چند پرسش مهم درباره حقوق بازماندگان

باشگاه خبرنگاران نوشت: مستمری بازماندگان یکی از خدمات و حمایت‌های سازمان تأمین اجتماعی است که در صورت فوت بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر به بازماندگان واجد شرایط او، پرداخت خواهد شد.

بازماندگان واجد شرایط بیمه‌شده متوفی در یکی از حالات زیر استحقاق دریافت مستمری بازماندگان را خواهند داشت:

۱- در صورت فوت بیمه‌شده بازنشسته (بند ۱ ماده ۸۰ قانون)

۲- در صورت فوت بیمه‌شده از‌کارافتاده کلی مستمری‌بگیر (بند ۲ ماده ۸۰ قانون)

۳- در صورت فوت بیمه‌شده‌ای که در ۱۰ سال آخر حیات خود حداقل حق بیمه یک سال کار، مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات حق بیمه ۹۰ روز کار را پرداخت کرده باشد. (اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون)

 چنانچه بیمه‌شده فاقد شرایط مقرر در این بند باشد؛ ولی حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه را قبل از فوت پرداخت کرده باشد (تبصره ۲ اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون).

 در‌صورتی‌که بیمه‌شده متوفی فاقد شرایط مقرر در این بند بوده؛ ولی دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین یک تا ۲۰ سال باشد (تبصره ۳ اصلاحیه بند ۳ ماده ۸۰ قانون و قانون تعیین تکلیف تأمین اجتماعی اشخاصی که ۱۰ سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده‌اند).

۴- در مواردی که بیمه‌شده بر اثر حادثه ناشی از کار یا بیماری‌های حرفه‌ای فوت کند. (بند ۴ ماده ۸۰ قانون).

چه کسانی می‌توانند مستمری متوفی را دریافت کنند؟

بازماندگان واجد شرایط متوفی که استحقاق دریافت مستمری را خواهند داشت، عبارت‌اند از:

 عیال دائم بیمه‌شده متوفی

 شوهر بیمه‌شده زن متوفی: مشروط بر اینکه اولا تحت تکفل زن بوده و ثانیا سن او از ۶۰ سال متجاوز باشد یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی از‌کارافتاده بوده و در هر حال مستمری از سازمان دریافت نکند.

 فرزند ذکور متوفی: به موجب مفاد بند ۲ ماده ۸۱ قانون در‌صورتی‌که سن آن کمتر از ۱۸ سال تمام بوده یا منحصرا به تحصیل اشتغال داشته یا به علت بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی قادر به کار شناخته نشود، استحقاق دریافت مستمری بازماندگان را داشته؛ اما به استناد مفاد بند ۳ ماده ۴۸ قانون حمایت از خانواده از 7/2/۱۳۹۲(تاریخ لازم‌الاجراشدن قانون حمایت خانواده) حداکثر سن فرزند ذکور تا ۲۰‌سالگی (حداکثر ۱۹ سال تمام) تغییر و پس‌ازآن منحصرا در صورت اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی تعیین شده یا اینکه معلول ازکارافتاده نیازمند شناخته شود.

 فرزند اناث متوفی: در‌صورتی‌که فاقد شغل و شوهر باشد.

 فرزندخوانده: در اجرای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب سال ۹۲ مجلس شورای اسلامی و آیین‌نامه اجرائی هیئت وزیران مصوب ۱۳۹۴، فرزندخوانده در حکم فرزند حقیقی بوده و از تمام حقوق و مزایای قانونی بهره‌مند خواهد شد.

 پدر و مادر متوفی: در‌صورتی‌که اولا تحت تکفل او بوده، ثانیا سن پدر از ۶۰ سال و سن مادر از ۵۵ سال تجاوز کرده باشد یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی از‌کارافتاده باشند و در هر حال مستمری از سازمان دریافت نکنند. لازم به ذکر است در صورت فوت مادر و پدر که هر دو بیمه‌پرداز سازمان بوده‌اند، فرزندان آنان می‌توانند با رعایت سایر شرایط از هر دو مستمری توأمان 

استفاده کنند.

پاسخ به سؤالاتی درباره برقراری مستمری بازماندگان

سازمان تأمین اجتماعی به سؤالات پرتکرار درباره برقراری مستمری بازماندگان پاسخ داده است که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:

۱-جهت برقراری مستمری بازماندگان چگونه باید اقدام کرد؟

در‌حال‌حاضر به‌ صورت حضوری و با در دست داشتن مدارک و مستندات مربوط به مرحوم و سایر بازماندگان (شناسنامه، کارت ملی، گواهی فوت و عقدنامه) به واحد مستمری آخرین شعبه مربوطه مراجعه شود.

۲-مدارک لازم جهت درخواست مستمری بازماندگان چیست؟

گواهی فوت، اصل شناسنامه و کارت ملی متوفی، شناسنامه، کارت ملی و دفترچه بیمه بازماندگان

۳- آیا باید برای درخواست برقراری مستمری بازمانده به شعبه مربوطه مراجعه شود؟

بله، باید به آخرین شعبه مربوطه مراجعه یا از طریق سامانه eservices.tamin.ir پیگیری کرد.

۴-درصورتی‌که انحصار وراثت در دست نباشد، پرونده پیگیری می‌شود؟

بله، مستمری از تاریخ فوت لغایت ۹ ماه بعد از فوت بیمه‌شده اصلی پرداخت می‌شود. بعدازاین فرصت ۹‌ماهه در صورت ارائه‌ندادن انحصار وراثت، مستمری قطع می‌شود.

۵-مستمری بیمه‌شده اصلی بعد از فوت شامل چه کسانی می‌شود؟

همسر، فرزند، پدر، مادر، فرزند‌خوانده و شوهر بیمه‌شدگان به‌ شرط کفالت

۶-آیا به دختری که طلاق گرفته، مستمری بازمانده تعلق می‌گیرد؟

در صورت نداشتن شغل و شوهر مستمری تعلق می‌گیرد.