حزب‌الله در تنگنا

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

در غیاب پنج وزیر شیعه کابینه نواف سلام، طرح پیشنهادی ارتش برای خلع سلاح حزب‌الله با موافقت روبه‌رو شد. منتقدان حزب‌الله چهار دهه است که در پی خلع سلاح این گروه لبنانی هستند و این نخستین‌ بار نیست که حزب‌الله با بحرانی از این دست روبه‌رو می‌شود. از چهار دهه پیش به این سو حزب‌الله بارها در معرض خلع سلاح قرار داشته است، اما این گروه تا امروز توانسته با اتکا بر این موضوع که وظیفه مقاومت علیه اشغالگری اسرائیل را یک‌تنه بر دوش دارد، از این بحران بگریزد.

ارتش لبنان از سال ۱۹۸۲ به این سو در مقابل اسرائیل عملکردی بسیار ضعیف از خود نشان داده است. دولت لبنان از ماه آگوست تصمیم خود را برای خلع سلاح حزب‌الله اعلام کرده. قرار است از این پس تنها ارتش لبنان مالک سلاح‌هایی برای دفاع از مرزهای این کشور باشد. این اتفاق در شرایطی می‌افتد که ارتش اسرائیل پنج نقطه از لبنان را در اختیار دارد و به‌طور مداوم دست به حملاتی در این کشور می‌زند.

تاریخچه یک بحران

از سال ۱۹۸۶ به این سو زمزمه خلع سلاح نیروهایی غیر از ارتش لبنان‌ مطرح بوده است. توافق‌نامه طائف در سال ۱۹۸۹ که به جنگ داخلی 15ساله لبنان پایان داد، بر انحلال همه شبه‌نظامیان تأکید می‌کرد، اما حزب‌الله به‌طور ویژه‌ای مستثنا شد؛ با این توجیه که‌ شبه‌نظامی نیست بلکه جنبش «مقاومت» علیه اشغال اسرائیل در جنوب لبنان است. در آن زمان نیروهای دفاعی اسرائیل همچنان بخشی از خاک لبنان را اشغال کرده بودند و دولت لبنان به‌تنهایی توان آزادسازی جنوب را نداشت.

ضعف ارتش لبنان در مقابله با بحران‌های فراوان این کشور موجب شد حزب‌الله به مرور به یک نیروی سیاسی و نظامی شاخص در این کشور تبدیل شود. اوج این حضور در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ بود که در نهایت به جنگ شش‌روزه و بیرون‌راندن اسرائیلی‌ها انجامید. این برد برای حزب‌الله اتفاقی بود که باعث شد دست‌کم تا دو دهه بعد هرگونه تلاش برای خلع سلاح این گروه بی‌نتیجه باقی بماند. در حقیقت پس از جنگ شش‌روزه، حزب‌الله توانست نقش خود را به‌عنوان نیرویی میهنی و نه‌فقط شیعی به رخ دیگر لبنانی‌ها بکشد. این نقش‌آفرینی جایگاهی را برای آنها رقم زد که تا پیش از این قابل تصور نبود.

آیا حزب‌الله تنها نیرویی است که می‌تواند علیه اسرائیل اقدام کند؟

حزب‌الله طی سال‌ها تنها نیروی منطقه‌ای بوده که قدرت مقابله با اسرائیل را از خود نشان داده است. در حقیقت حزب‌الله در بازتعریف خود به‌عنوان نیروی مقاومت، به خوبی عمل کرده است. از سوی دیگر، در دست داشتن سلاح به این گروه فرصت داد تا بتواند در سیاست هم به نیرویی تعیین‌کننده تبدیل شود. در یک سال گذشته نفوذ حزب‌الله با ترور سید‌حسن نصرالله و برخی دیگر از مهم‌ترین چهره‌های آن کاهش پیدا کرده است. نظرسنجی‌ها می‌گویند گروه‌های مسیحی، دروزی و مسلمانان سنی کمتر از قبل به حزب‌الله تکیه دارند. با همه اینها، حزب‌الله کماکان آن‌قدر طرفدار پروپاقرص دارد که بتواند بخشی از خیابان‌های بیروت را به تصرف درآورد. اعتراضات اخیر پس از اعلام احتمال خلع سلاح حزب‌الله نشان داد طرفداران، کماکان پرشور از طرح‌های این گروه و ایده مقاومت علیه اسرائیل حمایت می‌کنند.

مخالفان حزب‌الله و اهرم فشار

در لبنان اقتصاد عملا فروپاشیده‌ و ارتش با مشکلات فراوانی روبه‌رو است. این کشور در حالی سال گذشته وارد جنگ با اسرائیل شد که هنوز از انفجار بندر بیروت کمر راست نکرده بود. در چنین شرایطی دولت نواف سلام به خوبی می‌داند که بدون تکیه بر کمک‌های خارجی نمی‌تواند راه نجاتی برای کشور از وضعیت دشوار اقتصادی پیدا کند. همین امر باعث شده ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی و عربی فشارها را برای خلع سلاح لبنان افزایش دهند. در بیروت سیاست‌مداران امیدوارند با کاهش نفوذ حزب‌الله، درهای کمک‌های غربی به روی این کشور باز شود.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.