به یاد میرشمس‌الدین ادیبسلطانی
حکیم خلوت‌گزین
«برای میرشمس‌الدین ادیبسلطانی کار جزئی و پیش‌پاافتاده، معنا نداشت؛ او برای هر کاری ارزش قائل بود و برای آن وقت می‌گذاشت و با دقتی وسواس‌گونه آن را به انجام می‌رساند». این فشرده‌ای است از شخصیت استاد ادیبسلطانی، پزشکی که نقاشی می‌کرد، بسیار می‌خواند، تدریس می‌کرد، ترجمه می‌کرد و می‌نوشت و حتی به موسیقی و نواختن ویلون نیز علاقه داشت. ریاضی و فلسفه و منطق آموخت و دشوار‌ترین متون و کتاب‌های ادبی و فلسفی جهان را از زبان یونانی باستان و آلمانی زمان ایمانوئل کانت به فارسی ترجمه کرد.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: «برای میرشمس‌الدین ادیبسلطانی کار جزئی و پیش‌پاافتاده، معنا نداشت؛ او برای هر کاری ارزش قائل بود و برای آن وقت می‌گذاشت و با دقتی وسواس‌گونه آن را به انجام می‌رساند». این فشرده‌ای است از شخصیت استاد ادیبسلطانی، پزشکی که نقاشی می‌کرد، بسیار می‌خواند، تدریس می‌کرد، ترجمه می‌کرد و می‌نوشت و حتی به موسیقی و نواختن ویلون نیز علاقه داشت. ریاضی و فلسفه و منطق آموخت و دشوار‌ترین متون و کتاب‌های ادبی و فلسفی جهان را از زبان یونانی باستان و آلمانی زمان ایمانوئل کانت به فارسی ترجمه کرد.
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «بیستم مهر 1402 دکتر ادیبسلطانی در نودودوسالگی دار فانی را وداع گفت و رخ در نقاب خاک کشید. ادیبسلطانی تمام عمر پرثمر خود را صرف یادگیری و پژوهش کرد. استعداد عجیبی در فراگیری زبان داشت؛ و این فراگیری اغلب خودآموز بوده است، بیش از دوازده زبان زنده دنیا را با همین شیوه آموخته بود. این استعداد وقتی در خدمت زبان فارسی قرار گرفت ماجرای عجیبی رخ داد. ظرفیت‌هایی در زبان فارسی کشف و بازسازی شد که سابقه نداشت.
این ظرفیت‌ها هم در سطح واژگانی بود و هم در سطح جمله. او قصد نداشت صرفا هنرهای زبانی خود را عرضه کند، بلکه در پی کشف و افزایش ظرفیت‌های بیکران زبان فارسی بود. اندکی تأمل در ترجمه سنجش خرد ناب و ارگانون، این توانایی بی‌نظیر ادیب را به منصه ظهور می‌رساند». در این مجموعه یادنامه، مقالاتی آمده است که پاره‌ای از ابعاد علمی و هنری ادیبسلطانی را بررسی و موشکافی می‌کنند؛ استادی که به تعبیر غلامرضا زکیانی «فقط یکی از هنرهایش بازسازی ظرفیت‌های زبان فارسی برای احیای اندیشه ایرانی و تعامل با دنیای اندیشه بود». این مجموعه از دو بخش تشکیل شده است: در بخش نخست مقالاتی آمده است که یا به خود دکتر ادیب و آثار ایشان مربوط می‌شود یا در یکی از مراسم تدفین یا بزرگداشت ایشان خوانده شده است. بخش دوم به مقالاتی اختصاص دارد که به حرمت ادیبسلطانی، آن حکیم خلوت‌گزین، به این مجموعه اهدا شده‌اند. در این مجموعه مقالاتی از چهره‌های مختلف فرهنگی گرد‌هم آمده که از‌جمله می‌توان به موسی اکرمی، محمدرضا بهشتی، مالک حسینی، کاوه خورابه، ابراهیم رنجبر، مهدی عظیمی و علی‌اصغر مصلح اشاره کرد که مقالاتی درباره اندیشه‌ها و آثار دکتر ادیبسلطانی ارائه کرده‌اند.
همچنین امیرحسین خداپرست، داود حسینی، محمدعلی حجتی، محمد کریمی زنجانی اصل و ملیحه کرباسیان، مقالاتی برای این مجموعه اهدا کرده‌اند. در بخشی از کتاب، روایتی از ممتاز ادیبسلطانی آمده است: «دکتر میرشمس‌الدین ادیبسلطانی جواهر بی‌بدیلی بود که در زمانه ما نمی‌گنجید و قطعا شناخت ابعاد وجودش زمان بسیاری می‌طلبد. حاصل عمر نودودوساله او چنان پربار و متنوع است که باورش بسیار سخت است. آثار او شاخه‌های مختلفی از علوم پزشکی، ریاضی، انسانی و هنر را در بر می‌گیرد که در کمتر کسی می‌توان این تنوع علمی را مشاهده کرد. او که به بیش از 20 زبان زنده و همچنین به بسیاری از زبان‌های کهن نظیر پارتی، اوستایی، پارسی میانه و باستان، یونانی باستان، آلمانی کهن و... تسلط داشت، خود را چنان در فلسفه و دانش بشری غرق کرده بود که در زمان حیاتش فرصتی برای شناخته‌شدنش پیدا نشد. او چنان خودساخته بود و فارغ از نان و نام که در همه این سال‌ها، کوشش کرد در گمنامی بماند و خروجی کار خود را که کتاب‌هایی گران‌سنگ هستند، برای مردم به یادگار بگذارد».
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
