رازهای تاریخی که هرگز فراموش نمی‌شوند
پرونده ۳۰۰ هزار نفر از همکاران سابق حکومت نازی‌ها در هلند اخیرا به صورت دیجیتالی آرشیو شده و قرار است به‌تدریج منتشر شود. هدف از این موضوع؛ شفاف‌کردن تاریخ معاصر برای مردم هلند است تا مظنونان هلندی جنگ و همکاران نازی‌ها شناخته شوند.
پرونده ۳۰۰ هزار نفر از همکاران سابق حکومت نازی‌ها در هلند اخیرا به صورت دیجیتالی آرشیو شده و قرار است به‌تدریج منتشر شود. هدف از این موضوع؛ شفاف‌کردن تاریخ معاصر برای مردم هلند است تا مظنونان هلندی جنگ و همکاران نازی‌ها شناخته شوند.
شناسایی مظنونان هلندی همکار نازی‌ها
به لطف پروژه «جنگ قبل از داوری» که اخیرا در هلند آغاز شده است، هزاران «پرونده مجرم» به‌زودی آنلاین خواهند شد. برای مثال، این مدارک شامل دفترچه‌خاطرات، کارت‌های عضویت در جنبش سوسیالیست ملی هلند (NSB)، گزارش شاهد یا حتی عکس است. طبق قانون حفظ حریم خصوصی، چنین داده‌هایی را نمی‌توان از افرادی که هنوز زنده هستند، به اشتراک گذاشت؛ اما بخش بسیار زیادی از آنها فوت کرده‌اند و در نتیجه قابل دسترسی است.
به لطف هوش مصنوعی، بازدیدکنندگان سایت به‌زودی می‌توانند از طریق آرشیو مرکزی اداره ویژه دادگستری، موضوعات مورد علاقه خود را جست‌وجو کنند. در 75 سال گذشته، این پرونده‌ها تنها در صورتی قابل مشاهده بودند که با تاریخ تولد، نام کامل و گواهی فوت مظنون به آرشیو ملی در لاهه سفر کرده باشید؛ اما در سال 2025، «در دسترس بودن محدود» طبق قانون آرشیو از بین خواهد رفت. چنین آرشیو دیجیتالی ممکن است یک معدن طلا برای اهداف تحقیقاتی باشد؛ اما همه از شفافیت آن راضی نیستند. در میان 300 هزار پرونده شخصی، تنوع زیادی در میزان و درجه «همکاری با آلمانی‌های نازی» وجود دارد. تنها در یک‌پنجم موارد، مظنون از سوی دادگاه یا دادگاه ویژه مجرم شناخته شده است. از این تعداد، حدود هزار‌و ۹۰۰ نفر در نهایت به 10 سال یا بیشتر محکوم شدند. تعداد اندکی نیز به اعدام محکوم شدند. در جریان جنگ جهانی دوم، در دهم ماه می 1940 میلادی، کشور هلند همزمان با لوکزامبورگ، بلژیک و فرانسه مورد تهاجم نیروهای رایش سوم به سرفرماندهی آدولف هیتلر قرار گرفت. آلمان‌ها به کمک ستون‌پنجم خود در نروژ موفق شدند در آن کشور مستقر شوند. متفقین کمک‌هایی به نروژ فرستادند، ولی با استقرار آلمان‌ها در نروژ، با عملیات مؤثر ستون پنجم، متفقین نتوانستند آلمانیها را از نروژ بیرون کنند و کنترل نروژ را به آلمانیها واگذار کردند.
فرانسویان و هلندی‌های ارتش نازی
ارتش مکانیزه آلمان نازی به‌سرعت به سوی مرزهای فرانسه و هلند پیشروی کرد. در آن زمان فقط هفت ماه از آغاز جنگ جهانی دوم سپری شده بود. این حملات با پیروزی نیروهای آلمانی خاتمه یافت و به خروج ملکه و اعضای کابینه دولت هلند از کشور و عزیمت آنان به انگلستان انجامید. همزمان با آغاز حملات زمینی، بمباران‌‌های وسیع هوایى توسط بمب‌‌افکن‌‌های آلمان انجام می‌‌گرفت که وحشتناک‌‌ترین آنها در شهر روتردام هلند به وقوع پیوست. در 14 می1940، این شهر تاریخی توسط 480 هواپیمای بمب‌‌افکن آلمان هدف قرار گرفت و بیش از 70 درصد تأسیسات بندری و اسکله‌‌های آن و بسیاری از ساختمان‌‌های شهر ویران شد.
نیروی قوی و مجهز آلمان نازی و بمباران وسیع و گسترده هلند و به‌ویژه بندر روتردام توسط آلمانیها باعث شد واحدهای جنگنده هلندی تاب ایستادگی و مقاومت را از دست بدهند؛ ازاین‌رو نمایندگان هلند در 15 می1940 با زمین‌‌گذاشتن سلاح‌‌ها، شرایط تسلیم را امضا کردند. سرعت پیروزی‌های آلمان در هلند ضربه بزرگی به نقشه‌های دفاعی متفقین زد و هزاران هلندی قربانی حملات آلمان‌ها شدند. هلندی‌ها که سال‌های درازی در رفاه فراوان و سیاست بی‌طرفی به سر برده بودند، ناگهان بدون هیچ‌گونه وسایل دفاعی مورد هجوم آلمان‌ها قرار گرفتند و تلفات و خسارات سنگینی را تحمل کردند. 75 درصد شبکه راه‌آهن این کشور به‌کلی منهدم شد و 130 هزار خانه از میان رفت. صدها هزار هکتار از اراضی در نتیجه شکستن سدها زیر آب رفت و ذخیره طلا و ارز نابود شد.
بلژیک نیز در آغاز جنگ اعلام بی‌طرفی کرده بود و مردم تصور می‌کردند در پناه سیاست بی‌طرفی می‌توانند از بلایای این جنگ خانمان‌سوز و خونین در امان بمانند؛ اما هزاران سرباز ارتش آلمان و نیروی زرهی آن به‌سرعت سراسر خاک بلژیک را تصرف کرده و به سوی مرزهای فرانسه پیشروی کردند. در جریان چند روز بین هشت تا ۱۰ میلیون بلژیکی و فرانسوی زیر آتش توپخانه و بمباران نیروی هوایی آلمان آواره جاده‌ها شدند و با فرار به سوی جنوب، تلاش می‌کردند پناهگاهی بیابند.
هواپیماهای آلمانی با به صدا درآوردن آژیرهای خود که لقب «شیپورهای اریحا» را داشتند، به سوی موج آوارگان بخت‌برگشته شیرجه رفته و آنها را به مسلسل می‌بستند. در‌عین‌حال، ارتش آلمان با هجوم همه‌جانبه کشور کوچک هلند را نیز اشغال کرد و روز 15 ماه می ارتش هلند تسلیم شد. ده‌ها هزار نفر از مردم این دو کشور کوچک در نخستین روزهای حمله آلمان نازی بر اثر بمباران سنگین شهرها کشته می‌شوند. پس از این دو کشور نوبت فرانسه می‌رسد که در مدت کوتاهی به اشغال نازی‌ها درآید.
گرایش‌های نازیسم در هلند
هنوز گرایش‌هایی به نازیسم در هلند وجود دارد. در سپتامبر 2019 طرح‌های نازی‌ها در نمایشگاهی در هلند به نمایش درآمد؛ بااین‌حال، متصدیان برگزاری نمایشگاه به واسطه بیم مورد تحسین قرارگرفتن آثار در رسانه‌های اجتماعی، از بازدیدکنندگان خواستند از نمایشگاه عکس نگیرند. در این نمایشگاه که در موزه طراحی (Den Bosch) هلند به مدت پنج ماه دایر شد، مجسمه «آرنو برکر» هنرمند محبوب «آدولف هیتلر» رهبر آلمان نازی، یک دستگاه فولکس‌واگن «بیتل» مربوط به سال ۱۹۴۳ و عکس‌ها و فیلم‌های «لنی ریفنشتال» بازیگر و کارگردان آلمانی آن زمان، به نمایش گذاشته شد.
انجمن ضدفاشیست‌های هلند ضمن انتقاد از برپایی این نمایشگاه، از مقامات محلی هلند خواست در این مسئله مداخله کنند. همچنین فعالان حزب کمونیست هلند همزمان با افتتاح نمایشگاه، در نزدیکی موزه تجمع کردند و فریاد اعتراض سردادند. مراجعان به نمایشگاه، نخست با مجسمه «برکر» روبه‌رو می‌شدند؛ هنرمندی که هیتلر را در سفر به پاریس در سال ۱۹۴۰ همراهی کرد.
برای تبیین بهتر نازیسم و ویژگی‌های آن می‌توان به کتاب هیتلر یعنی «نبرد من» اشاره کرد. آنها معتقد بودند به: «اشتیاق نسبت به ناسیونالیسم آلمانی (ملی‌گرایی)، انتقاد از دموکراسی به مدل غربی‌ها و مارکسیسم و شیوه رفتار و اخلاقیات یهودیانی که ساکن آلمان هستند، ایمان به اینکه خداوند آریایی‌ها و خاصه ژرمن‌ها را به‌عنوان نژاد برتر برگزیده است» (نبرد من، آدولف هیتلر، ترجمه عنایت، دنیای کتاب، چ 7، 1376).