ساختوساز در باغ تاریخی عفیفآباد و قصر ابونصر شیراز
محمدرضا نسبعبداللهی: دستاندازی به حریم و عرصه دو اثر تاریخی شیراز سبب بروز نگرانیهایی در این خصوص شده است. از یکسو شهرداری شیراز در حریم قصر ابونصر شیراز اقدام به ساختوساز برای ایجاد بوستان کرده و از سوی دیگر نیز در باغ عفیفآباد این شهر نیز ساختوسازی چسبیده به عمارت تاریخی این باغ آغاز شده است. این ساختوسازها در حالی ادامه دارد که قوانین میراث فرهنگی در این زمینه چنین اجازهای نمیدهد و آن را ممنوع دانسته است. کنار عمارت تاریخی باغ عفیفآباد شیراز بساط بنایی برپا شده و با بلوک و ملات سیمان، ساختوساز آغاز شده است. این اقدام عجیب در کنار یک عمارت تاریخی باعث اعتراض فعالان میراث فرهنگی شده است. سیدمؤید محسننژاد، سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، در این زمینه میگوید این سازه موقت و برای ساخت یک فیلم سینمایی تاریخی ایجاد شده است. به گفته او «این سازه به عمارت باغ عفیفآباد هیچ ضربه و آسیبی نمیزند؛ بلکه به شکل پرتابل است و فاصله لازم هم با بنا رعایت شده و در پایان پروژه نیز باید از سوی تهیهکنندگان و با نظارت بهصورت ایمن جمعآوری میشود». مؤیدنژاد درحالی این
ساختوساز را «موقت» دانسته و وعده داده در آینده جمعآوری خواهد شد که مصالح و ملات بهکاررفته در این ساختوساز نشان میدهد کار تخریب آن نیز بهسادگی نخواهد بود. سرپرست اداره کل میراث فرهنگی فارس به دنبال اعتراض دوستداران میراث فرهنگی درخصوص این ساختوساز به باغ عفیفآباد رفت و گفت: «در پی دلسوزیهای مردم فرهنگدوست و تاریخدوست شیراز در باغ عفیفآباد بهصورت میدانی حضور یافته و از نزدیک سازه مطرحشده را دیدم. این سازه برای ساخت یک فیلم سینمایی تاریخی احداث شده است که با توجه به اینکه درخصوص مردم شریف شیراز و فارس بوده است، بنا شده در شهر شیراز و مکانهای مختلفی از این شهر اجرا شود». او با بیان اینکه برای ساخت فیلم بهصورت موقت سازهای در این باغ تاریخی احداث شده است، افزود: «این فیلم تاریخی بناست که در شأن مردم شیراز باشد و بههمیندلیل یکی از فضاهایی که در این مدت مورد استفاده قرار میگیرد، مجموعه باغ عفیفآباد است». محسننژاد با بیان اینکه در بازدید بر حفظ و حراست از عمارت و باغ عفیفآباد تأکید شده است، عنوان کرد: «استان فارس مهد تمدن و میراث فرهنگی و تاریخی است و در حفظ و حراست از این میراث ماندگار
تلاش میکنیم». او با اشاره به اینکه برای رفع دلسوزیهای مردم میراثدوست فارس، یک ناظر از میراث فرهنگی به صورت دائم در همه لوکیشنهای این فیلم تاریخی حضور خواهد داشت، افزود: این ناظر هم بر رعایت حریم و حراست از بنای تاریخی نظارت و هم دغدغه دلسوزان را برطرف میکند. هرچند در این سازه از اسکلت بنایی استفاده شده؛ اما بدون فنداسیون و موقت است و پایان پروژه با ایمنی کامل جمعآوری میشود». باغ عفیفآباد شیراز یا باغ گلشن که در اختیار ارتش است، بنای ساختش در زمان صفویه نهاده شد. این باغ تاریخی با شماره ۹۱۳ و در سال ۱۳۵۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تعرض به حریم قصر ابونصر شیراز
حریم قصر ابونصر شیراز که اولین اثر ثبت ملی شیراز به شمار میرود، مورد تعرض و دستاندازی قرار گرفته است. ظاهرا شهرداری شیراز با مجوز اداره کل میراث فرهنگی ساخت یک پارک را در حریم این بنای تاریخی آغاز کرده و اعتراض فعالان میراث فرهنگی نیز در این زمینه راه به جایی نبرده است و ساختوساز کماکان ادامه دارد. دوستداران میراث فرهنگی میگویند: «پیمانکار شهرداری بنا به گفته مسئولان ساخت بوستانی محلی را کنار اثر ثبت ملی با وجود تعیین حریم و عرصه آن محوطه، آغاز کرده و قوانین میراث فرهنگی دراینباره نادیده گرفته شده؛ اما شگفتانگیزتر آنکه مسئولان میراث فرهنگی استان فارس با وجود آگاهی از طرح اجرائی، سکوت پیشه کردهاند. بدتر از آن، پروانه کاری است که سال گذشته از سوی ادارهکل میراث فرهنگی استان فارس داده شده است و روشن نیست که کارشناسان براساس چه قانون و مصوبهای، به چنین طرحی پروانه کار دادهاند». ساختوساز در حریم قصر ابونصر پس از آن آغاز شد که شهرداری شیراز اعلام کرد میخواهد در این نقطه از شهر سایت گردشگری-تاریخی ایجاد کند. به گفته مسئولان شهرداری «قصر ابونصر با ٣٠ هکتار وسعت مقرر شده که به سایت بینالمللی گردشگری،
تاریخی و تفریحی تبدیل شود که تاکنون ١٠ هکتار از اراضی مورد نیاز اجرای این پروژه تملک شده است و فاز نخست این مجموعه تا پایان سال ۹۹ به بهرهبرداری میرسد و به یکی از جاذبههای جدید گردشگری شیراز تبدیل خواهد شد. همچنین برم دلک، دیگر اثر تاریخی شرق شیراز نیز با سه هکتار وسعت یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر است که کتیبههای ارزشمندی در آن قرار دارد و با مشخصشدن تکلیف سه کارگاه در مسیر اجرای این پروژه و تملک آن، این مجموعه هم به سایت گردشگری و تاریخی تبدیل میشود». دژ ابونصر در شمال شرقی شیراز و در بولوار نصرآباد یا جاده کَفترک بر فراز تپهای بر جای مانده است. این سازه دربردارنده یک دژ سنگی با الحاقات آن است که بر فراز تپهای افراشته به جاده، جای گرفته و عناصر سازنده آن سنگ و گچ است. در نمای این سازه از سنگهای بادبُر و در مغز کار از سنگ لاشه و گچ بهره گرفته شده است. این یادمان ملی بهعنوان نخستین سازه ثبتشده در استان با شماره ۱۳ در ۲۴ شهریورماه ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شده است. دکتر جمشید صداقتکیش، باستانشناس فقید، پیشتر درباره ارزش قصر ابونصر گفته: «این جایگاه از روزگار پیش از تاریخ وجود
داشته و مانند دژی استوار و محکم نظامی در اواخر شهریاری هخامنشی و دوره اشکانی و ساسانی مورد بهره پادشاهان بوده است و در سال ۴۲۰ مَهی (قمری) ابونَصر (پسر امیرعضدالدوله دیلمی) از فرمانروایان پارس، از این جایگاه بهعنوان کاخ بهره برده و ازاینرو در دوره اسلامی به قصر اَبونصر نامدار شده است. در دهه ۵۰ میلادی پروفسور تیلیا، دو ستون و یک درگاه هخامنشی را که از پارسه (تخت جمشید) در زمانی نادانسته به اینجا آورده بودند، شناسایی کرده و به پارسه بازگرداند». همچنین برخی از پژوهشگران این منطقه را نخستین منزلگاه میانراهی در گذر راه شاهی هخامنشیان از پارسه به شوش دانسته و حصار و دژی را از روزگار اشکانی به اینسو، برایش انگاشتهاند.
محمدرضا نسبعبداللهی: دستاندازی به حریم و عرصه دو اثر تاریخی شیراز سبب بروز نگرانیهایی در این خصوص شده است. از یکسو شهرداری شیراز در حریم قصر ابونصر شیراز اقدام به ساختوساز برای ایجاد بوستان کرده و از سوی دیگر نیز در باغ عفیفآباد این شهر نیز ساختوسازی چسبیده به عمارت تاریخی این باغ آغاز شده است. این ساختوسازها در حالی ادامه دارد که قوانین میراث فرهنگی در این زمینه چنین اجازهای نمیدهد و آن را ممنوع دانسته است. کنار عمارت تاریخی باغ عفیفآباد شیراز بساط بنایی برپا شده و با بلوک و ملات سیمان، ساختوساز آغاز شده است. این اقدام عجیب در کنار یک عمارت تاریخی باعث اعتراض فعالان میراث فرهنگی شده است. سیدمؤید محسننژاد، سرپرست ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، در این زمینه میگوید این سازه موقت و برای ساخت یک فیلم سینمایی تاریخی ایجاد شده است. به گفته او «این سازه به عمارت باغ عفیفآباد هیچ ضربه و آسیبی نمیزند؛ بلکه به شکل پرتابل است و فاصله لازم هم با بنا رعایت شده و در پایان پروژه نیز باید از سوی تهیهکنندگان و با نظارت بهصورت ایمن جمعآوری میشود». مؤیدنژاد درحالی این
ساختوساز را «موقت» دانسته و وعده داده در آینده جمعآوری خواهد شد که مصالح و ملات بهکاررفته در این ساختوساز نشان میدهد کار تخریب آن نیز بهسادگی نخواهد بود. سرپرست اداره کل میراث فرهنگی فارس به دنبال اعتراض دوستداران میراث فرهنگی درخصوص این ساختوساز به باغ عفیفآباد رفت و گفت: «در پی دلسوزیهای مردم فرهنگدوست و تاریخدوست شیراز در باغ عفیفآباد بهصورت میدانی حضور یافته و از نزدیک سازه مطرحشده را دیدم. این سازه برای ساخت یک فیلم سینمایی تاریخی احداث شده است که با توجه به اینکه درخصوص مردم شریف شیراز و فارس بوده است، بنا شده در شهر شیراز و مکانهای مختلفی از این شهر اجرا شود». او با بیان اینکه برای ساخت فیلم بهصورت موقت سازهای در این باغ تاریخی احداث شده است، افزود: «این فیلم تاریخی بناست که در شأن مردم شیراز باشد و بههمیندلیل یکی از فضاهایی که در این مدت مورد استفاده قرار میگیرد، مجموعه باغ عفیفآباد است». محسننژاد با بیان اینکه در بازدید بر حفظ و حراست از عمارت و باغ عفیفآباد تأکید شده است، عنوان کرد: «استان فارس مهد تمدن و میراث فرهنگی و تاریخی است و در حفظ و حراست از این میراث ماندگار
تلاش میکنیم». او با اشاره به اینکه برای رفع دلسوزیهای مردم میراثدوست فارس، یک ناظر از میراث فرهنگی به صورت دائم در همه لوکیشنهای این فیلم تاریخی حضور خواهد داشت، افزود: این ناظر هم بر رعایت حریم و حراست از بنای تاریخی نظارت و هم دغدغه دلسوزان را برطرف میکند. هرچند در این سازه از اسکلت بنایی استفاده شده؛ اما بدون فنداسیون و موقت است و پایان پروژه با ایمنی کامل جمعآوری میشود». باغ عفیفآباد شیراز یا باغ گلشن که در اختیار ارتش است، بنای ساختش در زمان صفویه نهاده شد. این باغ تاریخی با شماره ۹۱۳ و در سال ۱۳۵۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تعرض به حریم قصر ابونصر شیراز
حریم قصر ابونصر شیراز که اولین اثر ثبت ملی شیراز به شمار میرود، مورد تعرض و دستاندازی قرار گرفته است. ظاهرا شهرداری شیراز با مجوز اداره کل میراث فرهنگی ساخت یک پارک را در حریم این بنای تاریخی آغاز کرده و اعتراض فعالان میراث فرهنگی نیز در این زمینه راه به جایی نبرده است و ساختوساز کماکان ادامه دارد. دوستداران میراث فرهنگی میگویند: «پیمانکار شهرداری بنا به گفته مسئولان ساخت بوستانی محلی را کنار اثر ثبت ملی با وجود تعیین حریم و عرصه آن محوطه، آغاز کرده و قوانین میراث فرهنگی دراینباره نادیده گرفته شده؛ اما شگفتانگیزتر آنکه مسئولان میراث فرهنگی استان فارس با وجود آگاهی از طرح اجرائی، سکوت پیشه کردهاند. بدتر از آن، پروانه کاری است که سال گذشته از سوی ادارهکل میراث فرهنگی استان فارس داده شده است و روشن نیست که کارشناسان براساس چه قانون و مصوبهای، به چنین طرحی پروانه کار دادهاند». ساختوساز در حریم قصر ابونصر پس از آن آغاز شد که شهرداری شیراز اعلام کرد میخواهد در این نقطه از شهر سایت گردشگری-تاریخی ایجاد کند. به گفته مسئولان شهرداری «قصر ابونصر با ٣٠ هکتار وسعت مقرر شده که به سایت بینالمللی گردشگری،
تاریخی و تفریحی تبدیل شود که تاکنون ١٠ هکتار از اراضی مورد نیاز اجرای این پروژه تملک شده است و فاز نخست این مجموعه تا پایان سال ۹۹ به بهرهبرداری میرسد و به یکی از جاذبههای جدید گردشگری شیراز تبدیل خواهد شد. همچنین برم دلک، دیگر اثر تاریخی شرق شیراز نیز با سه هکتار وسعت یکی از مهمترین آثار تاریخی این شهر است که کتیبههای ارزشمندی در آن قرار دارد و با مشخصشدن تکلیف سه کارگاه در مسیر اجرای این پروژه و تملک آن، این مجموعه هم به سایت گردشگری و تاریخی تبدیل میشود». دژ ابونصر در شمال شرقی شیراز و در بولوار نصرآباد یا جاده کَفترک بر فراز تپهای بر جای مانده است. این سازه دربردارنده یک دژ سنگی با الحاقات آن است که بر فراز تپهای افراشته به جاده، جای گرفته و عناصر سازنده آن سنگ و گچ است. در نمای این سازه از سنگهای بادبُر و در مغز کار از سنگ لاشه و گچ بهره گرفته شده است. این یادمان ملی بهعنوان نخستین سازه ثبتشده در استان با شماره ۱۳ در ۲۴ شهریورماه ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شده است. دکتر جمشید صداقتکیش، باستانشناس فقید، پیشتر درباره ارزش قصر ابونصر گفته: «این جایگاه از روزگار پیش از تاریخ وجود
داشته و مانند دژی استوار و محکم نظامی در اواخر شهریاری هخامنشی و دوره اشکانی و ساسانی مورد بهره پادشاهان بوده است و در سال ۴۲۰ مَهی (قمری) ابونَصر (پسر امیرعضدالدوله دیلمی) از فرمانروایان پارس، از این جایگاه بهعنوان کاخ بهره برده و ازاینرو در دوره اسلامی به قصر اَبونصر نامدار شده است. در دهه ۵۰ میلادی پروفسور تیلیا، دو ستون و یک درگاه هخامنشی را که از پارسه (تخت جمشید) در زمانی نادانسته به اینجا آورده بودند، شناسایی کرده و به پارسه بازگرداند». همچنین برخی از پژوهشگران این منطقه را نخستین منزلگاه میانراهی در گذر راه شاهی هخامنشیان از پارسه به شوش دانسته و حصار و دژی را از روزگار اشکانی به اینسو، برایش انگاشتهاند.