خورشید برق‌ساز
پشت‌بام‌های خانگی و واحدهای صنعتی، ظرفیتی برای تولید انرژی
چندین سال است که توجه بشر به منابع تولید انرژی‌های تجدیدپذیر جلب شده است. توجه به عوارض زیست‌محیطی که نیروگاه‌های حرارتی با سوخت فسیلی ایجاد می‌کنند، جوامع و دولت‌ها را بر آن داشته تا به سمت تولید برق از منابع تجدیدپذیر و پاک حرکت کنند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
قاسم ذوالفقاری: چندین سال است که توجه بشر به منابع تولید انرژی‌های تجدیدپذیر جلب شده است. توجه به عوارض زیست‌محیطی که نیروگاه‌های حرارتی با سوخت فسیلی ایجاد می‌کنند، جوامع و دولت‌ها را بر آن داشته تا به سمت تولید برق از منابع تجدیدپذیر و پاک حرکت کنند. به نظر نویسنده شاید یکی از دلایلی که مانع فراگیرشدن استفاده از پنل‌های خورشیدی و تولید برق از نور خورشید شده، یکی ارزان و در دسترس بودن سوخت‌های فسیلی بوده و دیگر اینکه چون کشورهای پیشرو در زمینه دانش و فناوری، اغلب کشورهایی هستند که به لحاظ قرارگرفتن در عرض‌های جغرافیایی بالاتر، طبعا از میزان کمتری از تابش خورشید بهره‌مند هستند، میل و جذابیت کمتری برای توسعه فناوری در تولید برق از نور خورشید برای آنها وجود داشته است. اما در چند سال اخیر، با افزایش جمعیت و مشاهده نتایج تولید بیش از حد گازهای گلخانه‌ای، اهمیت این موضوع بیش از پیش آشکار شده است و شاهد پیشرفت‌هایی در زمینه توسعه و تولید محصولات مرتبط با تولید برق از نور خورشید هستیم که این امر خود موجب تولید انبوه، تجاری‌سازی و کاهش قیمت این تجهیزات شده است. همچنین نوآوری و توسعه در این تجهیزات افزایش بازدهی تولید انرژی را موجب شده است.
کشور ایران با میانگین بیش از 300 روز آفتابی در سال و تابشی معادل پنج کیلووات ساعت بر متر‌مربع، دارای پتانسیل بالقوه‌ای برای تولید برق از نور خورشید است. باتوجه به عدم سرمایه‌گذاری دولت‌های اخیر در زمینه ساخت و توسعه نیروگاه‌های جدید و همچنین بی‌توجهی به اورهال و تعمیر و نگهداری نیروگاه‌های موجود، شاهد فرسودگی و کاهش بازدهی تولید برق در نیروگاه‌ها هستیم، که در نتیجه ما را با پدیده‌ای جدید با عنوان ناترازی در حوزه انرژی مواجه کرده است و اکنون قطعی برق در حوزه مصارف خانگی، صنعتی، کشاورزی و... را شاهد هستیم که این امر آسیب‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی را در پی دارد.
در حوزه مصارف خانگی، به‌ویژه در کلان‌شهرها که اغلب شهروندان آپارتمان‌نشین هستند و سیستم آب‌رسانی به طبقات به علت پایین‌بودن فشار آب، مبتنی بر پمپ بوده و در فصول سرد، گرمایش توسط پکیج یا موتورخانه مرکزی انجام می‌شود، قطع برق عملا قطع آب و گرمایش در فصل سرد و تهویه در فصل گرم را موجب می‌شود و عملا رفاه شهروندان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌کند.
در مصارف کشاورزی، نیاز محصولات زراعی و باغی در فصل گرم به آبیاری بیشتر است و قطع برق، منجر به خاموش‌شدن پمپ چاه‌های کشاورزی شده و عدم آبیاری به موقع، بر میزان و کیفیت محصول تأثیر مستقیم خواهد داشت و موجب هدر‌رفتن زحمات کشاورز و کاهش درآمد او خواهد شد. بنابراین کاهش تولید محصولات کشاورزی، خود منشأ بسیاری از مشکلات دیگر در جامعه است که از حوصله این بخش خارج است.
در مصارف صنعتی با محوریت صنایع و کارگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط در شهرک‌های صنعتی نیز، قطع برق منجر به تعطیلی خطوط تولید و رکود کسب‌وکار می‌شود. این امر ریسک‌هایی برای صاحبان مشاغل و کارآفرینان ایجاد می‌کند و علاوه بر ایجاد تورم، منجر به عدم صرفه و توجیه اقتصادی کسب‌و‌کارها می‌شود و نتیجه آن برای واحدهای تولیدی تعدیل نیرو، افزایش بیکاری و تعطیلی واحدها بوده که خود تبعات گسترده اقتصادی، اجتماعی، روانی و امنیتی را
در پی خواهد داشت.
پیشنهاد نویسنده این است که دولت به عنوان مجری و سیاست‌گذار، با هماهنگی بانک مرکزی، برای ساختمان‌ها و واحدهای تولیدی، تسهیلاتی اختصاص دهد تا هر ساختمان یا سوله بسته به نیاز تعدادی پنل خورشیدی را روی پشت‌بام یا سقف سوله نصب کرده تا بخشی از برق مورد نیاز خود را تأمین کند و اگر برق مازادی در ساعت‌های کم‌مصرف وجود داشت، به شبکه فروخته شود. سپس دولت می‌تواند در قالب اقساط ماهانه طلب خود را از کسانی که از این تسهیلات استفاده کرده‌اند وصول کند. تجربه‌ای موفق و مشابه این امر، در ساخت و راه‌اندازی شبکه فاضلاب شهری وجود دارد که دولت هزینه پیاده‌سازی و اجرای آن را پرداخت کرد و بعد از اتصال ساختمان‌ها به این شبکه، هزینه به صورت اقساطی از اهالی هر ساختمان دریافت شد. همین الگو در نصب و راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی خانگی یا صنعتی قابل اجراست.
برای این طرح در صورت اجرا می‌توان چند مزیت برشمرد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
1- کاهش وابستگی مصرف‌کنندگان صنعتی و خانگی به شبکه برق سراسری و کاهش فشار به شبکه در ساعات اوج مصرف.
2- تمرکززدایی تولید برق که موجب کاهش تهدیدات امنیتی می‌شود و توجیه‌پذیربودن از لحاظ مباحث پدافند غیرعامل، به این معنی که تهدید و تخریب نیروگاه‌های بزرگ و متمرکز برای دشمن، بسیار کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر خواهد بود در مقایسه با هدف قراردادن هزاران هدف کوچک پراکنده در یک پهنه جغرافیایی.
3- ایجاد اشتغال در زمینه تأمین، نصب، اجرا و تعمیر و نگهداری پنل‌های خورشیدی و تجهیزات وابسته به آن.
4- کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی.
5- مشارکت‌دادن مردم در امر تولید انرژی و ترویج فرهنگ صرفه‌جویی؛ زیرا زمانی که مردم فرایند تولید انرژی را از نزدیک لمس کنند، درک بهتری نسبت به آن پیدا کرده و رغبت بیشتری نسبت به صرفه‌جویی از خود نشان خواهند داد.
6- تأمین پایدار انرژی در حوزه صنعت و تولیدات صنعتی، که خود زمینه‌ساز رونق اقتصادی و افزایش امنیت سرمایه‌گذاری برای صاحبان سرمایه خواهد بود.
در صورت پیاده‌سازی و نصب پنل‌های خورشیدی در پشت‌بام خانه‌ها و آپارتمان‌ها، از آنجایی که درصد بالایی از خانه‌ها برای تهویه در تابستان از کولر آبی استفاده می‌کنند و این کولرها در پشت‌بام در زیر تابش مستقیم خورشید هستند، هم تبخیر آب بیشتری وجود دارد و هم اینکه به علت گرمای ناشی از تابش آفتاب روی بدنه فلزی کولر، بازدهی سرمایشی آن کاهش می‌یابد و نصب یک سایه‌بان تا حد زیادی این معایب را کاهش می‌دهد که نصب پنل خورشیدی روی پشت‌بام، علاوه بر تولید برق، می‌تواند به عنوان یک سایه‌بان مناسب برای کولرها نقش ایفا کند.
این امیدواری وجود دارد که دولت و مسئولین، اهمیت این موضوع را درک کرده و با رویکردی دلسوزانه نسبت به سرمایه‌گذاری و جلب مشارکت مردم در این امر، اقدام‌های سریع و جدی انجام دهند تا با سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه و خردورزانه شاهد توسعه و پیشرفت کشور عزیزمان باشیم.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
