|

روز ملی مازندران

روزهای ملی، روزهایی هستند که در آنها رویدادی مهم و اثرگذار رخ داده و اثرات آن نه‌فقط در زندگی باشندگان در آن دوران، بلکه در طول تاریخ تداوم داشته و با زندگی و فرهنگ مردم نیز ممزوج شده است. همین امر موجب شده بسیاری از کشورها و ملت‌ها، با نام‌گذاری این روزها و پاسداشت آن، هویت جمعی و انسجام ملی خود را تقویت و بازتولید کنند. روزهای ملی، روزهای خوشایندی هستند که مردم در آن روزها بخشی از سرنوشت خود را رقم زده‌اند.

روزهای ملی، روزهایی هستند که در آنها رویدادی مهم و اثرگذار رخ داده و اثرات آن نه‌فقط در زندگی باشندگان در آن دوران، بلکه در طول تاریخ تداوم داشته و با زندگی و فرهنگ مردم نیز ممزوج شده است. همین امر موجب شده بسیاری از کشورها و ملت‌ها، با نام‌گذاری این روزها و پاسداشت آن، هویت جمعی و انسجام ملی خود را تقویت و بازتولید کنند. روزهای ملی، روزهای خوشایندی هستند که مردم در آن روزها بخشی از سرنوشت خود را رقم زده‌اند. از‌این‌رو، سالگرد این روزها با جشن و سرور همراه است. آن دسته از روزهای ملی که با اقبال عمومی همراه می‌شوند، و مردم و نهادهای مدنی، خود در پی پاسداشت و برگزاری جشن و یادآوری آن برمی‌آیند، در تقویت روح جمعی و همبستگی اجتماعی و ملی و هویت‌بخشی به مردم تأثیر عمیق‌تری دارند.

ما در کشورمان روزهای ملی بسیاری داریم؛ از جمله روزهای ملی برخی شهرها و استان‌ها. مازندران در دورانی که تبرستان نامیده می‌شد، یکی از مقاوم‌ترین بخش‌های ایران در مقابل حمله مهاجمان بود. شاید همین نیز موجب شد این بخش از ایران، از همان ابتدا به نحله‌ای از مسلمانان تمایل پیدا کند که متفاوت از جریان مسلط خلافت اسلامی بود تا یکی از پایگاه‌های شیعیان در این بخش از ایران شکل گیرد. در میانه قرن سوم هجری، روز عید فطر سال 250 قمری مصادف با 14 آبان 243 شمسی، مردم کجور در مسجد جامع آنجا گرد آمدند و نماز عید فطر را به امامت حسن‌بن زید علوی اقامه کردند و پایه‌های نخستین حکومت شیعی را در جهان اسلام بنیان کردند.

امسال چهارمین سال روز ملی مازندران در‌حالی برگزار شد که غیر از مراکز دولتی محلی در استان، گروه‌ها و نهادهای مدنی نیز در پاسداشت آن نقشی‌آفرینی کردند. در تهران، روز ملی مازندران با تلاش مؤسسه پارپیرار یکی از حافظان فرهنگ مازندران، با یاری همیاران پارپیرار و همکاری قابل ستایش مؤسسه رودکی، در 16 آبان در تالار وحدت گرامی داشته شد. مازندرانی‌های تهران‌نشین از این برنامه استقبال پرشوری کردند. سالن تالار وحدت و سه طبقه بالکن آن مملو از مشتاقانی بود که در همان دقایق نخستین برنامه حضور یافته بودند. بسیاری از کسانی که با تأخیر آمده بودند پشت درهای بسته ماندند و مجبور به بازگشت شدند. سه گروه موسیقی اوجا، مازرون و شوکا دعوت پارپیرار را پذیرفتند و با هنرنمایی خود و اجرای موسیقی و آوازهای محلی و همراهی باشندگان، تالار را پر از شور‌و‌نشاط کردند.

روز مازندران از سویی پیوند خورده است با نام فرهود جلالی کندلوسی که در ثبت‌و‌ضبط و گسترش فرهنگ مازندران و تأسیس مؤسسه فرهنگی پارپیرار طی چند دهه نقش مؤثر و ماندگاری ایفا کرده بود. از‌این‌رو، نخستین «نشان فرهود، جلال فرهنگ و زبان تبری» بر سینه «ابراهیم عالمی» یکی از هنرمندان محبوب مازندران نشست.

اما آنچه روز مازندران و این جشن را به‌طور خاص متمایز می‌کند، تهی و مبرا‌بودن این روز و تلاشگران آن از هر نوع گرایش پان است. از‌این‌رو از یک سو از از گروه موسیقی شوکا (اقوام ایران‌زمین) برای اجرای برنامه در تالار وحدت دعوت شد. گروه شوکا‌ میان مازندرانی‌ها نواهایی از اقوام لر، آذری، کرد، مازنی و جنوب ایران و خیام‌خوانی آن را به اجرا درآورد و روح ملی ایرانیان را که در طول سده‌های متمادی از درهم‌تنیدگی تار‌و‌پود ساکنان جای‌جای ایران‌زمین شکل گرفته است، به نمایش گذاشت. چه خوب است این نگاه را در اجرای چنین برنامه‌هایی در دیگر استان‌ها نیز شاهد باشیم. مازندرانی‌ها با تمام این نواها همراهی پرشور کردند و با صدای بلند روز مازندران را روز ایران خواندند و نشان دادند که مازندران با ایران معنا پیدا می‌کند و ایران یعنی در‌هم‌تنیدگی تاریخی اقوام و تیره‌ها و ساکنان گوناگون و بسیار متنوع آن، که در مناسبات اجتماعی و تعاملات تاریخی تنی واحد و فرهنگ غنی ایرانی را شکل دادند. از سوی دیگر، روز ملی مازندران، هرچند بهانه‌ای است برای ترویج و گسترش نمادهای فرهنگی این بخش از مرزوبوم ایران، از جمله زبان مازندرانی است، اما این زبان در تعامل و پیوندی تاریخی با زبان فارسی، آن را پشتوانه مستحکم فرهنگ ایران‌زمین و یک از عناصر ماندگار وفاق و انسجام ملی و اجتماعی می‌شناسد.