چرخش رجب

ترکیه پس از گذشت یک دهه، در حال تغییر موضع خود در قبال سوریه است و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور در گفت‌وگویی اشاره کرد که دولتش نمی‌تواند احتمال گفت‌وگو با دولت سوریه را رد کند. لحن سخنان اردوغان نسبت به گذشته ملایم‌تر بود و او در پاسخ به پرسشی درباره گفت‌وگوهای احتمالی میان آنکارا و دمشق گفت: «در مورد سوریه، نیازمند برداشتن گام‌های بعدی هستیم».‌ دولت رجب ‌طیب اردوغان از سال ۲۰۱۶ به ‌این‌سو به برخی مخالف‌های دولت بشار اسد کمک کرد تا صدها کیلومتر از خاک سوریه را تحت کنترل خود درآورند. پشتیبانی‌های دولت ترکیه، به این گروه از مخالف‌های اسد یاری رساند تا در عمق ۳۰ کیلومتری سوریه نفوذ کنند و در عین‌حال مواضع و رزمنده‌های «یگان‌های مدافع خلق»، که از حمایت دولت ایالات متحده آمریکا برخوردارند را هدف قرار دهند. دولت ترکیه در آخرین حمله‌ خود به خاک سوریه، هفته گذشته به غرب شهر کوبانی، واقع در شمال سوریه حمله کرد.‌ساعاتی بعد از این اظهارات رئیس‌جمهور ترکیه گزارش شد که این کشور حملات هوایی شدیدی را در شمال سوریه انجام داده است. او با یادآوری تنش‌زدایی میان کشورش و کشورهای مصر و امارات گفت: «رنجش در سیاست جایی ندارد». رئیس‌جمهور ترکیه همچنین تأکید کرد که معتقد است «باید در ارتباط با سوریه، گام‌های بیشتری برداشته شود».

هفته گذشته نیز مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه از لزوم مصالحه میان حکومت بشار اسد و مخالفان سوری سخن گفته بود. اظهارات چاووش‌اوغلو موجب شد تا گروه‌های مخالف اسد - به ویژه آنها که از حمایت ترکیه برخوردارند - در یک هفته گذشته به یک کارزار رسانه‌ای برای مخالفت با توافق احتمالی با اسد روی بیاورند. آنها همچنین در مناطق شمال غرب سوریه که کنترلش از دست اسد خارج است، علیه چنین توافقی دست به تظاهرات زدند. اما لحن اردوغان حاکی از آن بود که به‌رغم مخالفت‌های گروه‌های سوری، هنوز این احتمال مطرح است که ترکیه سیاستش را در ارتباط با حکومت سوریه تغییر دهد.‌اردوغان از جمله کسانی بود که از آغاز برخورد با معترضان در سوریه در سال ۲۰۱۱ خواستار کنار رفتن بشار اسد از قدرت شد. این کشور همچنین یکی از حامیان مهم ارتش آزاد سوریه در سال‌های نخست جنگ داخلی محسوب می‌شد. ‌در پی بالاگرفتن جنگ داخلی سوریه و قدرت‌گرفتن گروه‌های کرد در مناطق شرق و شمال شرق این کشور، ترکیه از سال ۲۰۱۶ به‌طور مستقیم وارد جنگ سوریه شد و مناطقی از شمال این کشور را اشغال کرد. اردوغان درباره این مناطق که در این مدت گسترده‌‌تر نیز شده است گفت که هدف ترکیه هرگز تصاحب خاک سوریه نبوده است. او گفت: «مردم سوریه برادران ما هستند. سوریه باید این موضوع را بداند».‌اردوغان این سخنان را بعد از بازگشت از کی‌یف و در جمع خبرنگارانی بیان کرد که درباره حملات اخیر ترکیه در سوریه سؤالاتی را مطرح کردند. او دو هفته پیش از سفر به اوکراین، به سوچی در روسیه رفته و با ولادیمیر پوتین ملاقات کرده بود. اردوغان گفت که در دیدار با پوتین نیز به او گفته که آنکارا به دنبال همکاری نزدیک با روسیه در مناطق شمالی سوریه است. روسیه و ترکیه در جنگ داخلی سوریه از دو جبهه مخالف یکدیگر حمایت می‌کنند.‌ترکیه می‌گوید که گروه‌های کرد سوریه که هم‌اکنون در مناطق شرق و شمال شرق، حکومت «روژاوا» را در دست دارند، «تروریست» هستند و این کشور به همین دلیل به مداخله نظامی در سوریه روی آورده است. آنکارا، کردهای سوریه را که در ائتلاف با آمریکا علیه گروه داعش نقشی کلیدی داشتند، متهم می‌کند که با جدایی‌طلبان کرد در ترکیه ارتباط دارند. رجب طیب اردوغان گفت: «ما برای هر قدمی که در سوریه بر می‌داریم با روسیه در تماس هستیم».

حملات تازه ترکیه در سوریه

به گزارش خبرگزاری فرانسه، در پی شدت‌گرفتن حملات ترکیه به مناطق کردنشین، دست‌کم ۱۷ نفر از نیروهای کرد و نظامیان وابسته به دولت سوریه کشته شدند. این حملات به تلافی شلیک خمپاره از سوی مناطق کردنشین به درون خاک ترکیه رخ داده‌اند.

به گفته مقام‌های «روژاوا» که به شکل خودمختار اداره مناطق کردنشین را در دست دارند، ترکیه در شامگاه پنجشنبه یک مرکز حمایت از دختران را در نزدیکی شهر حسکه هدف قرار داده است. سازمان ناظر بر حقوق بشر سوریه که مقرش در لندن قرار دارد، می‌گوید در این حمله چهار نفر از کودکانی که در این مرکز نگهداری می‌شدند کشته شدند. این حملات تازه به نگرانی درباره احتمال دور تازه‌ای از عملیات ارتش ترکیه درون خاک سوریه دامن زده است.‌در جریان نشستی که در جولای بین ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد، ایران و روسیه با دور تازه‌ای عملیات تهاجمی ترکیه در سوریه مخالفت کردند. به گفته سازمان ناظر بر حقوق بشر سوریه، هم‌زمان با حملات ترکیه به مناطق مرزی شمال سوریه، در جریان یکی از شدیدترین حملات نیروهای وابسته به دولت به مخالفان در شهر الباب، دست‌کم ۱۷ نفر کشته شده‌اند. این شهر در کنترل شورشیان مخالف دولت سوریه قرار دارد.در همین زمینه، مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه دو هفته پیش خواستار مصالحه بین شورشیان مورد حمایت آنکارا و حکومت بشار اسد شده بود. این اظهارات وزیر خارجه ترکیه اعتراض گروه‌های سوری مورد حمایت آنکارا را در پی داشت. مولود چاووش اوغلو گفته بود: «باید به شکلی زمینه مصالحه بین مخالفان و دولت سوریه را فراهم کنیم. در غیر این صورت صلح پایدار برقرار نخواهد شد». به فاصله کوتاهی پس از سخنان چاووش اوغلو تظاهرات مخالفان حکومت سوریه در مناطق تحت کنترل شورشیان شروع شد. آنها پرچم‌های شورشیان را حمل می‌کردند و پرچم‌های ترکیه را از ساختمان‌های اداری و ایستگاه‌های پلیس پایین کشیدند.