یک میلیون سال پیش بشر از نابودی نجات پیدا کرد/ ما از نسل ۱۲۸۰ انسان باقی مانده‌ایم
یک مطالعه‌ی جدید فاش کرده است که نزدیک به یک میلیون سال پیش، بشریت تا آستانه‌ی نابودی کامل پیش رفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد در مقطعی از تاریخ، جمعیت اجداد ما به تنها حدود ۱۲۸۰ نفر کاهش یافت؛ وضعیتی که نژاد بشر را در آستانه‌ی انقراض قرار داد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق ،
پژوهشی جدید پرده از دوره‌ای بحرانی در تاریخ بشر برداشته است؛ زمانی که نیاکان ما در نتیجه تغییرات شدید اقلیمی و چالش‌های زیستی، در آستانه نابودی قرار گرفتند و تنها با عبور از این گلوگاه ژنتیکی توانستند مسیر تکاملی خود را ادامه دهند.
به گزارش دیلی گلکسی، یک مطالعه‌ی جدید فاش کرده است که نزدیک به یک میلیون سال پیش، بشریت تا آستانه‌ی نابودی کامل پیش رفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد در مقطعی از تاریخ، جمعیت اجداد ما به تنها حدود ۱۲۸۰ نفر کاهش یافت؛ وضعیتی که نژاد بشر را در آستانه‌ی انقراض قرار داد. این رخداد چشمگیر، که در علوم ژنتیک با عنوان «گلوگاه ژنتیکی» شناخته می‌شود، بیش از ۱۰۰ هزار سال به طول انجامید و احتمالاً نقشی کلیدی در مسیر تکاملی انسان ایفا کرده است. با وجود این تهدید جدی، نیاکان ما موفق شدند از این بحران عبور کنند و در نهایت، جمعیتی جهانی و گسترده را شکل دهند که امروز شاهد آن هستیم.
نتایج این پژوهش که در نشریه معتبر ساینس منتشر شده، نگاهی هشداردهنده به یکی از حساس‌ترین لحظات تاریخ بشر ارائه می‌دهد. پژوهشگران با تحلیل داده‌های ژنتیکی از ۳۱۵۴ انسان معاصر، از جمعیت‌های آفریقایی و غیرآفریقایی، شواهدی از یک کاهش عظیم جمعیتی در گذشته کشف کرده‌اند. طبق این داده‌ها، حدود ۹۳۰ هزار تا ۸۱۳ هزار سال پیش، جمعیت انسانی با کاهشی بی‌سابقه به میزان ۹۸/۷ درصد روبه‌رو شد و به تنها حدود ۱۲۸۰ فرد در سن تولیدمثل رسید.
این «گلوگاه جمعیتی» حدود ۱۱۷ هزار سال ادامه یافت؛ دوره‌ای که طی آن انسان‌ها تقریباً از صحنه‌ی زمین محو شدند. این کاهش شدید از طریق بررسی تنوع ژنتیکی در انسان‌های امروزی قابل استنتاج است؛ چرا که ژنوم ما بازتاب‌دهنده‌ی ترکیب ژنتیکی اجداد دور ماست. این کشف، شکنندگی جمعیت‌های نخستین انسانی را برجسته می‌کند و همچنین توضیحی برای کمیاب بودن فسیل‌های مربوط به این بازه‌ی زمانی در آفریقا و اوراسیا ارائه می‌دهد.
علت دقیق این گلوگاه جمعیتی هنوز به طور کامل مشخص نشده است؛ اما پژوهشگران معتقدند که تغییرات اقلیمی شدید احتمالاً نقش تعیین‌کننده‌ای در آن ایفا کرده‌اند. در آغاز دوره‌ی پلیستوسن میانی، زمین وارد دوره‌ای از سرمای شدید شد که احتمالاً به بروز یخبندان‌های گسترده و خشکسالی‌های شدید انجامید. این شرایط طاقت‌فرسا منجر به قحطی‌های گسترده و کمبود منابع شده و احتمالاً انسان‌ها را وادار کرد تا در گروه‌های کوچک و منزوی برای بقا رقابت کنند.
کمبود فسیل‌های مربوط به این دوره، مشاهده‌ی مستقیم تأثیر این تغییرات را دشوار می‌کند؛ اما داده‌های ژنتیکی ابزار قدرتمندی برای ردیابی این تأثیرات فراهم می‌آورند. با کاهش جمعیت، تنوع ژنتیکی نیز کاهش یافت و ردپایی ماندگار در ژنوم انسان بر جای گذاشت. این گلوگاه ژنتیکی نشانه‌هایی آشکار به جا نهاده است که به پژوهشگران امکان می‌دهد تغییرات اقلیمی را با تحولات چشمگیر در تکامل انسان پیوند دهند.
یکی از یافته‌های شگفت‌انگیز این مطالعه، ارتباط آن با یک رویداد مهم ژنتیکی در تاریخ بشر است. در خلال این گلوگاه ژنتیکی، یک تغییر چشمگیر کروموزومی در انسان‌ها رخ داد: ادغام دو کروموزوم که در نهایت کروموزوم شماره ۲ انسان را شکل داد. این رخداد که انسان‌ها را از سایر گونه‌های نخستی متمایز کرد، احتمالاً هم‌زمان با کاهش شدید جمعیت رخ داده است. برخلاف سایر میمون‌های بزرگ که دارای ۲۴ جفت کروموزوم هستند، انسان‌ها تنها ۲۳ جفت دارند. این ادغام کروموزومی به عنوان یکی از نقاط عطف در مسیر تکامل انسان تلقی می‌شود و نشانه‌ی جدایی ما از خویشاوندان نزدیک‌مان به شمار می‌آید.
پژوهشگران معتقدند که این تغییر ژنتیکی ممکن است نقشی کلیدی در پیدایش گونه هوموساپینس و همچنین تمایز بعدی گونه‌های نئاندرتال و دنیسووا ایفا کرده باشد. این تحولات تنها کنجکاوی‌های ژنتیکی نیستند؛ بلکه سنگ‌بنای آن چیزی‌اند که به انسان مدرن انجامید. مطالعه همچنین نشان می‌دهد بهبود شرایط اقلیمی حدود ۸۱۳ هزار سال پیش، احتمالاً نقش مهمی در نجات انسان‌ها از این بحران ایفا کرده است. با بهبود آب‌وهوا و تسلط بیشتر انسان‌های اولیه بر استفاده از آتش، احتمال بقای آن‌ها افزایش یافت. پژوهشگران اکنون در حال بررسی این موضوع‌اند که چگونه این پیشرفت‌ها، همراه با سایر تغییرات محیطی، به رشد سریع جمعیت انسانی کمک کرد.
این پژوهش ضمن ارائه‌ی بینش‌های جدید درباره‌ی تاریخ ژنتیکی گونه‌ی ما، پرسش‌های تازه‌ای نیز در خصوص نقش انتخاب طبیعی در این بازه‌ی زمانی مطرح می‌کند. آیا این گلوگاه موجب تسریع رشد مغز انسان شد؟ آیا شکل‌گیری راهکارهای جدید برای تطابق با محیط را تسهیل کرد؟ این‌ها پرسش‌هایی است که دانشمندان امیدوارند در تحقیقات آینده پاسخ دهند. این مطالعه، قطعه‌ی مهمی از پازل تکامل انسان را روشن می‌سازد و تصویری شفاف‌تر از گذار بین پلیستوسن ابتدایی و میانی ارائه می‌دهد. همان‌طور که پژوهشگران به بررسی بیشتر این دوره‌ی سرنوشت‌ساز ادامه می‌دهند، امید می‌رود اطلاعات بیشتری درباره‌ی چگونگی عبور انسان‌ها از چنین فروپاشی عظیمی و تأثیر آن بر مسیر تکامل تا انسان مدرن امروز به دست آید.
آخرین اخبار جامعه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
