|

جنگ پیشگیرانه یا جنگ بی‌ثمر؟

به ‌محض بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران، دونالد ترامپ به‌طور غیرمنتظره‌ای آتش‌بس اعلام کرد و با موضعی یکسان، تل‌آویو و تهران را به دلیل رفتارهای جنگ‌‌طلبانه‌شان سرزنش کرد.

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

به ‌محض بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران، دونالد ترامپ به‌طور غیرمنتظره‌ای آتش‌بس اعلام کرد و با موضعی یکسان، تل‌آویو و تهران را به دلیل رفتارهای جنگ‌‌طلبانه‌شان سرزنش کرد. رئیس‌جمهور آمریکا با قاطعیت اعلام کرد که عملیات «چکش نیمه‌شب» موفقیت‌آمیز بوده و ظرفیت‌های هسته‌ای ایران نابود شده و اکنون زمان صلح و مذاکره فرا رسیده است. واقعیت آن است که این کاهش تنش به نفع همه طرف‌ها‌ست. دونالد ترامپ که همواره بر مخالفت خود با مداخلات خارجی تأکید دارد، ناگزیر است پایگاه رأی‌‌دهندگان خود را که از بازگشت جنگ‌طلبی نئو‌محافظه‌کارانه بیم دارند، آرام کند. در طرف مقابل، جمهوری اسلامی با مقاومت مثال‌زدنی، حاضر به پذیرش جنگ و صلح تحمیلی نیست. در اسرائیل نیز‌ اگرچه بنیامین نتانیاهو امیدوار بود از برتری تاکتیکی خود برای سرنگونی حکومت ایران بهره گیرد، اما ناکارآمدی سامانه «گنبد آهنین» و خسارات سنگین انسانی و مادی واردشده، او را به عقب‌نشینی واداشت.

با‌این‌حال، پرسش اصلی باقی ا‌ست؛ آیا تصویر مثبتی که دونالد ترامپ از این عملیات ارائه می‌دهد، با واقعیت مطابقت دارد؟ تردید و ابهام در فضای سیاسی حاکم شده و دلایل آن نیز متعدد است.

در‌حالی‌که ترامپ مدعی نابودی ظرفیت‌های هسته‌ای ایران است، گزارش اخیر پنتاگون خلاف آن را نشان می‌دهد. آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) اعلام کرده که برنامه هسته‌ای ایران تنها برای چند ماه به تأخیر افتاده و ابراز نگرانی کرده که چندین کیلوگرم اورانیوم غنی‌‌شده پیش از حملات به مکان امنی منتقل شده است. اگر ناکارآمدی این حملات اثبات شود، رئیس‌جمهور آمریکا در موقعیتی دشوار قرار خواهد گرفت. دونالد ترامپ که با خروج یک‌‌جانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ ایران را به سوی غنی‌سازی سوق داد، اکنون با تکرار همان اشتباه، گزینه نظامی را به ‌جای مسیر دیپلماتیک که نشانه‌های موفقیت در آن نمایان شده بود، برگزیده است.

چنین مداخله‌ای ممکن است جمهوری اسلامی را به این باور برساند که تنها راه مصون‌سازی کشور در برابر حملات خارجی، دستیابی به سلاح هسته‌ای با سرعت و در خفاست. از سوی دیگر، مردم ایران ممکن است تاوان سنگینی بابت این جنگ بپردازند. پس از افشای نفوذ گسترده، موج دستگیری جاسوس‌های اسرائیل در ایران شدت گرفته و چند نفر نیز اعدام شده‌اند. در نهایت، اسرائیل که نتوانسته پیروزی‌های تاکتیکی خود را به دستاوردهای سیاسی تبدیل کند، در باتلاقی از درگیری‌های منطقه‌ای گرفتار شده است که افقی روشن برای پایان آن وجود ندارد. اگرچه از هفتم اکتبر تاکنون اسرائیل در غزه، لبنان و سوریه دست بالا را پیدا کرده، اما محدودیت‌های این رویکرد نظامی روز به ‌روز آشکارتر می‌شود.

در‌حالی‌که نابودی کامل حماس هنوز محقق نشده، نقض‌های مکرر حقوق بین‌الملل در غزه و ادامه شهرک‌سازی در کرانه باختری، اسرائیل را در انزوایی فزاینده قرار داده است. سوریه در همسایگی‌اش در آستانه فروپاشی ا‌ست؛ جایی که فرمانده پیشین جهادی، «جولانی»، برای تثبیت قدرت خود با چالش‌هایی جدی از‌جمله بازگشت داعش روبه‌رو است.

به‌این‌ترتیب، نتایج حاصل‌شده فاصله زیادی با اهداف اعلام‌شده دارند. آیا این جنگ «پیشگیرانه» به جنگی بی‌ثمر و حتی زیان‌بار ختم خواهد شد؟

 

آخرین اخبار یادداشت را از طریق این لینک پیگیری کنید.