کودکان و تجربه ۹۰ درصد خشونت

این روزها از کودکان و نوجوانان نسل زد و دهه 80 بسیار سخن گفته می‌شود. اینکه چرا به خیابان‌ها آمده‌اند. در تقویم رسمی ایران، ۱۶ مهر روز کودک نام گرفته است روزی که در سال‌های قبل برای بزرگداشتش جشن‌های متعددی برپا می‌شد، نهادهای مختلف و انجمن‌های فعال در حیطه کودک و نوجوان برای بزرگداشتش تدارکات گسترده می‌دیدند و در گوشه و کنار شهرها برنامه‌های خاص برای اجرای نمایش یا نمایش فیلم یا برگزاری کارگاه‌های مهارتی برپا می‌شد.

اما امسال همه چیز متفاوت است؛ خبری از این برنامه‌ها نیست و همه بزرگ‌ترها و فعالان این حیطه، حیران اتفاقات رخ‌داده و اندوهگین جان‌باختن تعدای از نوجوانان کشور هستند.

برخی از نهادها و فعالان مدنی سعی کردند با ارائه راهکارهایی خانواده‌ها را در این روزهای پراتفاق برای تعامل با فرزندانشان آماده کنند، چند نفر از نام‌های آشنا درخواست آرامش و اعتراض بدون خشونت داشتند. 

هنگامی که آمار ارائه‌شده در گفت‌وگوی شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس با ایسنا را مرور می‌کنیم، با حقایقی دور از تصورمان مواجه می‌شویم. هرچند طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شوند، در این گفت‌وگو افراد زیر ۱۲ سال کودک نامیده شده‌اند و این موضوع از بار بزرگی که بر دوش دولتمردان قرار دارد، خبر می‌دهد. یک‌پنجم جمعیت کشور را کودکان زیر ۱۲ سال تشکیل می‌دهند، در این میان اما بررسی وضعیت «سلامت» و «بهداشت» این قشر حاکی از آن است که حدود ۱۰ درصد دچار کم‌وزنی و حدود ۱۵ درصد دچار سوء تغذیه هستند. به تفکیک جنسیت حدود ۹‌میلیون‌و ۳۰۰ هزار نفر از آنها پسر و هشت‌میلیون‌و ۷۰۰ هزار نفر دختر هستند. استان‌هایی مانند سیستان‌و‌بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه‌و‌بویراحمد دارای بیشترین تعداد فرزند هستند و در گیلان، مازندران، مرکزی و تهران، سهم کودکان کمتر است. میانگین تعداد فرزندان در خانواده‌ها بین ۲.۵ تا سه فرزند است و از هر ۱.۵ خانوار حدود یک خانوار فرزند زیر ۱۲ سال دارد. پیش‌بینی شده حدود ۵۰۰ هزار کودک در کشور به مدرسه نرفته‌اند یا از تحصیل بازمانده‌اند. عمدتا نرفتن کودکان به مدرسه به جز موضوع معلولیت، ناشی از «فقر» است. اما حدود نیم‌میلیون کودک علاوه ۵۰۰ هزار کودک غیرمحصل، کودکان محصلی هستند که کودک کارند و علاوه بر کارهای درسی در ساعات غیر از مدرسه کار هم می‌کنند؛ به این ترتیب به گفته این جمعیت‌شناس «اگر این افراد را هم در نظر بگیریم شاید حدود یک میلیون کودک کار در کشور داشته باشیم».

اما آیا امنیت کودکان رعایت می‌شود؟

کاظمی‌پور با اشاره به نتایج تحقیقی که چندی‌پیش در تهران انجام شده می‌گوید «۹۰ درصد کودکان خشونت‌های کلامی را تجربه کرده‌اند».

و نکته مهم دیگر، آینده‌ای است که در پیش‌روی کودکان است:

آلودگی‌های زیست‌محیطی و داشتن چند روز هوای پاک در سال سبب شده تا بیماری آسم در کودکان افزایش یابد و همین‌طور قد و وزن کودکان کمتر از استانداردهای جهانی است.

فراموش نکنیم که « فرزندآوری» طی چند سال گذشته تبلیغ می‌شود. حال باید دید با همه این شرایط و ابربحران‌هایی که مدام با آن در مقاطع مختلف روبه‌رو می‌شویم، چه آینده‌ای پیش‌روی کودکان و‌ نوجوانان ایرانی است.