تحلیل سیاست‌های هسته‌ای در خاورمیانه؛
از استانداردهای دوگانه تا پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی
ایالات متحده رویکردی کاملا متفاوت در قبال ایران و اسرائیل اتخاذ کرده است. در حالی که ایران به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای خود تحت تحریم‌های شدید و فشار برای پایبندی به NPT قرار دارد، اسرائیل بدون هیچ‌گونه تعهد رسمی به این معاهده، از نظارت‌های بین‌المللی مصون مانده است. شواهد احتمالی آزمایش هسته‌ای اسرائیل در سواحل آفریقای جنوبی در دهه ۱۹۷۰، که توسط ماهواره‌ها رصد شد، از سوی آمریکا نادیده گرفته شد. این در حالی است که هر گونه پیشرفت در برنامه هسته‌ای ایران با واکنش‌های فوری و سخت‌گیرانه مواجه می‌شود. این دوگانگی، اعتماد به سیاست‌های هسته‌ای آمریکا در منطقه را تضعیف کرده و به تنش‌های ژئوپلیتیکی دامن زده است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
سیاست‌های هسته‌ای در خاورمیانه، به‌ویژه در رابطه با ایران و اسرائیل، یکی از پیچیده‌ترین مسائل ژئوپلیتیکی معاصر است. در حالی که ایران به دلیل برنامه هسته‌ای خود تحت فشارهای بین‌المللی قرار دارد، اسرائیل با وجود داشتن زرادخانه هسته‌ای، از نظارت‌های مشابه مصون مانده است. این استانداردهای دوگانه، اتهام دورویی را متوجه سیاست‌های ایالات متحده کرده و تنش‌های منطقه‌ای را تشدید کرده است.
تاریخچه برنامه هسته‌ای اسرائیل؛ فریب و پنهان‌کاری
برنامه هسته‌ای اسرائیل ریشه در دهه ۱۹۵۰ دارد، زمانی که دیوید بن‌گوریون، سلاح هسته‌ای را به‌عنوان تضمینی برای بقای رژیم در برابر تهدیدات منطقه‌ای می‌دید. با کمک فرانسه، اسرائیل تاسیسات دیمونا را در صحرای نقب احداث کرد. این پروژه با فریبکاری‌های پیچیده همراه بود؛ مقامات اسرائیلی ابتدا دیمونا را کارخانه نساجی و سپس مرکز تحقیقات متالورژی معرفی کردند. با استفاده از دیوارهای کاذب برای پنهان کردن تاسیسات بازفرآوری پلوتونیوم، بازرسان آمریکایی فریب داده شدند. در سال ۱۹۶۸، سازمان سیا تایید کرد که اسرائیل به سلاح هسته‌ای دست یافته است. توافق محرمانه ۱۹۶۹ بین نیکسون و مائیر که به اسرائیل اجازه داد برنامه هسته‌ای خود را بدون آزمایش علنی یا پیوستن به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) ادامه دهد، نقطه عطفی در این سیاست ابهام بود.
سیاست‌های دوگانه آمریکا؛ ایران در مقابل اسرائیل
ایالات متحده رویکردی کاملا متفاوت در قبال ایران و اسرائیل اتخاذ کرده است. در حالی که ایران به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای خود تحت تحریم‌های شدید و فشار برای پایبندی به NPT قرار دارد، اسرائیل بدون هیچ‌گونه تعهد رسمی به این معاهده، از نظارت‌های بین‌المللی مصون مانده است. شواهد احتمالی آزمایش هسته‌ای اسرائیل در سواحل آفریقای جنوبی در دهه ۱۹۷۰، که توسط ماهواره‌ها رصد شد، از سوی آمریکا نادیده گرفته شد. این در حالی است که هر گونه پیشرفت در برنامه هسته‌ای ایران با واکنش‌های فوری و سخت‌گیرانه مواجه می‌شود. این دوگانگی، اعتماد به سیاست‌های هسته‌ای آمریکا در منطقه را تضعیف کرده و به تنش‌های ژئوپلیتیکی دامن زده است.
نگرانی‌های امنیتی و منطقه‌ای پرآشوب
ایران در منطقه‌ای قرار دارد که توسط قدرت‌های هسته‌ای مانند روسیه، هند، پاکستان و اسرائیل احاطه شده است. این وضعیت، نگرانی‌های امنیتی تهران را تشدید کرده و برنامه هسته‌ای را به‌عنوان نوعی «بیمه‌نامه» برای بقا مطرح کرده است. حتی در صورت تخریب تاسیسات هسته‌ای کنونی ایران، انگیزه‌های مضاعفی برای پیگیری فناوری هسته‌ای صلح آمیز همچنان باقی خواهد ماند. تجربه تاریخی نشان می‌دهد که فشارهای خارجی، مانند آنچه بر ایران اعمال شده، ممکن است به جای بازدارندگی، دلیل جدی برای تسریع برنامه‌های هسته‌ای ایجاد کند.
استانداردهای دوگانه در سیاست‌های هسته‌ای خاورمیانه نه‌تنها تنش‌های منطقه‌ای را افزایش داده، بلکه اعتماد به نهادهای بین‌المللی را نیز تضعیف کرده است. برای کاهش پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی، جامعه جهانی باید رویکردی عادلانه‌تر و شفاف‌تر اتخاذ کند. این شامل نظارت برابر بر همه بازیگران منطقه‌ای، از جمله اسرائیل و ایجاد مکانیسم‌هایی برای کاهش نگرانی‌های امنیتی ایران است. بدون چنین اصلاحاتی، چرخه بی‌اعتمادی و رقابت هسته‌ای در خاورمیانه ادامه خواهد یافت.
آخرین اخبار سیاست را از طریق این لینک پیگیری کنید.
