه اخیر نه‌تنها از سوی پ‌ک‌ک در خطر بودند؛ بلکه با ظهور داعش در سوریه با برخی از عملیات‌های تروریستی در استانبول و شهرهای مرزی با سوریه روبه‌رو شدند و از آنها زخم دیدند.
برای حزب عدالت و توسعه و اردوغان، عبور از آن روزها و مهار پ‌ک‌ک برگ برنده‌ای است که در سال‌های پیش‌رو منت آن را بر سر رأی‌دهندگان خواهد گذاشت و می‌تواند ملی‌گرایان ترک را بر آن دارد تا رأی خود را با نام اردوغان برای انتخابات ریاست‌جمهوری به صندوق بیندازند. او همین حالا می‌گوید با وادارکردن پ‌ک‌ک برای زمین گذاشتن سلاح‌هایش، درها را به روی ترکیه بزرگ و قدرتمند باز کرده است.
قدرت در سوریه به دست یاران اردوغان افتاد
نگاهی به کابینه دولت موقت سوریه نشان می‌دهد برخی از مهم‌ترین چهره‌ها، در ترکیه تحصیل کرده‌اند. همچنین همسر جولانی ریشه‌هایی مرتبط با حکومت عثمانی دارد. اردوغان طی دو دهه اخیر، نتوانسته با این واقعیت کنار بیاید که دوران تازه‌ای از راه رسیده و سوریه صد سال است که دیگر بخشی از امپراتوری عثمانی نیست. او برای اعمال نفوذ خود در سوریه، پس از آغاز جنگ داخلی در این کشور، طرف مخالفان بشار اسد را گرفت و به حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی پرداخت که به روی دولت اسلحه کشیده بودند. ترکیه در جنگ داخلی سوریه از چندین گروه مسلح مخالف دولت اسد حمایت کرد. این حمایت‌ها شامل کمک‌های نظامی، لجستیکی، آموزشی و مالی بوده و عمدتا در راستای اهداف استراتژیک ترکیه، از جمله مقابله با نیروهای کرد، ایجاد مناطق امن در شمال سوریه و تقویت نفوذ منطقه‌ای انجام شد. یکی از مهم‌ترین این گروه‌ها هیئت تحریرالشام به رهبری ابومحمد الجولانی بود که بعدها توانست در مدتی بسیار کم، به ۲۴ سال حکومت بشار اسد پایان دهد. مدت کوتاهی پس از آنکه اسد به مسکو رفت و جولانی و یارانش در دمشق قدرت را قبضه کردند، وزیر خارجه دولت اردوغان در بام دمشق، چای به دست و با ژستی فاتحانه، عکسی کنار احمد الشرع گرفت که نشان از فصلی تازه از نفوذ ترکیه در سوریه داشت.
خط و نشان برای اسرائیل
اردوغان بدش نمی‌آید که خود را در صف اول مخالفان با جنگ غزه و جنایت نتانیاهو نشان دهد. از آنجایی که ترکیه کمابیش ارتباطات تجاری با اسرائیل داشته و تنها به محکوم‌کردن جنایت در غزه دست زده، این ردا برای قامت اردوغان بزرگ است. با این حال آنکارا در مقایسه با کشورهای عربی، رویکرد تندتری در مسئله جنگ غزه داشته است. نتانیاهو و اردوغان به‌طور واضح از یکدیگر نفرت دارند و رئیس‌جمهور ترکیه فرصتی را برای طعنه و حمله به نخست‌وزیر اسرائیل از دست نمی‌دهد. این موضوع باعث شده تا در ترکیه، به او به چشم قهرمان مقابله با اسرائیل نگاه شود.
روابط کج‌دار و مریز با غرب
ترامپ شیفته مردانی چون اردوغان است و برای اقتدارگرایان کلاه از سر برمی‌دارد. این دو در دور اول ریاست‌جمهوری ترامپ از روابط نزدیکی برخوردار بودند و به نظر می‌رسد حالا هم اوضاع میان آنکارا و واشنگتن خوب پیش می‌رود. اردوغان هرچند بارها برای اروپایی‌ها رجز خوانده و آنها را با تهدید در مورد مهاجران سوری تحت فشار قرار داده است، اما اساسا به مقابله با آنها اقدام نکرده و تلاش دارد تا ارتباط خود را با غربی‌ها حفظ کند. او که ارتباط گسترده و حسنه‌ای با پوتین دارد، با آغاز جنگ علیه اوکراین، تلاش کرد با موضع‌گیری خود هم‌زمان دل مسکو و کی‌یف را به دست آورد. کمی بعد اردوغان تلاش کرد تا به یک میانجی برای حل‌وفصل بحران تبدیل شود و این روند را تا امروز هم ادامه داده است. با این حال اروپا اساسا به اردوغان چندان خوش‌بین نیست و درعین حال می‌داند که برای تأمین امنیت قاره سبز به همکاری آنکارا نیازمند است.
فشارها بر مخالفان داخلی
هر یک پیروزی در خارج از مرزهای ترکیه، به اردوغان فرصتی می‌دهد تا جای پای خود را در داخل کشورش سفت‌تر کرده و عرصه را بر مخالفان تنگ‌تر کند. او در انتخابات سال ۲۰۲۳، به سختی توانست بر رقیبش پیروز شود و حالا با وجود اینکه سه سال به دور بعدی انتخابات باقی مانده، درصدد حذف کامل اصلی‌ترین رقیب سیاسی خود اکرم امام‌اوغلو شهردار ترکیه است. در ماه‌های گذشته شهردار نسبتا جوان استانبول به اتهام فساد مالی دستگیر شد. دستگیری او موجی از اعتراضات را در کشور به راه انداخت، با وجود این دستگیری‌ها به اینجا ختم نشد و شهرداران دیگری از شهرهایی چون ازمیر با اتهام مشابه در شرایطی دستگیر شدند که عضو حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه بودند. اردوغان دشمن اصلی خود را مشخص کرده و با قدرت به آن حمله می‌کند. او که کشورش با مشکلات اقتصادی عدیده روبه‌روست، ملی‌گرایان تندروتر را با سروسامان دادن به موضوع پ‌ک‌ک و سوریه پشت سر خود داشته و به طور سنتی با اسلام‌گرایان ارتباط حسنه‌ای دارد. اما جمهوری‌خواهان خلق، همان حزبی که مؤسس آن آتاتورک است، دشمن اصلی او در انتخابات پیش‌رو به حساب می‌آیند. نیرویی که باید هر طور شده به همراه دیگر گروه‌های کوچک‌تر جمهوری‌خواه و دموکراسی‌خواهان، محدود یا حتی سرکوب شود.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
