در نشست بررسی آینده توافق هسته‌ای ایران در حاشیه مجمع گفت‌وگوهای تهران مطرح شد
امید به توافق در سایه واقع‌گرایی دیپلماتیک
در شرایطی که فضای بین‌المللی از بی‌ثباتی‌های گسترده و بازتعریف نقش قدرت‌ها رنج می‌برد، نشست نخبگانی در تهران با حضور چهره‌های برجسته دیپلماتیک از ایران، آمریکا، اتریش و روسیه، نشانه‌ای از تمایل برای بازاندیشی در مسیر مذاکرات هسته‌ای بود؛ نشستی که در آن بازیگران سابق و ناظران حرفه‌ای، نه‌فقط به مسئله هسته‌ای، که به الزامات ژئوپلیتیکی و اقتصادیِ توافقی پایدار و واقع‌گرا پرداختند.
گروه سیاست: در شرایطی که فضای بین‌المللی از بی‌ثباتی‌های گسترده و بازتعریف نقش قدرت‌ها رنج می‌برد، نشست نخبگانی در تهران با حضور چهره‌های برجسته دیپلماتیک از ایران، آمریکا، اتریش و روسیه، نشانه‌ای از تمایل برای بازاندیشی در مسیر مذاکرات هسته‌ای بود؛ نشستی که در آن بازیگران سابق و ناظران حرفه‌ای، نه‌فقط به مسئله هسته‌ای، که به الزامات ژئوپلیتیکی و اقتصادیِ توافقی پایدار و واقع‌گرا پرداختند. نشست بررسی آینده توافق هسته‌ای ایران با حضور چهره‌هایی مانند رابین رافائل سفیر سابق آمریکا در خاورمیانه، غلامعلی خوش‌رو سفیر پیشین ایران در سازمان ملل، پل ضیاکوویچ رئیس مرکز میانجیگری امنیتی اتریش و کارشناس گفت‌وگوی ژنو و آنتوان خلاپکوف تحلیلگر برجسته روس، در فضایی پرتنش اما سازنده برگزار شد.
کلید در تهران و واشنگتن است
آنتوان خلاپکوف، کارشناس روس، با اشاره به تحولات مثبت میان تهران و واشنگتن، تأکید کرد: «گفت‌وگو لازمه توافق است و کلید حل مسئله هسته‌ای ایران، نه در اروپا یا شرق آسیا، بلکه در پایتخت‌های تهران و واشنگتن قرار دارد». او بر اهمیت اقدام متقابل و مرحله‌ای در چارچوب توافق احتمالی آینده تأکید کرد و افزود دیگر بازیگران منطقه‌ای نیز باید در فرایند حل‌وفصل مشارکت داده شوند. او تصریح کرد: «برای موفقیت توافق، باید استفاده صلح‌آمیز ایران از فناوری هسته‌ای به رسمیت شناخته شود و حتی پیشنهاد داد بخشی از اورانیوم غنی‌شده ایران در خارج از کشور مورد بهره‌برداری صلح‌آمیز قرار گیرد». خلاپکوف در نهایت هشدار داد توافق آینده فقط زمانی موفق خواهد بود که پیامدهای ملموسی برای هر دو طرف و نقش‌آفرینی فعال کشورهای واسط به همراه داشته باشد.
واکنش ایران به سیاست زور
غلامعلی خوش‌رو، سفیر سابق ایران در سازمان ملل، با انتقاد صریح از سیاست‌های دولت ترامپ، اظهار کرد: «آمریکا با خروج یک‌جانبه از برجام نه‌تنها خلاف قطع‌نامه شورای امنیت عمل کرد، بلکه کشورهای متعهد به آن توافق را نیز مجازات کرد». او تأکید کرد اقدامات غیرقانونی آمریکا علیه ایران مشروعیت ندارد و تهران با هوشمندی، شفافیت و تعهد وارد دور جدید مذاکرات شده است. او توقف کامل غنی‌سازی در ایران حتی در قالب کنسرسیوم را غیرقابل پذیرش دانست و افزود: «ایران درباره صلح سخن می‌گوید، اما بر حقوق خود ایستاده است. ما با جامعه جهانی و آژانس همکاری می‌کنیم، اما اگر آمریکا رویکرد مبتنی بر زور را انتخاب کند، امیدی به توافق نخواهد بود».
ترامپ؛ میان جاه‌طلبی و عمل‌گرایی
در بخش دیگری از نشست، بهزاد صابری به عنوان مجری، گفت‌وگویی صریح با رابین رافائل، دیپلمات باسابقه آمریکایی، داشت. رافائل در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز توافق، گفت: «آمریکا به دنبال تنبیه ایران نیست. تصور اینکه ترامپ صرفا یک چهره جنگ‌طلب است، ساده‌انگاری است. او بیشتر به دنبال یک دستاورد سیاسی بزرگ است؛ شاید حتی جایزه نوبل!». او با اشاره به تغییرات گسترده در نظم جهانی، تأکید کرد سیاست خارجی ترامپ بر مبنای معامله، منافع اقتصادی و بازی برد-برد طراحی شده و اولویت او نه حقوق بشر، بلکه بازتعریف جایگاه ایالات متحده در جهان است. او همچنین به تجربه موفق خود در تهران اشاره کرد و گفت با وجود همه تحولات، میهمان‌نوازی و فرهنگ ایرانی تغییری نکرده است.
گفت‌وگو؛ نه گزینه، بلکه ضرورت
پل ضیاکوویچ، رئیس مرکز میانجیگری اتریش، در سخنانی تأکید کرد در جهانی با تنش‌های فزاینده، تنها ابزار باقی‌مانده برای عبور از سوءتفاهم‌ها، گفت‌وگو است؛ رسمی یا غیررسمی. او گفت: «ما باید آخرین کسانی باشیم که امید را از دست می‌دهیم. حتی در راهروها و حاشیه نشست‌ها، تعامل می‌تواند آغازگر تفاهمی جدی باشد». او از فرصت موجود میان تهران و واشنگتن برای بازگشت به توافق حمایت و تأکید کرد باید هم‌زمان، رفع تحریم‌ها و اعمال محدودیت‌های پذیرفتنی فنی را در قالب توافقی دوستونی دنبال کرد. ضیاکوویچ همچنین اشاره کرد ترامپ برای موفقیت دیپلماسی اقتصادی خود نیاز به دستاورد دارد و این فرصتی برای ایران است تا در قالب بازی برد-برد، نقش مؤثر خود را ایفا کند.
پاسخ به پرسش دیپلمات ایرانی
در ادامه نشست، چند نفر از شرکت‌کنندگان در نشست سؤالاتی پرسیدند و با طرح سؤالی درباره رفتار متناقض ترامپ، از رافائل پرسیده شد آیا این نوسانات رفتاری، نشانه بی‌ثباتی است یا بخشی از استراتژی هدفمند او و همچنین پرسیده شد توصیه او به تیم مذاکره‌کننده ایران چیست؟
رافائل در پاسخ گفت: «آمریکا ساختاری چندصدایی دارد. برخلاف ایران، در واشنگتن هر سیاست‌مداری صدای خود را دارد و این، گاه به ارسال پیام‌های متناقض منجر می‌شود». او تأکید کرد ترامپ فردی عمل‌گراست، دشمنی در ذات سیاست او نیست، بلکه هدفش نتیجه‌گرایی است.
سیاست مستقل، تعامل فعال
در پایان نشست، غلامعلی خوش‌رو بار دیگر بر سیاست خارجی مستقل ایران تأکید کرد و گفت: «چه به توافق برسیم، چه نه، روابط ما با چین، روسیه و دیگر شرکای راهبردی ادامه خواهد یافت. آمریکا جایگزین دوستان وفادار ما نخواهد شد». او با بیان اینکه ایران خواهان خصومت نیست، از تمایل کشور برای تعامل بر پایه احترام متقابل و حقوق مشروع سخن گفت.
