نظریه تفسیر و جانوران
لودویک ویتگنشتاین گفته بود اگر شیرها توانایی حرف‌زدن داشتند ما نمی‌توانستیم حرف‌هایشان را بفهمیم. به نظر می‌رسد که قصد او از این جمله تأکید بر شکاف میان جهان انسان‌ها و جانوران بوده است. بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود که اگر قصد ویتگنشتاین تأکید بر تمایزی بنیادین میان جهان انسان‌ها و جهان جانوران بوده، مبنای این تمایز چیست و چه زمانی پدید آمد؟
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: لودویک ویتگنشتاین گفته بود اگر شیرها توانایی حرف‌زدن داشتند ما نمی‌توانستیم حرف‌هایشان را بفهمیم. به نظر می‌رسد که قصد او از این جمله تأکید بر شکاف میان جهان انسان‌ها و جانوران بوده است. بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود که اگر قصد ویتگنشتاین تأکید بر تمایزی بنیادین میان جهان انسان‌ها و جهان جانوران بوده، مبنای این تمایز چیست و چه زمانی پدید آمد؟
لارس اسونسن در کتابی که با عنوان «فهم جانوران» و عنوان فرعی «فلسفه برای دوستداران سگ و گربه» با ترجمه مجتبی پردل به فارسی منتشر شده، با اشاره به این جمله از ویتگنشتاین می‌گوید وقتی که او توضیح می‌دهد که چه‌سان مردمی از فرهنگ‌هایی کاملا متفاوت قادر به فهم یکدیگرند، به «رفتارهای مشترک نوع بشر» اشاره دارد. اما رفتارهای مشترکی نیز میان انسان‌ها و حیوانات وجود دارند که شکلی از ارتباط را امکان‌پذیر می‌سازند. اسونسن می‌گوید با این همه ویتگنشتاین تأکید می‌کند که انسان‌ها صرفا به خاطر تفاوت‌های فرهنگی‌شان می‌توانند برای یکدیگر درک‌ناپذیر باشند، و حتی اگر به زبان یکسانی صحبت کنند، این ضرورتا دردی از آنها دوا نخواهد کرد.
اسونسن در کتاب «فهم جانوران»، از دیدگاهی فلسفی به سراغ موضوع ارتباط میان انسان‌ها و جانوران رفته است. اگرچه در عنوان کتاب کلمه جانوران دیده می‌شود اما این اثر در وهله اول نه درباره جانوران بلکه درباره انسان‌ها است. نویسنده در درآمد کتاب اشاره کرده که اگرچه ما انسان‌ها نیز گونه‌ای از جانوران هستیم، اما گونه‌ای با گستره‌ای از مشخصه‌هایی که هیچ حیوان دیگری واجدشان نیست. از این‌رو، «فهم جانوران» درباره این موضوع است که برای ما انسان‌ها چه امکاناتی وجود دارد که بتوانیم از طریق آنها جانوران غیرانسان را درک کنیم. این اثر دفاعی است از دیدگاه آماتوری درباره حیوانات و نویسنده استدلال کرده که رابطه یک آماتور با حیوانات درست به همان اندازه دیدگاه علمی معتبر و بینش‌آور است.
نویسنده «فهم جانوران» همچنین اشاره کرده که اگر رویکردش در این کتاب با سنت فلسفی خاصی پیوند داشته باشد، آن سنت هرمنوتیک است. او البته اضافه می‌کند که این جمله شاید برای کسانی که با سنت هرمنوتیک آشنایی دارند عجیب به نظر برسد، چراکه این سنت معمولا حیوانات را از حوزه فهم بیرون می‌گذارد، با این ادعا که جانوران صرفا چیزهایی هستند که باید تبیین‌شان کنیم نه اینکه آنها را بفهمیم. از این‌رو یکی از اهداف «فهم جانوران» این است که حیوانات را وارد هرمنوتیک یا نظریه تفسیر کند؛ حوزه‌ای که به‌طور سنتی از آن حذف شده‌اند. اسونسن در اثرش به کندوکاو در هوش، ارتباط، خودآگاهی، تنهایی و اندوه در جانوران می‌پردازد، اما به‌گونه‌ای بنیادی این موضوع را بررسی می‌کند که انسان‌ها و جانوران چگونه می‌توانند با یکدیگر همزیستی کنند و گونه‌ای دوستی میان خود شکل دهند. او مثال‌های متعددی از بسیاری از گونه‌های متفاوت به دست می‌دهد اما کانون اصلی توجه او سگ‌ها و گربه‌ها هستند.
لارس اسونسن استاد فلسفه دانشگاه برگن نروژ است. او در زمینه ادبیات غیرداستانی مشغول است و تاکنون جوایز متعددی کسب کرده است. آثار اسونسن تاکنون به بیش از 35 زبان ترجمه شده است. «درک حیوانات»، «فلسفه شر»، «فلسفه تنهایی»، «فلسفه ملال» و «فلسفه ترس» ازجمله آثار مشهور او هستند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
