تأثیر یک شایعه در کنترل بازار ارز

خبر سفر وزیر امور خارجه کشورمان به ژنو و احتمال رایزنی با دولت‌های اروپایی حول پرونده هسته‌ای ایران، ترمز صعود دلار در مرز 60 هزار تومان را کشید و یکباره ارز در کمتر از دو ساعت به 56 هزار تومان سقوط کرد. البته این خبر زمانی تأثیرگذاری دوچندان یافت که احتمال حضور عراقچی در تیم دیپلماسی ایران در ژنو مطرح شد. نام عراقچی در کنار تیم مذاکره‌کننده، پیام امیدواری به نتیجه‌بخش‌بودن این دور از سفر امیر عبداللهیان به اروپا را داشت؛ آن‌هم زمانی که کنفراس مونیخ در غیاب ایران برگزار شده و جو منفی علیه ایران در اروپا شکل گرفته است. البته سریعا و قویا خبر حضور عراقچی از سوی برخی رسانه‌های تندرو تکذیب شد و در پی آن روند سقوط قیمت دلار هم متوقف شد.

اما در واقعیت واکنش بازار ارز به شایعه احتمال حضور عراقچی چنان مثبت بود که اگر اصل خبر حقیقت داشت، می‌توانست یک عامل مهم در کاهش قیمت ارز و کنترل این بازار رهاشده در روزهای اخیر باشد. اینکه دولت بخواهد از همه توان دیپلماسی با کمک ابزارهایی که در اختیار دارد برای عبور از چالش‌های این روزها استفاده کند، یک امر منطقی و معقول است؛ حتی اگر به کام تندروها خوش نیاید. دیپلماسی اقتصادی از ابزارهای مهم یا حتی مهم‌ترین اهرم در تحقق اهداف بلندمدت با محوریت رشد و توسعه اقتصادی کشورها به حساب می‌آید. در یک تعریف کلی دیپلماسی اقتصادی بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک برای رسیدن به اهداف اقتصادی و سیاسی تعریف شده است؛ بنابراین استفاده از ظرفیت افرادی که سرمایه اجتماعی قوی دارند، می‌تواند یک ابزار قوی برای تحقق اهداف مهم در دیپلماسی اقتصادی باشد؛ مانند عراقچی که این روزها دبیر شورای راهبردی روابط خارجی است و حتی زمان انتشار خبر انتصابش به این منصب هم تأثیر چشمگیری در کاهش قیمت ارز داشت، زیرا خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی همان زمان گفت که «نظر مقام معظم رهبری درباره آقای عراقچی این بوده که از ایشان در شورای راهبردی روابط خارجی استفاده شود، لذا برای دبیری شورا در نظر گرفته شد». همین سخنان کافی بود تا شایعه احتمال حضور عراقچی در تیم مذاکره‌کننده برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها تقویت شود و همین امر یک پالس مثبت به بازار بود تا در برابر توان دیپلماسی کرنش کند و مدتی آرام گیرد. در همین رابطه، بیستم مهرماه سال گذشته، ابراهیم محمدولی رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با اشاره به اینکه در چند روز گذشته قیمت طلا، سکه و ارز با کاهش روبه‌رو شده است، اظهار کرد: «به دلیل اخبار سیاسی درباره آغاز مذاکرات هسته‌ای در دولت جدید و همچین اخبار غیررسمی بابت حضور مجدد عباس عراقچی در تیم مذاکره‌کننده، قیمت دلار در بازار داخل با کاهش روبه‌رو شده، به طوری که دلار در چند روزه گذشته از قیمت 28هزارو 500 تومان با کاهش هزار تومانی به محدوده 27هزارو 500 تومان نزول کرده است».

بهره‌مندی از پتانسیل دیپلماسی اقتصادی که می‌تواند بازوی قدرتمندی برای وزیر امورخارجه و البته دولت باشد، یکی از ارکان عبور از چالش‌های این روزهای کشور است که می‌تواند با جدی گرفته‌شدن روزنه تنفسی جدیدی با تقویت امید به رفع تحریم‌ها بگشاید. اینکه چه کسی مذاکرات رفع تحریم‌ها را نهایی کند، مهم نیست و فقط نتیجه مذاکرات احتمالی است که می‌تواند مردم را به آینده امیدوار کند. البته اگر مذاکرات آغاز شود.