وفاق در راه بایگانی

مضمون اصلی شعار یا ایده وفاق آقای پزشکیان گفت‌وگو با جناح‌های سیاسی داخل نظام است. اما بعد از یک سال اصول آن مبهم‌اند. مثلا:

1- هدف گفت‌وگو) گفت‌وگو چه هدفی را دنبال می‌کند؟ آیا برای تقسیم منافع است؟ یا برای تأمین منافع ملی سرزمینی به نام ایران. مردم ایران همیشه ایران‌دوستی خود را نشان داده‌اند. اوج میهن‌دوستی ایرانیان در جنگ 12‌روزه نمایان شد. آیا طرف‌های گفت‌وگو به اندازه مردم ایران، ایران را دوست دارند؟ طرف‌های گفت‌وگو باید ایران‌دوستی خود را با قبول خطاها و اصلاح تفکرات و اهتمام تمام به حل مشکلات کمرشکن موجود اثبات کنند. فهرست‌کردن مشکلات -که آقای رئیس‌جمهور چندی پیش ارائه کرد- دردی را دوا نمی‌کند. ایشان باید این توانایی را نشان بدهد که می‌تواند برای حل مشکلات از طریق مدیران لایق، تغییر دیدگاه‌ها و برطرف‌کردن موانع سیاسی مخالفان تندرو عمل کند.

2- چارچوب گفت‌وگو) گفت‌وگو بدون چارچوب مشخص جز هیاهو نخواهد بود. آقای پزشکیان نمی‌تواند جز چارچوب قانون اساسی و دیگر قوانین کشور چارچوب دیگری برگزیند. هر چارچوبی غیر از این، مانند مصلحت‌‌‌اندیشی‌های فردی و حزبی مغایر با حقوق ملت و معارض با نظام حقوقی کشور بوده و به منزله معامله حقوق ملت در برابر قدرت‌های نامشروع است و پشت‌کردن است به ملت. نمی‌توان مردم را به آنهایی فروخت که مدام در پی انحصار قدرت به هر طریق ممکن و با نقض مکرر قوانین پا روی حقوق ملت می‌گذارند. چارچوب قانون و به‌ویژه مهم‌تر از همه قانون اساسی تنها چارچوبی است که باید بر هر گفت‌وگو در راستای وفاق حاکم باشد.

3- موضوع گفت‌وگو) موضوع گفت‌وگوها چیستند؟ در دادخواست‌ها می‌گوییم خواسته باید منجز باشد، یعنی دقیقا معلوم باشد که خواهان چه خواسته‌ای از دادگاه دارد؟ از نظر آقای پزشکیان چه چیزهایی برای وفاق باید موضوع گفت‌وگو باشند؟ چیزی اعلام نشده است.

4- طرف‌های گفت‌وگو) در تمام حدود دو دهه گذشته دو جریان اصلی آشکار و پنهان با تخطی از قانون یا اهداف قوانین، بحران‌ها آفریده‌اند. یک جریان، نهادهای رسمی بیرون از دولت، مثل صدا‌و‌سیما و جریان دیگر، گروهی که به گروه فشار معروف بوده و با انواع روش‌های مختلف چوب لای چرخ زندگی مردم و آزادی بیان و حاکمیت ملت می‌گذارند. آیا این دو جریان، طرف‌های گفت‌وگوی پزشکیان و دولتش هستند؟ کجا، کی و چگونه این گفت‌وگوها انجام می‌شوند؟ مثلا پزشکیان و همکارانش برای اصلاح وضعیت صدا‌و‌سیما و بازگشت تلویزیون ایران از یک رسانه فرقه‌ای به یک رسانه ملی، چه گفت‌وگوهایی با چه کسانی انجام داده یا می‌دهند؟ یا برای مهار گروه‌های فشار -که دوباره راه افتاده‌اند- چه گفت‌وگوهایی بوده است.

5- ظرفیت گفت‌وگو) کار گفت‌وگو آگاهی‌دادن و اقناع است. گفت‌وگو زمانی بر طرف مقابل اثرگذار است که او چیزی را نداند و با استدلال آگاه شود و بپذیرد که باید راهش را اصلاح کند. کدام‌یک از طرف‌های گفت‌وگو که آقای پزشکیان به دنبال وفاق با آنهاست، ناآگاه‌اند؟ مثلا آیا طرفداران فیلترینگ این واقعیت را نمی‌دانند که این سیاست مطلقا شکست خورده است که مدام بر آن اصرار دارند؟ کدام آگاهی باید به ایشان داده شود؟ در بقیه موارد هم همین است. چنین افراد و جریان‌هایی ملتزم به آداب و اصول گفت‌وگو نیستند. با آنها اکتفاکردن به گفت‌وگو، مصداق آب در هاون کوبیدن است. در مقابلِ چنین جریان‌هایی در کنار ابزار گفت‌وگو باید از ابزار قدرت قانونی و اطلاع‌رسانی و توانایی جامعه مدنی استفاده کرد. مانند همان کاری که درباره توقف اجرای لایحه حجاب و عفاف شد و شورای‌عالی امنیت ملی جلوی اجرای این قانون مملکت‌سوز را گرفت. رئیس‌جمهور باید از اختیارات قانونی خود برای جلوگیری از اختلال در جریان امور ملت استفاده کند. ایشان می‌تواند با دستور حذف فیلترینگ نشان دهد که رئیس‌جمهور است و از قدرت قانونی یک رئیس‌جمهور برخوردار است.

6- گروه پشتیبان گفت‌وگو) همه گفت‌وگوها از طرف خود رئیس‌جمهور نمی‌تواند انجام شود. بخش مهمی از این کار قاعدتا باید از سوی گروه همکاران ایشان در نهاد ریاست‌جمهوری و وزارتخانه‌ها انجام شود. این گروه باید وفاداران به حقوق اساسی ملت بوده و معامله‌‌گران حقوق مردم نباشند و بتوانند شجاعانه و با درایت در برابر رقیب انحصارطلب قانون‌شکن با زبان رسا و پای استوار حرف بزنند و عمل کنند. در یک سالی که از عمر دولت می‌گذرد، معلوم شده است که بخش بزرگی از همکاران رئیس‌جمهور چنان کفایتی ندارند که گروه پشتیبان گفت‌وگوها باشند و بتوانند با ایده‌ها و طرح‌های درست در فرایند وفاق سلسله مصائب کشور را سر‌و‌سامانی دهند.

چیزی از تلاش برای وفاق با مردم در کارهای دولت دیده نمی‌شود. دست‌کم آقای رئیس‌جمهور پیش از آنکه وقت بگذرد و ایده وفاق به بایگانی برود، به مردم بگویند که در فرایند ایده وفاق چه گذشته است و چه موانعی بر سر راه آن وجود دارد؟ مردم را بیگانه نبینید.

آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.