آلودگي پلاستيکي در هوا
اميد بزرگحداد
اتخاذ راهکارهاي مناسب براي مديريت صحيح توليد و مصرف پلاستيکها اهميت فراواني دارد. بسياري از کشورها در سراسر جهان راهکارهايی از قبیل ممنوعيت فروش کيسههاي پلاستيکي، پوليکردن کيسهها يا درنظر گرفتن ماليات براي فروشگاههايي که کيسههاي پلاستيکي ميفروشند، دارند. در اين راستا مجازاتهايي در بعضي حوزههاي قضائي محلي در آمريکاي شمالي، استراليا و انگلستان اعمال شده است. همچنين آلمان و دانمارک به ترتيب از اوايل سالهاي 1991 و 1994، استفاده از کيسههاي پلاستيکي را در بيشتر فروشگاههاي خردهفروشي ممنوع کردند. بسياري از کشورهاي آسيايي و آفريقايي نيز مصرف کيسههاي پلاستيکي را ممنوع کردهاند. همچنين کلمبيا قصد دارد استفاده از پلاستيک را تا سال 2020 به ميزان 80 درصد کاهش داده و تا سال 2025 بهطور کامل حذف کند.بازيافت پسماندهاي پلاستيکي يکي ديگر از روشهاي مؤثر در کاهش و بازگرداني آنها به چرخه توليد است. در اين راستا کشورهايي مانند سوئيس، اتريش، آلمان، هلند، سوئد، دانمارک، لوکزامبورگ، بلژيک و نروژ دفن زبالههاي پلاستيکي را ممنوع کردهاند و فقط کمتر از پنج درصد پسماندهاي پلاستيکي را دفن ميکنند و مابقي براي بازيافت و توليد انرژي استفاده ميشوند. در مقابل چين، اندونزي، فيليپين، ويتنام و سريلانکا جزء کشورهايي هستند که مديريت نادرستي درباره پسماندهاي پلاستيکي دارند و هر سال حجم وسيعي از پسماندهاي پلاستيکي را وارد درياها ميکنند.طبق آمارهاي موجود، روزانه پنج ميليون تن زباله در سراسر دنيا توليد ميشود که سهم ايران، روزانه 40 هزار تن و حدود يك درصد توليد کل زباله در دنيا است. از اين مقدار توليد روزانه زباله پلاستيکي در ايران حدود 500 تن و معادل شش گرم به ازاي هر ايراني در روز است. گفته ميشود هر شهروند ايراني روزانه بهطور متوسط سه کيسه پلاستيکي مصرف ميکند. سالانه فقط 9 درصد از پسماندهاي پلاستيکي توليدشده در ايران بازيافت ميشوند.درحالحاضر ايران جزء ۱۰ کشور نخست پرمصرف ظروف پلاستيکي يکبارمصرف در جهان است. صنعت بستهبندي بزرگترين مصرفکننده پليمرهاي پلاستيکي و کيسههاي پلاستيکي عمدهترين عامل توليد پسماندهاي پلاستيکي در ايران هستند. سازمان حفاظت از محيط زيست ايران نيز در حال توسعه مقررات ممنوعيت استفاده از کيسههاي پلاستيکي در سه سال آينده و کاهش پسماندهاي پلاستيکي در ايران است. پلاستيکهاي زيست تخريبپذير يا به عبارتي قابل بازيافت، فناوري جديدي است که توسط شهرداري تهران در ميادين ميوهوترهبار توزيع شده است. اما به دليل عدم حمايت کافي از توليد اين نوع پلاستيکها، توليد آن انبوه نيست و هنوز در رقابت با محصولات پلاستيکيای که پتروشيميها بهصورت انبوه توليد ميکنند، جاي خود را باز نکردهاند.از طرفي نکته شایان توجه و تأمل اثبات وجود ميکروپلاستيکها در گردوغبارهاي خياباني در ايران است که ميتوانند خطرات جدي جديدي را براي شهروندان در آيندهاي نهچندان دور رقم بزند. پس اگرچه ميتوان به اميد حذف پلاستيکها بهوسیله سازمان حفاظت از محيطزيست يا شهرداري نشست اما تجربه نشان ميدهد که تا دير نشده و بحران ديگري گريبانگير ما نشده که براي فرار از آن نيز هيچ چارهاي نداريم، بهتر است هر يک از ما در کاهش مصرف کيسههاي پلاستيکي و نيز جمعآوري و حذف اين آلايندهها از محيط زيست همت گماريم.
با سپاس از سمانه کربلايي، الهه پورکريمي
اتخاذ راهکارهاي مناسب براي مديريت صحيح توليد و مصرف پلاستيکها اهميت فراواني دارد. بسياري از کشورها در سراسر جهان راهکارهايی از قبیل ممنوعيت فروش کيسههاي پلاستيکي، پوليکردن کيسهها يا درنظر گرفتن ماليات براي فروشگاههايي که کيسههاي پلاستيکي ميفروشند، دارند. در اين راستا مجازاتهايي در بعضي حوزههاي قضائي محلي در آمريکاي شمالي، استراليا و انگلستان اعمال شده است. همچنين آلمان و دانمارک به ترتيب از اوايل سالهاي 1991 و 1994، استفاده از کيسههاي پلاستيکي را در بيشتر فروشگاههاي خردهفروشي ممنوع کردند. بسياري از کشورهاي آسيايي و آفريقايي نيز مصرف کيسههاي پلاستيکي را ممنوع کردهاند. همچنين کلمبيا قصد دارد استفاده از پلاستيک را تا سال 2020 به ميزان 80 درصد کاهش داده و تا سال 2025 بهطور کامل حذف کند.بازيافت پسماندهاي پلاستيکي يکي ديگر از روشهاي مؤثر در کاهش و بازگرداني آنها به چرخه توليد است. در اين راستا کشورهايي مانند سوئيس، اتريش، آلمان، هلند، سوئد، دانمارک، لوکزامبورگ، بلژيک و نروژ دفن زبالههاي پلاستيکي را ممنوع کردهاند و فقط کمتر از پنج درصد پسماندهاي پلاستيکي را دفن ميکنند و مابقي براي بازيافت و توليد انرژي استفاده ميشوند. در مقابل چين، اندونزي، فيليپين، ويتنام و سريلانکا جزء کشورهايي هستند که مديريت نادرستي درباره پسماندهاي پلاستيکي دارند و هر سال حجم وسيعي از پسماندهاي پلاستيکي را وارد درياها ميکنند.طبق آمارهاي موجود، روزانه پنج ميليون تن زباله در سراسر دنيا توليد ميشود که سهم ايران، روزانه 40 هزار تن و حدود يك درصد توليد کل زباله در دنيا است. از اين مقدار توليد روزانه زباله پلاستيکي در ايران حدود 500 تن و معادل شش گرم به ازاي هر ايراني در روز است. گفته ميشود هر شهروند ايراني روزانه بهطور متوسط سه کيسه پلاستيکي مصرف ميکند. سالانه فقط 9 درصد از پسماندهاي پلاستيکي توليدشده در ايران بازيافت ميشوند.درحالحاضر ايران جزء ۱۰ کشور نخست پرمصرف ظروف پلاستيکي يکبارمصرف در جهان است. صنعت بستهبندي بزرگترين مصرفکننده پليمرهاي پلاستيکي و کيسههاي پلاستيکي عمدهترين عامل توليد پسماندهاي پلاستيکي در ايران هستند. سازمان حفاظت از محيط زيست ايران نيز در حال توسعه مقررات ممنوعيت استفاده از کيسههاي پلاستيکي در سه سال آينده و کاهش پسماندهاي پلاستيکي در ايران است. پلاستيکهاي زيست تخريبپذير يا به عبارتي قابل بازيافت، فناوري جديدي است که توسط شهرداري تهران در ميادين ميوهوترهبار توزيع شده است. اما به دليل عدم حمايت کافي از توليد اين نوع پلاستيکها، توليد آن انبوه نيست و هنوز در رقابت با محصولات پلاستيکيای که پتروشيميها بهصورت انبوه توليد ميکنند، جاي خود را باز نکردهاند.از طرفي نکته شایان توجه و تأمل اثبات وجود ميکروپلاستيکها در گردوغبارهاي خياباني در ايران است که ميتوانند خطرات جدي جديدي را براي شهروندان در آيندهاي نهچندان دور رقم بزند. پس اگرچه ميتوان به اميد حذف پلاستيکها بهوسیله سازمان حفاظت از محيطزيست يا شهرداري نشست اما تجربه نشان ميدهد که تا دير نشده و بحران ديگري گريبانگير ما نشده که براي فرار از آن نيز هيچ چارهاي نداريم، بهتر است هر يک از ما در کاهش مصرف کيسههاي پلاستيکي و نيز جمعآوري و حذف اين آلايندهها از محيط زيست همت گماريم.
با سپاس از سمانه کربلايي، الهه پورکريمي