بالرین را جدی نگیرید

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

فرزانه متین

«بالرین Ballerina» که نام کاملش تحت عنوان «از دنیای جان ویک: بالرین» به‌عنوان پنجمین فیلم از جهان سینمایی «جان ویک» است، درصدد آن است که داستانی نو را روایت کند اما روایت پیچیده آن در دام تکرار می‌افتد. این فیلم محصول ۲۰۲۵ و تولید ایالات متحده به کارگردانی و‌ نویسندگی «لن وایسمن» است. «جان ویک» یک فرانچایز در ژانر اکشن، دلهره‌آور و نئو-نوآر آمریکایی است که از سوی «چاد استهالسکی» و به نویسندگی «دریک کوستاد» خلق شد و «کیانو ریوز» نقش اصلی «جان ویک» را بازی کرد که یک قاتل سابقه‌دار است. قسمت اول آن در سال ۲۰۱۴، قسمت دوم در سال ۲۰۱۷، قسمت سوم در سال ۲۰۱۹ و قسمت چهارم در سال ۲۰۲۳ اکران شد که فیلم «بالرین» داستانی مابین قسمت دوم و سوم است که به‌تازگی منتشر شده است. چهار قسمت اول «جان ویک» بیش از ۸۰۰ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشته است. داستان فیلم از جایی شروع می‌شود که همسر جان ویک ‌ به علت بیماری فوت کرده و او در غم درگذشتش به سر می‌برد. تنها یادگاری او از همسرش یک سگ بیگل است. چند روز بعد، ویک در یک پمپ بنزین در خارج از شهر نیویورک با گروهی از گانگسترهای روسی به رهبری ایوسف برخورد می‌کند. آنها قصد دارند با ترساندن ویک او را مجبور به فروش ماشین خود کنند. وقتی جان قبول نمی‌کند، آنها تصمیم می‌گیرند که آن را بدزدند. در شب ایوسف با دوستانش به خانه ویک می‌روند. آنها علاوه بر دزدیدن ماشین و کتک‌زدن ویک، سگ او را که تنها یادگاری از همسرش بود، می‌کشند.

«جان ویک» یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین کاراکترهای سینمای اکشن در دهه‌های اخیر است. او نه‌تنها به‌ دلیل مهارت‌های مرگبارش شناخته می‌شود، بلکه پیچیدگی درونی و کدهای اخلاقی خاصش، او را به کاراکتری ماندگار تبدیل کرده است. لقب او در این‌سری از فیلم‌ها، Yaga (بابا یاگا) نه به معنی «هیولا»، بلکه «کسی که هیولا را برایش صدا می‌زنند»، است. «جان ویک» تجلی نوع خاصی از «مرد تنها با اصول» است که: در دنیایی بی‌قانون، به قانون شخصی خودش پایبند است. آدم‌کشی برایش حرفه است، نه لذت یا تفریح. از فقدان و اندوه به‌عنوان سوخت انتقام استفاده می‌کند. برخلاف اکثر ضد قهرمانان، حتی در لحظات مرگ یا جنون، اصولش را زیر پا نمی‌گذارد. حالا مخاطب با قسمت پنجم آن با نام «از دنیای جان ویک: بالرین» سرو‌کار دارد.

بازیگران این اثر، «آنا دِ آرماس»، «گابریل بیرن»، «کاتالینا ساندینو مورنو»، «نورمن ریدس»، «ایان مک‌شین» و «کیانو ریوز» است.

«ایو ماکارو» با بازی «آنا دِ آرماس»، پروتاگونیست فیلم «بالرین» با در دست داشتن یک گوی شیشه‌ای که در آن بالرینی در حال رقص است، در کودکی شاهد مرگ پدرش می‌شود. او به دست «وینستون اسکات» (ایان مک‌شین) نجات می‌یابد و در پناهگاهی در هتل «کانتیننتال»، سرزمینی بی‌طرف برای تبهکاران زندگی و رشد می‌کند. ایو خیلی زود از سوی «روسکا روما»، مزدور و کارگردان (با بازی آنجلیکا هوستون) جذب می‌شود. زنی که مصمم است غریزه قاتلانه این دختر را پرورش دهد. سپس با پرش به ۱۰ سال بعد، ایو که برای خود یک بالرین حرفه‌ای شده و طی آموزش‌هایی هم تبدیل به یک قاتل حرفه‌ای می‌شود، درصدد انتقام‌گرفتن از کسانی است  که پدرش را کشته‌اند.

این اثر، اولین اسپین‌آف بر فیلم‌های «جان ویک» است و به نوعی فرانچایز «جان ویک» محسوب می‌شود. هالیوود برای درآمدزایی بیشتر از موفقیت چهار فیلم دنباله‌دار «جان ویک»، حالا تصمیم گرفته یک شخصیت فرعی به این فیلم اضافه کند تا جایی که خود «جان ویک» فقط در چند سکانس کوتاه، حضوری بی‌روح دارد. «بالرین» چیزی نیست جز تکرار همان سکانس‌های اکشن فیلم «جان ویک» سابق، البته با کیفیتی نازل‌تر مانند نبرد با شعله‌های آتش یا درگیری‌های فیزیکی چه با اسلحه، چه بدون اسلحه. از همان ابتدا «ایو» در زمره یک آدم‌کش، اما در قامت یک‌ دختر ظریف فرو‌می‌رود، ازاین‌رو پیام فیلم کاملا مشخص است: «بالرین» را جدی نگیرید. اگرچه صحنه‌های زدوخورد یا اکشن آن هماهنگ‌شده اجرا می‌شود اما هیچ‌کدام از آنها به پای جنون پیشین این فرانچایز نمی‌رسد و تا حد زیادی شباهت به بازی‌های ویدئویی دارد و بر پایه منطق سینمای بالیوود شکل گرفته است. گفته می‌شود که صحنه‌های ابتدایی فیلم به‌شدت دارای ضعف بود، ازاین‌رو «چاد استهالسکی» به داد «وایسمن» رسید و در باز فیلم‌برداری «بالرین» نقش مهمی از خود بر جای گذاشت. دیالوگ‌های سطحی، ضعف فیلم‌نامه، شخصیت‌پردازی کم‌عمق و حتی انتخاب نادرست نقش اول زن همگی دست به دست هم داد که «بالرین» اثری خشونت‌آمیز همراه با حمام خون بدون توجیه باشد. حتی بسیاری از مخاطبان به دلیل ریتم کند آن در اواسط فیلم از تماشای آن انصراف دادند، مگر آنکه طرفداران پروپاقرص «جان ویک» بودند و‌ تا انتها، داستان را دنبال کردند که باز هم به دلیل حضور کم «کیانو ریوز» دلسرد شدند. فیلم از لحاظ سرگرم‌کنندگی هم شکست خورده است.

این حجم از خشونت و‌ خون‌ریختن که در قسمت پنجم «جان ویک» دیده می‌شود، در مجموع چهار اثر قبلی «جان ویک» نبود. یکی از سکانس‌های عجیب این فیلم اکشن، رفتن ایو به یک روستای یخ‌زده و دورافتاده در اطراف کوه‌های آلپ است که همه افرادی که در آن منطقه دیده می‌شوند، از قصاب و نانوا تا مردم عادی مسلح هستند و در این صحنه‌ها، لحن «بالرین» فانتزی و طنز می‌شود. داستان فیلم آشفته است و قواعدی که در جهان قاتلان فیلم مشاهده می‌شود، هم کلیشه‌ای و هم قدیمی است. ضعف بزرگ این داستان بی‌رمق، لاغر و تک‌خطی، کپی از «جان ویک ۲» است.

انتخاب «آنا دِ آرماس» برای این فیلم به‌شدت اشتباه بود. این‌گونه شخصیت‌ها چه به‌عنوان قهرمان، چه ضد قهرمان، دارای یک‌سری ویژگی‌های جهانی هستند که او فاقد آنهاست. البته این موضوع به این معنا نیست که «آنا دِ آرماس» بازیگر بدی است، بلکه شکل و شمایل و اندام ظریف او در کل برای این هنرپیشه مشهور که طرفداران زیادی دارد، در ژانر اکشن مناسب نیست. مخاطب بارها در فیلم شاهد آن است که ایو‌ مشغول اکشن‌بازی‌های خطرناک است اما حتی یک خراش هم بر روی صورت او نمی‌افتد. صادقانه باید گفت انتخاب او از اول اشتباه بوده است. منتقدان دراین‌باره گفته‌اند که «ایو» گاهی مثل یک ابرقهرمان عمل می‌کند، بدون آسیب‌پذیری واقعی و این باعث تکرارپذیری می‌شود.