سرابی به نام فروش اینستاگرامی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

علی جمشیدی

در سال‌های اخیر، اینستاگرام به یکی از پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی در ایران و جهان تبدیل شده است. خیلی از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، به امید فروش بیشتر، زمان و هزینه زیادی صرف تولید محتوا در این پلتفرم می‌کنند. آنها ساعت‌ها برای تهیه عکس و ویدئو، نوشتن کپشن‌های جذاب و طراحی پست‌های گرافیکی وقت می‌گذارند، هزینه‌های سنگینی برای تجهیزات و تبلیغات می‌پردازند و در نهایت فقط چند لایک، چند کامنت کوتاه و گاهی حتی هیچ فروش جدی‌ای نصیب‌شان نمی‌شود. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ آیا مشکل از کیفیت محتواست یا فضای اینستاگرام به‌ طور کلی برای فروش مناسب نیست؟ بیایید با هم این پدیده را بررسی کنیم.

 اینستاگرام: فضایی برای سرگرمی، نه تجارت

ماهیت اینستاگرام از ابتدا یک شبکه اجتماعی مبتنی بر عکس، ویدئو و سرگرمی بوده است. کاربران این فضا عمدتا برای وقت‌گذرانی، دیدن محتوای سبک و تعامل دوستانه وارد می‌شوند، نه برای خرید جدی. تحقیقات نشان می‌دهد که اکثر کاربران هنگام اسکرول‌کردن، ذهنیت خرید ندارند؛ بلکه به دنبال لذت بصری و گذران زمان هستند. بنابراین حتی اگر شما بهترین محصول را معرفی کنید، بسیاری از مخاطبان در آن لحظه آمادگی یا انگیزه خرید ندارند.

 اینستاگرام، جولانگاه محتوای پوچ، نه تخصصی

برخلاف تصور بسیاری از صاحبان کسب‌وکار، اینستاگرام بازار رقابت محتوای تخصصی نیست. برعکس، محتوای زرد، چالش‌های بی‌معنی، شوخی‌های لحظه‌ای و موضوعات حاشیه‌ای بیشترین شانس دیده‌شدن را دارند. اگر شما کسب‌وکار تخصصی دارید و محتوایی عمیق و فنی منتشر می‌کنید، احتمال دیده‌شدن آن بسیار پایین‌تر از ویدئوهای کوتاه طنز یا کلیپ‌های ترند است. نتیجه این می‌شود که حتی اگر کیفیت محتوای شما بالا باشد، الگوریتم و رفتار کاربران به سمت شما نخواهد آمد.

دشواری جذب فالوئر واقعی

در سال‌های ابتدایی اینستاگرام، جذب فالوئر آسان‌تر بود. اما امروز، رقابت شدید، تغییرات الگوریتم و حضور انبوه صفحات مشابه باعث شده که رشد ارگانیک (بدون تبلیغات) بسیار کند و دشوار شود.

برای رسیدن به مخاطب هدف، مجبورید یا هزینه‌های سنگین تبلیغاتی پرداخت کنید، یا زمان زیادی برای تعامل با کاربران صرف کنید. حتی در این صورت، بسیاری از فالوئرها ممکن است علاقه واقعی به خرید نداشته باشند و صرفا برای سرگرمی دنبال کرده باشند.

هزینه‌های بالای تولید محتوای تخصصی

تولید محتوای باکیفیت برای اینستاگرام ارزان نیست. عکاسی حرفه‌ای، طراحی گرافیک، ویدئوهای تدوین‌شده، کپشن‌نویسی خلاق، مدیریت کامنت‌ها و پیام‌ها و... به «هزینه و نیروی انسانی متخصص» نیاز دارد. برای یک کسب‌وکار کوچک، این هزینه‌ها به‌سرعت از درآمد حاصل از فروش اینستاگرامی بیشتر می‌شود. نتیجه؟ سرمایه‌گذاری بدون بازگشت یا همان «سراب» که در نهایت باعث ناامیدی و دلسردی می‌شود.

گرایش شدید به مطالب کوتاه و سطحی

اینستاگرام امروز بیش از هر زمان دیگری به سمت محتوای سریع و ساده رفته است. کاربر حوصله خواندن یک کپشن طولانی یا تماشای ویدئوی آموزشی ۱۰دقیقه‌ای را ندارد. او ترجیح می‌دهد در چند ثانیه یک ویدئوفان ببیند و رد شود. برای کسب‌وکارهایی که محصول یا خدمتشان نیاز به توضیح و اعتمادسازی دارد، این سبک مصرف محتوا یک مانع بزرگ است. فروش در این شرایط یا غیرممکن می‌شود یا نیازمند هزینه‌های تبلیغاتی سنگین برای تکرار پیام.

الگوریتمی که علیه کسب‌وکارهای کوچک کار می‌کند

الگوریتم اینستاگرام به شدت به تعامل سریع و زیاد وابسته است. پست‌هایی که در چند دقیقه اول لایک و کامنت زیادی بگیرند، بیشتر نمایش داده می‌شوند. این موضوع به نفع صفحات بزرگ و سلبریتی‌هاست و به ضرر کسب‌وکارهای کوچک که تازه شروع کرده‌اند. حتی اگر محتوای شما عالی باشد، بدون تعامل اولیه بالا، شانس دیده‌شدن در اکسپلور بسیار پایین است. بنابراین مجبور می‌شوید تبلیغ بخرید که باز هم هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.

 نبود ابزار فروش حرفه‌ای در ایران

اینستاگرام در نسخه جهانی خود امکانات فروشگاه، لینک خرید مستقیم و پرداخت آنلاین دارد، اما این ویژگی‌ها به دلیل محدودیت‌ها در ایران فعال نیستند. بنابراین فرایند خرید برای مشتریان طولانی و پرزحمت می‌شود و بسیاری در میانه راه منصرف می‌شوند.

تغییرات  پیش‌بینی‌ناپذیر

اینستاگرام بارها الگوریتم خود را تغییر داده است. گاهی رشد شما ناگهان متوقف می‌شود، بازدید استوری نصف می‌شود، یا پست‌ها کمتر به فالوئرها نمایش داده می‌شوند. این ناپایداری، سرمایه‌گذاری بلندمدت را پرریسک می‌کند.

روان‌شناسی غلط امید به فروش

بسیاری از صاحبان کسب‌وکار به دلیل دیدن نمونه‌های معدود موفقیت در اینستاگرام، تصور می‌کنند این مسیر برای همه جواب می‌دهد. اما آنها نمی‌بینند که پشت این موفقیت‌ها معمولا تیم‌های بزرگ، بودجه‌های تبلیغاتی کلان، یا شهرت قبلی وجود دارد. برای یک کسب‌وکار کوچک، احتمال رسیدن به همان سطح موفقیت  بسیار پایین است.

راهکارهایی برای کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط

اگرچه اینستاگرام می‌تواند یکی از کانال‌های بازاریابی باشد، اما نباید تنها ستون استراتژی فروش شما باشد. راهکارهای جایگزین شامل، ایجاد وب‌سایت اختصاصی با فروشگاه آنلاین، استفاده از ایمیل مارکتینگ برای ارتباط مستقیم با مشتریان، تبلیغات هدفمند در موتورهای جست‌وجو (مثل گوگل)، فعالیت در پلتفرم‌های تخصصی و مرتبط با حوزه کاری، برگزاری رویدادها و وبینارهای آموزشی برای جذب مشتری وفادار می‌توانند برای کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط مفید باشند.

جمع‌بندی

اینستاگرام، با تمام جذابیت‌های ظاهری‌اش، برای بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط بیشتر یک سراب است تا یک چشمه واقعی فروش. زمانی که می‌توان برای توسعه وب‌سایت، ارتباط مستقیم با مشتریان و بازاریابی پایدار صرف کرد، اغلب در این فضا به تولید محتوایی منجر می‌شود که سریع فراموش می‌شود. سرمایه‌گذاری هوشمندانه یعنی شناختن ابزار مناسب، نه دنبال‌کردن کورکورانه ترندها. اینستاگرام شاید جای خوبی برای دیده‌شدن باشد، اما اگر هدف شما فروش پایدار است، باید فراتر از آن فکر کنید.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.