باتلاقی برای ترامپ

مالک مصدق: هشدارهای اخیر لئون پانه‌تا، وزیر دفاع سابق آمریکا و مدیر پیشین سیا، و گزارش تازه روزنامه گاردین، زنگ خطر را برای دولت دونالد ترامپ به صدا درآورده‌اند که «هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، آمریکا را به ورطه جنگی منطقه‌ای و فاجعه‌بار خواهد کشاند». ورود نظامی آمریکا به جنگ با ایران، همان‌طور که گاردین تأکید کرده، نقض صریح قوانین بین‌المللی، از جمله بند ۵۶ پروتکل الحاقی کنوانسیون ژنو خواهد بود که حملات به تأسیسات هسته‌ای را به دلیل خطر تشعشعات هسته‌ای ممنوع می‌کند. این اقدام، آمریکا را که زمانی مدعی رهبری نظم جهانی بود، به یکی از اصلی‌ترین متخلفان آن تبدیل خواهد کرد. پانه‌تا نیز با اشاره به تجربه جنگ عراق در ۲۰۰۳، که بر اساس اطلاعات جعلی درباره تسلیحات کشتار جمعی آغاز شد، هشدار داده تکرار این اشتباه، اعتبار جهانی آمریکا را بیش از پیش مخدوش خواهد کرد.

ادعاهای نتانیاهو مبنی بر نزدیک‌بودن ایران به سلاح هسته‌ای، با گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جامعه اطلاعاتی آمریکا در تضاد است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۵ تأکید کرد هیچ مدرکی دال بر برنامه تسلیحاتی ایران وجود ندارد. همچنین، تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی آمریکا، در کنگره شهادت داد ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. این تناقضات نشان می‌دهد که توجیهات اسرائیل و حامیانش در واشنگتن، مشابه فریبکاری‌های پیش از جنگ عراق، فاقد اعتبار است.

ورود آمریکا به این جنگ، نه‌تنها حمایت متحدان سنتی‌اش مانند کشورهای اروپایی را به همراه نخواهد داشت، بلکه به انزوای دیپلماتیک واشنگتن منجر خواهد شد. اظهارات امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در اجلاس گروه هفت، مبنی بر لزوم آتش‌بس و مذاکره با ایران، نشان‌دهنده شکاف میان اروپا و آمریکاست. ایران با تقویت روابط با چین، روسیه و کشورهای غیرمتعهد، از حمایت دیپلماتیک قابل ‌توجهی برخوردار است که می‌تواند تلاش‌های آمریکا برای مشروعیت‌بخشی به اقدامات نظامی را در شورای امنیت سازمان ملل خنثی کند. این انزوا، جایگاه آمریکا به‌ عنوان یک قدرت جهانی را تضعیف خواهد کرد و الگویی خطرناک برای سایر قدرت‌ها، مانند چین در مواجهه با تایوان، ایجاد خواهد کرد.

هزینه‌های نظامی و اقتصادی؛ باتلاقی جدید برای آمریکا

 پانه‌تا به‌درستی هشدار داده که جنگ با ایران، برخلاف تصور برخی در کاخ سفید، عملیاتی محدود نخواهد بود. ایران، با توان نظامی پیشرفته، شامل موشک‌های بالستیک نقطه‌زن، پهپادهای تهاجمی و شبکه گسترده نیروهای مقاومت در منطقه، قادر به واردکردن ضربات به منافع آمریکاست. عملیات «وعده صادق ۳» نشان داد ایران می‌تواند با دقت و قاطعیت به تجاوزات پاسخ دهد. حملات موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد در سال ۲۰۲۰ نیز توانایی تهران برای هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در عراق، بحرین و خلیج فارس را به اثبات رساند.

جنگ با ایران، هزینه‌های نظامی و اقتصادی هنگفتی برای آمریکا به دنبال خواهد داشت. جنگ عراق، با هزینه‌ای بالغ بر دو تریلیون دلار و هزاران کشته، نمونه‌ای از این باتلاق است. ایران، با جمعیتی دو برابر عراق، وسعت جغرافیایی بیشتر و زیرساخت‌های نظامی پیچیده‌تر، چالشی به مراتب بزرگ‌تر خواهد بود. گاردین هشدار داده ایران می‌تواند تنگه هرمز، گذرگاه ۲۰ درصد نفت جهان، را مختل کند که به افزایش قیمت نفت، تورم جهانی و تضعیف دلار آمریکا منجر خواهد شد. حتی جنبش انصارالله یمن، با توان نظامی کمتر، توانست کشتیرانی در دریای سرخ را مختل کند و ایران با توانی به مراتب بیشتر، می‌تواند اقتصاد جهانی را به بحران بکشاند. اقتصاد آمریکا که در حال حاضر با تورم و بدهی‌های کلان مواجه است، تاب تحمل این فشارها را ندارد. در مقابل، ایران با اقتصاد مقاومتی و تجربه دهه‌ها تحریم، آمادگی بیشتری برای مدیریت بحران‌های اقتصادی دارد. اتحاد داخلی مردم ایران در برابر تجاوزات خارجی که در عملیات «وعده صادق ۳» نمود یافت، نشان‌دهنده انسجام ملی است که هرگونه محاسبه آمریکا برای تضعیف ایران را ناکام خواهد گذاشت.

پیامدهای داخلی و منطقه‌ای: بحران سیاسی و تقویت محور مقاومت

تصمیم ترامپ برای ورود به جنگ با ایران، با مقاومت گسترده در داخل آمریکا مواجه خواهد شد. پانه‌تا به تجربه جنگ عراق اشاره کرده که به اعتراضات داخلی و کاهش محبوبیت دولت بوش منجر شد. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد اکثریت مردم آمریکا، پس از تجربه جنگ‌های عراق و افغانستان، مخالف درگیری جدید در خاورمیانه هستند. سناتورهایی مانند آدام شیف و رند پال نیز هشدار داده‌اند جنگ با ایران می‌تواند تبعات فاجعه‌بار برای امنیت ملی آمریکا داشته باشد. این مخالفت‌ها، با توجه به شکاف‌های سیاسی و اجتماعی عمیق در آمریکا، می‌تواند به بحران سیاسی برای دولت ترامپ تبدیل شود. در منطقه، جنگ با ایران به نغییر معنادار معادلات نظامی و امنیتی و نظم موجود در خاورمیانه منجر خواهد شد. تداوم حملات اسرائیل، دامنه جنگ را گسترش خواهد داد و واشنگتن را درگیر یک درگیری فرسایشی خواهد کرد. ضمنا تجربه تاریخی نشان داده که تجاوزات خارجی، انسجام ملی و منطقه‌ای ایران را افزایش می‌دهد. این امر، برخلاف هدف ادعایی آمریکا برای تضعیف ایران، به تقویت جایگاه تهران در منطقه منجر خواهد شد و رژیم صهیونیستی را، که فاقد عمق استراتژیک است، در موقعیت شکننده‌تری قرار خواهد داد.

ایران؛ باتلاق ماجراجویی‌های ترامپ

هشدارهای هم‌زمان پانه‌تا و گاردین نشان‌دهنده عمق خطری است که تصمیم‌گیری عجولانه ترامپ برای ورود به جنگ با ایران برای آمریکا به همراه دارد. ایران، با تکیه بر توان نظامی، انسجام ملی و دیپلماسی فعال، نه‌تنها قادر به دفاع از خود است، بلکه می‌تواند هزینه‌های گزافی به متجاوزان تحمیل کند. تجربه جنگ عراق که پانه‌تا آن را «اشتباه بزرگ» خواند، باید درس عبرتی برای ترامپ باشد. جهان امروز به دیپلماسی و گفت‌وگو نیاز دارد. ایران به‌ عنوان کشوری صلح‌طلب که بارها بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده، آماده مذاکره از موضع برابر است. اما هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، نه‌تنها به شکست آمریکا منجر خواهد شد، بلکه جایگاه این کشور را به‌ عنوان یک قدرت جهانی تضعیف خواهد کرد. حمایت از ایران در برابر تجاوزات، دفاع از عدالت و صلح جهانی است. جامعه بین‌المللی باید مانع تکرار اشتباهات گذشته توسط دولت ترامپ شود و از دیپلماسی برای حل بحران حمایت کند.