اقبال اروپاییان به سیاست‌های ضدمهاجرتی بیشتر می‌شود
پرتغال، پایگاه جدید راست‌گرایان
تعداد کشورهای اروپایی که سیاست‌مدارانشان رویکردی ضدمهاجرتی دارند، در‌حال افزایش است و پرتغال تازه‌ترین کشوری است که وارد این مسیر می‌شود. «شگا» سومین حزب بزرگ پرتغال، اگرچه گفتمان زهرآگین نژادپرستانه و ضدمهاجر را روانه صحنه اصلی سیاست این کشور کرده است اما با انکار شدید تعلق خود به جریان راست افراطی، ترجیح می‌دهد به‌عنوان حزبی پوپولیست در نظر گرفته شود.
تعداد کشورهای اروپایی که سیاست‌مدارانشان رویکردی ضدمهاجرتی دارند، در‌حال افزایش است و پرتغال تازه‌ترین کشوری است که وارد این مسیر می‌شود. «شگا» سومین حزب بزرگ پرتغال، اگرچه گفتمان زهرآگین نژادپرستانه و ضدمهاجر را روانه صحنه اصلی سیاست این کشور کرده است اما با انکار شدید تعلق خود به جریان راست افراطی، ترجیح می‌دهد به‌عنوان حزبی پوپولیست در نظر گرفته شود. حزب راست‌گرای تازه‌تأسیس شگا در سال ۲۰۱۹ موفق به کسب یک کرسی در پارلمان پرتغال شد. این حزب فقط سه سال بعد و در انتخابات عمومی سال ۲۰۲۲ با کسب ۷.۲ درصد آرا با کسب 12 کرسی موفق به گسترش حضور خود در پارلمان شد.
این ظهوری خیره‌کننده برای چنین حزب جوان و جنجالی در جمع احزاب راست‌گرا و پوپولیست اروپایی بود. اگرچه این حزب گفتمانی را مبنی بر ضدیت با مهاجران، دگرباشان و مسلمانان و همسو با راست‌گرایان افراطی اتخاذ کرده اما همیشه منکر تعلق خود به این سوگیری سیاسی شده است. کاتارینا ویگاس، فعال سیاسی گفت: «خیلی شوکه‌کننده بود. مردم از شرایط اقتصادی کشور ناخشنود بودند و همه‌گیری کرونا نیز در جریان بود. شگا خلأ بین وعده‌های دولت و آنچه را نمی‌توانست فراهم کند، پر کرد. رسانه‌ها هم گفتمان راست افراطی آنها را عادی‌سازی کردند».
ظهور چنین حزبی برای بسیاری از ناظران فرای مرزهای پرتغال نیز غافلگیر‌کننده بود. هایدی بیریچ، مؤسس پروژه جهانی علیه افراط‌گرایی (GRAPHE) در گفت‌وگو با یورونیوز گفت: «بسیاری از مردم نمی‌دانستند که چنین صحنه بزرگ فعالیتی برای راست‌گرایان افراطی در پرتغال وجود دارد. از پایان دوران دیکتاتوری آنتونیو ده الیویرا سالازار در سال ۱۹۷۴ تاکنون، چنین موردی در این کشور وجود نداشته است. به نظر می‌رسید پرتغال برخلاف رویه در جریان در ایتالیا، سوئد، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی سر برآورد». اما ناگهان شگا سر‌برآورد و اکنون به سومین حزب محبوب کشور با شانس واقعی برای حضور در دولت در آینده‌ای نزدیک بدل شده است.
خانم بیریچ به یورونیوز می‌گوید: «شگا حزبی شدیدا ضدمهاجر، ضدکولی‌ها است. آنها تصویری شرور از مهاجران به نمایش می‌گذارند. تیم رهبری آنها، از جمله آندره ونتورا، رهبر کاریزماتیک آنها سخنان وحشتناکی درباره کولیان گفته و آنها را مشکل امنیتی خوانده‌اند. آقای ونتورا همچنین درباره چیزهایی مانند نظریه توطئه ملی‌گرایانه سفیدپوستی جایگزینی بزرگ مبنی بر اینکه مهاجران در‌حال جایگزینی پرتغالی‌های بومی پرتغال هستند، صحبت کرده است». پروژه جهانی علیه افراط‌گرایی اخیرا شگا را به فهرست خود از گروه‌های نفرت‌پراکن و افراط‌گرا در پرتغال اضافه کرده است. البته پیش از این ۱۲ گروه دیگر از جمله چند حزب سیاسی در این فهرست قرار داشتند اما هیچ‌کدام از آنها تاکنون به اقبالی در انتخابات این کشور دست نیافته است. با‌این‌حال در‌نظر‌گرفتن شگا به‌عنوان یک حزب راست‌گرای افراطی در پرتغال بسیار مناقشه‌برانگیز است. زیرا آنها اصرار دارند خود را پوپولیست معرفی کنند.
کاتیا موریرا ده کاروالیو، محقق دانشگاه پورتو گفت: «دانشگاهیان بر روی برخی مسائل درباره دسته‌بندی شگا با هم توافق ندارند. به نظر من در‌حال‌حاضر شگا اگرچه یک حزب بنیاد‌گرای راست پوپولیست است اما افراط‌گرا نیست. زیرا شگا به‌وضوح دستور کاری پوپولیستی دارد و آن‌طور که تاکنون نشان داده، «توده ساده» را در مقابل «نخبگان فاسد» می‌انگارد. علاوه‌بر این، این حزب حامی دیدگاه‌های غیرلیبرال است و هدف آن برپایی نوعی دموکراسی غیرلیبرال در پرتغال است».
این درحالی است که راست‌گرایان افراطی مایل‌اند هرگونه‌ای از دموکراسی را کنار گذاشته و حتی برای دست‌یابی به اهدافشان به خشونت متوسل شوند. خانم کاروالیو می‌گوید: «این نه چیزی است که شگا در‌حال‌حاضر انجام داده است و نه، به نظر من، در آینده‌ای نزدیک انجام خواهد داد». با‌این‌حال، برخی تفاوت آنها را با راست‌گرایان افراطی تنها ظاهری می‌پندارند.
کاتارینا ویگاس می‌گوید: «کاملا مشخص است که آنها راست‌گرای افراطی هستند. گفتمان آنها راست‌گرای افراطی است اما می‌خواهند خود را چون حزبی پوپولیست نشان دهند. آنها می‌گویند نژادپرست نیستند، پرتغال نژادپرست نیست، آنها خود را مدافع کسانی جا می‌زنند که از وضعیت کنونی ناخشنودند و آنها را قربانیان نظام می‌انگارند. این منعکس‌کننده دیدگاه افرادی است که خود را افراط‌گرا نمی‌پندارند».
کاروالیو می‌گوید از زمانی که شگا نخستین کرسی خود در پارلمان را در سال ۲۰۱۹ کسب کرد، آمار جنایات نفرت‌محور و همچنین نفرت‌پراکنی در پرتغال پیوسته افزایش یافته است. او می‌افزاید: «بر اساس بررسی یوروبارو متر در سال ۲۰۱۸، پرتغال دومین کشور اروپا بود که نگرشی مثبت نسبت به ادغام مهاجران داشت و ۸۰ درصد مردم این موضوع را مثبت تلقی می‌کنند».
اگرچه شگا منکر هویت راست‌گرای افراطی خود است، نظرات رهبر کاریزماتیک این حزب با رهبران دیگر احزاب مشابه پوپولیست و راست افراطی اروپا مثل ماتئو سالوینی، رهبر حزب لیگ ایتالیا، مارین لوپن، رهبر حزب اجتماع ملی فرانسه و سانتیاگو آباسکال، رهبر حزب وکس اسپانیا هم‌راستاست. کاروالیو همچنین گفت: «پیش از شگا راست افراطی در صحنه اصلی سیاست پرتغال حضور نداشت. پرتغال حتی در این زمینه کشوری موفق در نظر گرفته می‌شد که از گزند راست‌گرایان افراطی در امان مانده است اما امروزه، علاوه بر افزایش حمایت از شگا، شاهد عادی‌سازی نظرات این حزب توسط دیگر احزاب راست‌گرا هستیم. برای مثال رهبر بزرگ‌ترین حزب مخالف دولت اخیرا گفته بود که پرتغال باید به دنبال مهاجرانی باشد که بتوانند با مردم این کشور بهتر ادغام شوند. به بیان دیگر، او به دنبال اتخاذ تدابیر انحصاری برای استقبال از مهاجرین است، به گونه‌ای که درها روی کسانی که شبیه پرتغالی‌ها هستند باز و روی بقیه بسته شود». کاتیا موریرا ده کاروالیو افزود: «این موضوع که دقیقا منطبق بر سیاست‌های شگاست، برای من بسیار نگران‌کننده است. زیرا باعث افزایش دوقطبی‌سازی شده و احزاب راست میانه‌رو را به‌سوی سیاست‌های راست پوپولیستی سوق می‌دهد که این می‌تواند تمایز این احزاب را بسیار دشوار سازد».
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
