زلنسکی: سکوت واشنگتن، پوتین را جسورتر می‌کند
موشک‌های روسیه و تردیدهای آمریکا
شنبه‌شب روسیه بار دیگر با حمله‌ای گسترده از موشک‌ها و پهپادها، اوکراین را هدف قرار داد. این حمله که به گفته مقامات اوکراینی یکی از بزرگ‌ترین بمباران‌های هوایی از نظر تعداد تسلیحات بود، دست‌کم ۱۲ کشته، از‌جمله سه کودک، بر جای گذاشت. این دومین حمله بزرگ در دو روز متوالی بود و تردیدهای جدی درباره نیت مسکو در مذاکرات صلح شکننده‌ای که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، واسطه آن شده، ایجاد کرد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در تلگرام نوشت: «جهان ممکن است آخر هفته‌ها استراحت کند، اما جنگ نه آخر هفته می‌شناسد و نه روز کاری.
شرق: شنبه‌شب روسیه بار دیگر با حمله‌ای گسترده از موشک‌ها و پهپادها، اوکراین را هدف قرار داد. این حمله که به گفته مقامات اوکراینی یکی از بزرگ‌ترین بمباران‌های هوایی از نظر تعداد تسلیحات بود، دست‌کم ۱۲ کشته، از‌جمله سه کودک، بر جای گذاشت. این دومین حمله بزرگ در دو روز متوالی بود و تردیدهای جدی درباره نیت مسکو در مذاکرات صلح شکننده‌ای که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، واسطه آن شده، ایجاد کرد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در تلگرام نوشت: «جهان ممکن است آخر هفته‌ها استراحت کند، اما جنگ نه آخر هفته می‌شناسد و نه روز کاری. سکوت آمریکا و دیگران فقط پوتین را جسورتر می‌کند». این حمله که چندین ساعت طول کشید، شامل حدود ۴۰۰ موشک و پهپاد، از‌جمله ۹ موشک بالستیک بود که پدافند هوایی اوکراین، با منابع محدود خود، نتوانست آنها را رهگیری کند. زلنسکی این حملات را «عمدا» علیه غیرنظامیان توصیف کرد و گفت که ساختمان‌های مسکونی، خوابگاه‌های دانشگاهی و تأسیسات صنعتی هدف قرار گرفته‌اند. اما وزارت دفاع روسیه مدعی شد این حمله «گسترده» برای هدف قرار‌دادن تأسیسات تولید نظامی اوکراین انجام شده و اهداف آن محقق شده است.
به گفته نیروی هوایی اوکراین، برخی از موشک‌های استفاده‌شده در این حملات ساخت کره شمالی و تقریبا تمام پهپادها از سوی دیگر حامیان مسکو طراحی شده بودند. استفاده از این تسلیحات، وابستگی فزاینده روسیه به متحدان ضد غربی خود را برای ادامه جنگ نشان می‌دهد. این در حالی است که اوکراین، با وجود دریافت برخی سامانه‌های پدافندی از متحدان غربی، هرگز منابع کافی برای دفاع از کل کشور را نداشته است. این کمبود، اوکراین را وادار کرده تا سامانه‌های محدود خود، از‌جمله پاتریوت‌های آمریکایی را مرتب بین شهرها جابه‌جا کند تا حملات بعدی را پیش‌بینی کند. نتیجه این محدودیت، آسیب‌پذیری اکثر جمعیت اوکراین در برابر حملات شبانه روسیه است.
در همین حال، دونالد ترامپ به‌تازگی در گفت‌وگویی تلفنی با رهبران اروپا، از‌جمله امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا و ولودیمیر زلنسکی، درباره جنگ اوکراین صحبت کرد. به نوشته وال‌استریت‌ژورنال و به گفته چهار مقام ارشد اروپایی، اظهارات ترامپ در این تماس پراکنده و گاهی متناقض بود. او از یک سو گفت ولادیمیر پوتین به دلیل برتری در جنگ، آماده پایان‌دادن به آن نیست، اما از سوی دیگر مدعی شد که پوتین در نهایت صلح می‌خواهد، البته با شرایط مدنظر روسیه. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، این روایت را رد کرد و گفت ترامپ هرگز نگفته پوتین آماده پایان جنگ نیست، بلکه تأکید کرده که پوتین خواهان صلح است.
یکی از مقامات حاضر در تماسی گفت که ترامپ بحث را با این جمله آغاز کرد: «فکر می‌کنم ولادیمیر صلح نمی‌خواهد». او افزود که جنگ برای پوتین خوب پیش می‌رود و به‌همین‌دلیل او به مبارزه ادامه خواهد داد. نتیجه‌گیری این مقام این بود که «ترامپ به‌سادگی نمی‌خواهد جانب‌داری کند». ترامپ به خبرنگاران نیز گفت: «این جنگ من نیست. ما خودمان را در چیزی درگیر کرده‌ایم که نباید در آن دخیل می‌شدیم».
تغییر موضع ناگهانی
ترامپ در تماسی دیگر با رهبران اروپا، شامل مکرون، مرتس، ملونی و استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، گفته بود اگر پوتین آتش‌بس را نپذیرد، ممکن است تحریم‌هایی اعمال کند. اما تا روز دوشنبه، او از این موضع عقب‌نشینی کرد و گفت هنوز آماده اعمال تحریم نیست. او ترجیح داد مذاکرات سطح پایین بین روسیه و اوکراین در واتیکان آغاز شود. این تغییر موضع، رهبران اروپا را که امیدوار بودند بتوانند او را به فشار بر پوتین ترغیب کنند، ناامید کرد. آنها معتقدند با این رویکرد، حمایت از اوکراین عمدتا بر دوش اروپا خواهد افتاد، هرچند امیدوارند دولت ترامپ صادرات تسلیحات آمریکا به اوکراین را متوقف نکند، به شرطی که اروپا یا اوکراین هزینه آن را بپردازند.
اوایل ماه جاری، به پیشنهاد ترامپ، نمایندگان روسیه و اوکراین در نشستی نادر در استانبول دیدار کردند. زلنسکی حتی اعلام آمادگی کرد که با پوتین رودررو مذاکره کند، اما مسکو تنها یک هیئت سطح پایین فرستاد. این مذاکرات به آتش‌بس منجر نشد و تنها دستاورد آن، توافقی برای تبادل هزار زندانی از هر طرف بود. پس از غیبت پوتین در استانبول، ترامپ مدعی شد که تنها راه پیشرفت، گفت‌وگوی مستقیم او با پوتین است. او هفته گذشته چند ساعت با پوتین تلفنی صحبت کرد، اما این گفت‌وگو نه‌تنها به صلح منجر نشد، بلکه روسیه حملات خود را شدت بخشید. اوکراین با پیشنهاد آمریکا برای آتش‌بس ۳۰روزه بی‌قیدوشرط موافقت کرد، اما روسیه آن را رد کرده است. آندری یرماک، رئیس دفتر زلنسکی، در تلگرام نوشت: «روسیه همه فرایندهای پایان جنگ را کُند می‌کند تا بکشد. ما مدت‌هاست آماده آتش‌بس هستیم، اما روسیه همه چیز را برای ادامه ویرانی انجام می‌دهد، چون پوتین از آن لذت می‌برد».
تلاش دیپلماتیک اروپا
تلاش‌های دیپلماتیک اروپا زمانی شدت گرفت که فریدریش مرتس، صدراعظم محافظه‌کار آلمان، اوایل ماه جاری قدرت را به دست گرفت. برخلاف سلف چپ‌گرایش، اولاف شولتس، او رویکردی تهاجمی‌تر علیه پوتین دارد و قانون اساسی آلمان را اصلاح کرد تا امکان استقراض بیشتر برای حمایت نظامی از اوکراین فراهم شود. در هفته‌های اخیر، مرتس، مکرون، استارمر و دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان، در سفری غیرمنتظره به کی‌یف با زلنسکی دیدار کردند. آنها از او خواستند با خواسته‌های ترامپ همراهی کند تا نبود تمایل پوتین به صلح آشکار شود. سپس با تلفن مکرون با ترامپ تماس گرفتند و تأکید کردند که اروپا و اوکراین از آتش‌بس ۳۰روزه حمایت می‌کنند. آنها همچنین تهدید کردند که اگر پوتین آتش‌بس را نپذیرد، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه اعمال خواهد شد. پس از ناکامی مذاکرات استانبول، اروپا بار دیگر از ترامپ خواست فشار بر پوتین را افزایش دهد. آنها تحریم‌های محدودی علیه روسیه تصویب کردند و در حال کار روی بسته تحریمی قوی‌تری هستند. در تماس یکشنبه و پیش از گفت‌وگوی ترامپ با پوتین، او اشاره کرد که آمریکا ممکن است در تحریم صادرات انرژی و تراکنش‌های بانکی روسیه به اروپا بپیوندد. لیندزی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و متحد نزدیک ترامپ هم اعلام کرد که طرحی با حمایت ۸۱ سناتور برای تشدید تحریم‌ها علیه مسکو آماده کرده است، اما فعلا ترامپ از این ایده عقب‌نشینی کرده و امیدهای اروپا را نقش بر آب کرده است.
