چهارمین سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی و یارانش
فرمانده‌ای که نامش با قدس گره خورده است
چهار سال از سحرگاهی که با خبر شهادت سردار سلیمانی که نه‌فقط ایرانیان؛ بلکه همه آنهایی که او را می‌شناختند و نام او را شنیده بودند، در بهت و غم فرو برد، می‌گذرد. صبحگاه جمعه ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ سردار قاسم سلیمانی در حمله هلیکوپتری آمریکایی‌ها در فرودگاه بغداد به شهادت رسید.
چهار سال از سحرگاهی که با خبر شهادت سردار سلیمانی که نه‌فقط ایرانیان؛ بلکه همه آنهایی که او را می‌شناختند و نام او را شنیده بودند، در بهت و غم فرو برد، می‌گذرد. صبحگاه جمعه ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ سردار قاسم سلیمانی در حمله هلیکوپتری آمریکایی‌ها در فرودگاه بغداد به شهادت رسید. در این حمله همراه با سلیمانی، ابومهدی المهندس، فرمانده حزب‌الله عراق و قائم‌مقام بسیج مردمی عراق (الحشد‌الشعبی) و شمار دیگری از رزمندگان عراقی به شهادت رسیدند. حمله فوق به دستور مستقیم رئیس‌جمهوری ایالات متحده انجام شد؛ تروری که به ادعای رسانه‌های آمریکایی منجر به تحقق اهداف راهبردی آمریکا در منطقه نشد و همچنان ترس از انتقام ایران از آمران و عاملان واقعه در آمریکا احساس می‌شود. البته در عمل آمریکا و ترامپ به اهداف خود در اجرای این ترور نرسیدند؛ زیرا روزنامه نیویورک‌تایمز در فروردین 99 در گزارشی اعتراف کرد که هم‌اکنون شماری از مقامات دولت ترامپ به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکا بعد از شهادت قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، نتوانسته به اهداف راهبردی که ترامپ خواهان به‌دست‌آوردن آن بود، دست پیدا کند. یا از قول «میخاییل بوگدانف» در مصاحبه با هفته‌نامه یونانی «تو ویما» که اسفند 98 در سایت اینترنتی وزارت امور خارجه روسیه منتشر شد، در ایرنا آمده است: «برخی اوقات چنین تصوری به وجود می‌آید که نیروهای معینی در بین نخبگان سیاسی آمریکا علاقه‌مند به عادی‌سازی اوضاع منطقه نیستند». او افزود: «آنها برعکس می‌خواهند وضعیت منطقه خاورمیانه بی‌ثبات شود تا اینکه از مناقشات دائم در این منطقه از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و از‌بین‌بردن (به شهادت رساندن) قاسم سلیمانی (فرمانده شهید نیروی قدس سپاه) که سهم درخورتوجهی در مبارزه با تروریسم ازجمله قلع‌و‌قمع داعش داشت، از این نوع اقدامات بود».
بعد از چهار سال همچنان سؤالات مهمی درباره نحوه اجرائی‌شدن ترور مطرح است و ابعاد پیچیده عملیات و نقش آمران و عاملان مورد بررسی است. به قول سعید شهرابی‌فراهانی، مدیر مرکز پژوهش و مطالعات انجمن بین‌المللی ضد صهیونیستی، «هنوز و هم‌زمان با عملیات طوفان‌الاقصی و در نزدیکی به سالگرد ترور و شهادت حاج قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و همراهان مظلوم‌شان در جنایت بامداد خونین فرودگاه بغداد، نمی‌توان تمام و کمال درباره همه ابعاد و زوایای این حادثه جریان‌ساز صحبت کرد. اگرچه مشخصات قاتلان از طراحان، آمران و تیم عملیاتی گرفته تا تأییدکنندگان هویت سرنشینان خودروی هدف و اپراتور‌های شلیک‌کننده در سیاهه‌های آلفا و دلتا محفوظ خواهد بود؛ ولی باید پذیرفت که دست‌کم یک نسل طول خواهد کشید تا وجوه پنهان این ترور ناجوانمردانه در دانشکده‌های اطلاعاتی و حفاظت اطلاعاتی قابل تدریس باشد. این امر هم نشانه دیگری از مظلومیت این شهداست. حاج قاسم همان کسی بود که به دنبال آزادی قدس شریف و دفاع از مظلومان عالم در برابر حق علیه باطل و ظلم، ستم علیه مسلمانان در غرب آسیا تا خاورمیانه، خلیج فارس که به اتکای تلاش‌های او، دوستان و یارانش؛ سرمان را بالا می‌گرفتیم و با اطمینان تحلیل می‌دادیم که جنگی علیه ایران به راه نخواهد افتاد و اگر جنگی تحمیل شود، پاسخ کوبنده و مخرب خواهد بود. مأموریت اصلی شهید سلیمانی به‌عنوان فرماندهی که در دوران جوانی جنگ تحمیلی را حس کرد و بعدا نیز اهمیت امنیت‌سازی را با تمام وجود خود دریافته بود تا به مسئولیت اداره نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران رسید، در همین عبارت کوتاه خلاصه می‌شد: «با پیش‌بینی اطلاعاتی و امنیتی، پیشگیری‌های لازم را کرد».
به هر حال بعد از چهار سال در میان جنگ غزه بیش‌از‌پیش همچنان شاهد نقش شهید سلیمانی در زمان حیاتش در منطقه هستیم و به قول رئیس عقیدتی سیاسی ستاد کل نیروهای مسلح، می‌توان از شهید سلیمانی به‌عنوان فرمانده مجاهدی نام برد که امروز قدس شریف با نام او شناخته می‌شود. هم‌زمانی مراسم امسال با حوادث فلسطین اشغالی و انتخاب عنوان «شهید القدس» به‌عنوان شعار محوری، ظرفیت ویژه‌ای در راستای شناسایی ابعاد شهید سلیمانی ایجاد کرده است. بدون‌شک یکی از ابعاد مهم شخصیت شهید سلیمانی، اثربخش‌بودن این شهید مجاهد در جبهه مقاومت و به‌ویژه در سرزمین‌های اشغالی است؛ موضوعی که «حجت‌الاسلام عبدالعلی گواهی»، رئیس عقیدتی-سیاسی ستاد کل نیروهای مسلح، بر آن اذعان داشته و تأکید کرده است: مجاهدت‌های شبانه‌روزی حاج قاسم سلیمانی، روح امید را در دل رزمندگان مقاومت تقویت کرد و قطعا پیروزی نهایی با جبهه مقاومت است. به گزارش روابط‌عمومی بنیاد مکتب حاج قاسم، او عملیات «طوفان‌الاقصی» را عملیاتی غرورآفرین توصیف کرد و اظهار کرد: نیروهای مقاومت فلسطینی در قالب همین عملیات نظامی توانستند هیمنه پوشالی رژیم صهیونیستی را از بین ببرند. رئیس عقیدتی-سیاسی ستاد کل نیروهای مسلح همچنین انتخاب عنوان شهید القدس را اقدامی ارزشمند خواند و افزود: «انتخاب این عنوان برای چهارمین سالگرد شهادت این شهید عزیز، کاملا درست و ارزشمند است و در اهمیت این عنوان همین بس که امروز قدس شریف با نام شهید سلیمانی در جهان شناخته می‌شود». ازهمین‌رو سیدمجتبی ابطحی، سخنگوی ستاد چهارمین سالگرد گرامیداشت شهید حاج قاسم سلیمانی، با بیان اینکه «شهید القدس» شعار چهارمین سالگرد شهید سلیمانی است، گفت: حاج قاسم سلیمانی مرد میدان، آرمان‌آوری، حماسه‌آفرین و عدالت‌خواه و شاگرد مکتب امام راحل بود و امروز افکار آزادمنش شهید سلیمانی برای حمایت از حق، مظلوم و کرامت انسان‌ها در دیگر ملت‌ها جای گرفته و اندیشه‌ها و فریادهای جدید با هم منسجم شده تا جهان جدیدی را خلق کند.
به هر حال آنچه مسلم است، شهدا هرگز فراموش نمی‌شوند؛ به قول راستینه، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس، «حاج قاسم مرد شکستن تردیدها و مرد دفاع از حقوق ملت در میدان بود. حاج قاسم یک مکتب بود و همه ما باید راه آن شهید بزرگوار را ادامه دهیم». او که با مهر سخن گفته، درباره ادامه نحوه شناسایی راه سردار شهید گفته است: «در بزنگاه‌های خطر و در شرایطی که بسیاری از افراد دچار لغزش شدند، حاج قاسم با نگاه به اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی و توجه به رهنمودهای حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری محور تکالیف خودش را مشخص می‌کرد و تکالیف حاج قاسم بر‌اساس تحسین یا تخریب و نقد دیگران شکل نمی‌گرفت».
هرچند نباید فراموش کرد که از همان ابتدای ماجرای ترور شهید سلیمانی مسئله انتقام هم مطرح شده و تا‌کنون بارها وعده انتقام سخت و مجازات آمران و عاملان ترور هم بیان شده است. حمله به عین‌الاسد یکی از اقدامات بود که آمریکا هرگز آمار دقیقی از مجروحان و کشته‌های آن اعلام نکرد و تلاش و استقبال از خروج آمریکا در منطقه هم گامی مهم در همین راستا بود که هم درباره عراق رخ داد و هم افغانستان؛ اما همچنان بخشی از افکار عمومی به دنبال مجازات آمران و عاملان اصلی ترور است و اهمیت پیگیری این پرونده در مجامع بین‌المللی حائز اهمیت است. هرچند کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه، در نشست خبری اخیر خود دراین‌باره توضیح داد: درباره اقدامات برای پیگیری حقوقی جنایت علیه شهید سلیمانی، ما بارها اعلام کردیم پیگیری جنایت آمریکا در ترور شهید سلیمانی را با جدیت دنبال خواهیم کرد و این موضوع هیچ‌گاه فراموش نخواهد شد. درباره این پرونده در فواصل مختلف مقامات ذی‌ربط اطلاع‌رسانی کردند. او با بیان اینکه پرونده شهید در ابعاد حقوق داخلی و بین‌المللی در اداره کل دادگستری تهران و مرکز حقوقی و بین‌المللی نهاد ریاست‌جمهوری مورد پیگیری است، اظهار کرد: در بعد داخلی ابعاد حقوقی و کیفری علیه آمریکا اقدامات در حال انجام است و در بعد بین‌المللی هم با استناد به کنوانسیون 72 پیگیری‌ها از سوی وزارت خارجه در حال پیگیری است و اقدامات درخورتوجهی انجام شده است. سخنگو ادامه داد: یادداشت‌های رسمی هم از طریق سفارت سوئیس در تهران به‌عنوان حافظ منافع آمریکا ارسال شده و ابعاد حقوقی در حال پیگیری است. اینکه آیا از طریق دیوان کیفری بین‌المللی هم اقداماتی انجام شده؛ پیش‌از‌این معاون حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری توضیحات دقیقی را مطرح کردند. کنعانی با بیان اینکه اگر محکمه کیفری عادلانه وجود داشته باشد، حتما مسئله ترور مشمول جنایت بین‌المللی است و فرمانده ترور باید مورد پیگرد و محاکمه قرار گیرد، یادآور شد: اما در هر صورت دولت آمریکا از نفوذ خود به صورت غیرمشروع در مراجع بین‌المللی سوءاستفاده کرده است. از نظر ایران، شهید سلیمانی یکی از شخصیت‌های مورد حمایت بین‌المللی بوده و در یک دعوت رسمی به عراق سفر کرده بود و وضعیت ایشان مشمول مفاد مندرج در کنوانسیون‌های بین‌المللی است. او افزود: گویا گفته می‌شود آمریکا به دیوان کیفری بین‌المللی نپیوسته و شخص دادستان دیوان می‌تواند به این موضوع ورود کند. کمیته ویژه حقوقی تعیین‌شده برای این کار به طور مستمر در حال پیگیری است. با توجه به سخنان کنعانی و عزم جدی برای پیگیری مستمر پرونده در دیوان کیفری بین‌المللی باید دید بعد از چهار سال ممکن است به نتیجه ملموس و درخوری دست یافت؟
