افزایش شیفت های کاری، نگرانی از نتیجه بودجه

چیزی تا انتخابات 11 اسفند نمانده و اهالی بهارستان می‌کوشند از فرصت باقی‌مانده نهایت استفاده را ببرند تا کاری نیمه‌تمام برای انتخابات باقی نماند؛ بنابراین در این روزهای منتهی به انتخابات، هیئت‌رئیسه سعی دارد با مدیریت زمان هم لایحه بودجه 1403 را به اتمام برساند و هم تکلیف برنامه هفتم توسعه را روشن کند و هم برنامه‌های دهه فجر برگزار شوند و هم نمایندگان فرصت لازم برای تبلیغات انتخاباتی در حوزه‌های انتخابیه را به دست آورند؛ از‌این‌رو طبق آنچه روز یکشنبه اول بهمن در صحن علنی مصوب کردند، تصمیم بر آن شد که جلسات مجلس به منظور بررسی لایحه بودجه و لایحه برنامه هفتم توسعه به صورت سه شیفت و چهار روز در هفته برگزار شود. البته قالیباف با اعلام این خبر گفت که می‌دانیم این کار مشقت و سختی دارد؛ اما به خاطر اینکه بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ و برنامه هفتم توسعه به نتیجه برسد، باید این اقدام انجام شود؛ اما نکته اینجا است که این کار مضرات و آفت‌هایی هم به دنبال دارد؛ چرا‌که ممکن است بررسی عجولانه بودجه منجر به کاهش دقت نظر در بررسی بودجه‌ای شود که از همان روزهای نخست ارائه آن از سوی دولت به مجلس با اماواگرهای فراوان روبه‌رو شد. برخی آن را تورم‌زا و دیگران آن را لایحه‌ای ضعیف و شکننده دانستند. همین امر باعث شد تغییراتی در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس درباره آن اعمال شود که همین امر هم صدای دولت را درآورد و حتی منجر به صدور بیانیه و اطلاعیه‌ای اعتراضی و انتقادی از سوی سازمان برنامه و بودجه شد. در این بیانیه آمد که تغییرات اعمال‌شده در بودجه 1403 از طرف کمیسیون تلفیق از حد توان دولت خارج است؛ موضوعی که از طرف عضو هیئت‌رئیسه مجلس در گفت‌وگو با «شرق» شانتاژ رسانه‌ای و سیاسی دولت نامیده شد و قالیباف هم اعلام کرد که ادعای تغییرات 300 همتی در لایحه بودجه دولت در مجلس کذب محض است و آن را قبول ندارد. مجلس در شرایط خاصی قرار دارد و از طرفی به پایان سال و انتخابات نزدیک می‌شود و از طرفی تکلیف بودجه 1403 و برنامه هفتم توسعه را باید تا قبل از پایان سال و اتمام مجلس روشن کند؛ ازاین‌رو هیئت‌رئیسه و مشخصا شخص محمدباقر قالیباف تصمیم گرفته است با تغییر آیین‌نامه و کاهش احکام بودجه، در زمان باقی‌مانده با سرعت هرچه تمام‌تر بودجه 1403 را به اتمام برسانند. این‌طور که گفته شده، فرصتی دوهفته‌ای یعنی تا 22 بهمن برای اتمام بررسی بودجه در نظر گرفته شده است. هیئت‌رئیسه سعی دارد با حذف پیشنهادهای نمایندگان درباره بودجه با عبارت «متشکرم، عبور کنیم»، مانع از طرح پیشنهادهای برخی نمایندگان درباره بودجه شود تا به سرعت عمل کار خود بیفزاید؛ مسئله‌ای که به این نگرانی دامن می‌زند که نکند به خاطر کمبود وقت، دقت قربانی سرعت شود و خروجی کار چیزی شبیه به همان مثال «شیر بی‌یال و دم و اشکم» شود.

‌مجلسی که عدد نداشت و تعطیل شد

همین روز گذشته بود که حذف یک درصد مالیات بر ارزش افزوده منجر به تنشی لفظی بین حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1403، با برخی نمایندگان مخالف حذف در صحن علنی شد. طبق شنیده‌ها یکی از دلایل به حدنصاب نرسیدن جلسه عصر روز گذشته و اجبار به تعطیلی جلسات عصر و شیفت شب مجلس، همین دلخوری نمایندگان درباره این موضوع بوده است؛ اما محمد رشیدی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس، در گفت‌وگو با «شرق» دلیل تعطیل‌کردن جلسه علنی نوبت عصر و شب مجلس را وقت از پیش تعیین‌شده برخی نمایندگان با وزرا و رفتن آنها به دولت برای پیگیری مشکلات حوزه انتخابیه برخی نمایندگان اعلام کرد؛ بنابراین از آنجایی که به دلیل حضورنداشتن تعدادی از نمایندگان، جلسه برای رأی‌گیری عدد نداشت و به 154 نفر نرسید، جلسات عصر و شب روز گذشته با وجود همه کمبود وقت و فشارها بعد از یک ساعت، تعطیل شد.

‌«تشکر می‌کنم» برای عبور از پیشنهادهای تکراری است

محمد رشیدی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم، در توضیح اینکه چه اصراری بر عجله در برگزاری جلسات فشرده بررسی بودجه وجود دارد؟ و آیا در این زمان تعیین‌شده تا 22 بهمن مجلس می‌تواند بررسی بودجه را به پایان برساند؟ به «شرق» گفت: «این موضوع به میزان پیشنهادهایی که نمایندگان ارائه می‌دهند، بستگی دارد. بالاخره نمایندگان حق دارند درباره مواد بودجه پیشنهاد بدهند و موافق یا مخالف صحبت کنند، تذکر و اخطار بدهند». او ادامه داد: «البته برای اینکه بتوانیم به زمان تعیین‌شده برسیم، بهتر است با ملاحظاتی کمیسیون‌ها پیشنهادهای تخصصی را ارائه دهند؛ دراین‌صورت می‌توانیم زمان را مدیریت کنیم؛ اما این حق نماینده است و نمی‌توانیم در روند بررسی بودجه یا هر طرح و لایحه‌ای به نماینده بگوییم پیشنهادش را مطرح نکند».

او در پاسخ به اینکه اما این اتفاق در بودجه 1403 افتاده است و هیئت‌رئیسه با عبارتی مثل تشکر می‌کنم و عبور کنیم، مانع از طرح پیشنهادهای مختلف نمایندگان می‌شود تا هرچه سریع‌تر بررسی بودجه به اتمام برسد، گفت: «تشکر می‌کنم همیشه وجود دارد و در برنامه هفتم هم همین‌گونه بود. وقتی پیشنهادهای مشابه زیاد می‌شود، سؤال می‌کنیم که اجازه عبور می‌دهید؟ اگر اجازه دادند تشکر می‌کنیم؛ در غیراین‌صورت نمی‌شود به‌زور نماینده را تحت فشار قرار داد که پیشنهاد را مطرح نکند». رشیدی ادامه داد: «وقتی یک پیشنهاد در صحن رأی نمی‌آورد و پیشنهادهای مشابه وجود دارد، معلوم است که آنها هم رأی نمی‌آورند؛ به‌همین‌دلیل از نماینده می‌خواهیم که از آن عبور کنیم».

این عضو هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم در پاسخ به انتقادهای دولت درباره تغییرات اعمال‌شده در زمینه بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس اظهار کرد: «دکتر قالیباف دراین‌باره توضیح داد که ادعای تغییرات 300 همتی در کمیسیون تلفیق، کذب محض است و ما آن را قبول نداریم. این‌طور نیست که مجلس بخواهد باری بر دولت اضافه کند. هرجا که احساس کنیم اصل 75 و تحمیل بار مالی به دولت است، آقای رئیس اجازه طرح را نمی‌دهد».

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس یازدهم، صحت اظهارات دولت دراین‌باره را رد کرد و گفت: «این حرف‌ها شانتاژ سیاسی است و طرح آن در این شرایط کشور به صلاح کشور نیست». نماینده مردم کرمانشاه در مجلس یازدهم در پاسخ به اینکه کوتاه‌کردن زمان بررسی بودجه و ممانعت از طرح پیشنهادها به کیفیت کار لطمه وارد نمی‌کند؟ گفت: «باید در نظر بگیریم که چند روز دیگر دهه فجر است و بعد از آن انتخابات است و همیشه چند هفته قبل از انتخابات مجلس تعطیل می‌شود و روالی است که همیشه وجود داشته است. این امری است که خواستیم آن را مدیریت کنیم تا بودجه را دو دوازدهم کنیم تا در وقت خودش بودجه را ابلاغ کنیم تا تکلیف دولت روشن باشد». رشیدی همچنین تأکید کرد: «صلاح بر این است تا در موعد مقرر بررسی و مصوب شود. بهترین کار همین است و کارشناسی است و کمیسوین تلفیق روی آن کار کرده و حرف ما این است که از طرح پیشنهادهایی که شبیه است و ممکن است رأی نیاورد، صرف‌نظر شود؛ درحالی‌که پیشنهادهای خوب بررسی می‌شود و دو روز است که در حال بررسی هستیم».

عضو هیئت‌رئیسه مجلس یازدهم در پاسخ به اینکه چرا مجلس عدد نداشت و این نبود حدنصاب منجر به تعطیلی شیفت دوم و سوم روز دوشنبه مجلس شد؟ توضیح داد: «روزهای دوشنبه معمولا نمایندگان چون از قبل وقت گرفته‌اند تا به وزارتخانه‌ها بروند و جلساتی با وزرا دارند تا مشکلات حوزه‌های انتخابیه را بررسی کنند، جلسه عصر روز دوشنبه حدنصاب برای رأی‌گیری را نداشت و مجبور به تعطیل‌کردن جلسه شدیم».

‌با وجود شرایط انتخاباتی می‌کوشیم بودجه خوبی را تصویب کنیم

جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مردم مرودشت در مجلس یازدهم، نیز درباره تعجیل مجلس در بررسی بودجه 1403 و افزایش تعداد روزهای صحن علنی به «شرق» توضیح داد: «با رأی نمایندگان قرار شد جلسات بررسی بودجه به صورت سه شیفت و چهار روز در هفته برگزار شود. البته نمایندگان به کار فشرده در مجلس یازدهم عادت دارند و توانایی آنها هم بالاست و جای نگرانی نیست».

عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس تأکید کرد: «این امر اثر منفی بر نتیجه کار ندارد و باید به نتیجه کار خوش‌بین بود؛ هرچند چاره‌ای نداریم؛ چراکه زمان تا برگزاری انتخابات کوتاه است و باید در این فرصت باقی‌مانده بودجه و برنامه هفتم را به نتیجه برسانیم».

رشیدی ادامه داد: «در سال آخر مجلس و شرایطی که رقبا در حال رقابت برای کسب رأی بیشتر هستند، نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند بودجه خوبی را تصویب کنند که شرمنده ملت نشوند».

‌ نوع بودجه‌ریزی و احکام کاهش یافته و نیاز به زمان بررسی کمتری دارد

سیدکریم حسینی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم، هم درباره کاهش زمان بررسی بودجه 1403 در مقایسه با سال‌های قبل، به «شرق» گفت: «بحث کاهش زمان بررسی بودجه، مدیریت و استفاده درست از زمانِ ممکن است؛ چراکه هم در آستانه انتخابات مجلس قرار داریم و هم پایان سال است و هم برنامه هفتم را در پیش داریم و اگر روال عادی مجلس را که سه روز یک شیفت در هفته است، طی کنیم، تصمیم گرفتیم سه شیفت و چهار روز کاری را داشته باشیم تا بتوانیم تکلیف بودجه را روشن کنیم».

او در پاسخ به اینکه بودجه سال‌های قبل با وجودی که زمان کافی را داشت و پیشنهادهای زیادی مطرح و بررسی می‌شد، در انتها با مشکلات زیادی مواجه بود و اکنون که فرصت طرح پیشنهادها از نمایندگان گرفته شده است، بیم آن می‌رود که بودجه ضعیف و پر از ایرادی به تصویب برسد، بیان کرد: «مجلس زمان خوبی را برای بررسی بودجه گذاشت و تخصصی‌تر با بودجه در کمیسیون تلفیق برخورد کرد. یقینا اصول کلی بودجه‌ریزی بعد از چهار سال برای نمایندگان ایجاد شده و می‌توانند تصمیمات خوبی اتخاذ کنند».

حسینی اضافه کرد: «نوع بودجه‌ریزی در مقایسه با قبل متفاوت شده و احکام کاهش یافته است. مثلا احکام دائمی که همیشه می‌آمد، حذف شده است و وقت کمتری را از مجلس می‌گیرد؛ بنابراین نباید نگران این موضوع بود؛ چراکه بررسی‌های لازم و کارشناسی در کمیسیون تلفیق انجام شده است».

ادامه جلسات بررسی بودجه 1403 از صبح امروز پی گرفته می‌شود و باید دید تا چه حد نمایندگان می‌توانند به تعهد و قرار خود درباره جلسات سه شیفت و چهار روز در هفته در این روزهای منتهی به انتخابات عمل کنند؟ سؤال دیگر اینکه آیا این امر محقق می‌شود یا هر روز به بهانه‌ای مثل روز گذشته که قالیباف در صحن نبود تا مانع از خروج نمایندگان و به تعطیلی کشاندن جلسه شود، استفاده کرده و به امور انتخاباتی خود می‌پردازند؟