انتظاری نومیدانه از دولت سیزدهم

آقای رئیسی در ضیافت افطاری با حضور جمعی از دانشگاهیان در اظهارات خود از دانشمندان و پژوهشگران خواست با شناخت مسائل کشور، راهکارهای عملیاتی برای رفع مشکلات، ارائه کنند. ایشان البته ضمن اشاره به نکات مختلفی در این راستا از جمله اشاره به ترفندهای دشمنان برای جذب نخبگان کشورها تأکید کردند که باید زمینه‌های حضور دانشمندان ایرانی را که سرمایه‌های عظیم کشور هستند در داخل فراهم کنیم. در گزارش یکی از سفرهای خارجی رئیس دولت سیزدهم، هنگام سوارشدن به هواپیما پرسشی از جناب رئیسی برایم متبادر شد. اگر به ایشان پیشنهاد می‌کردند که به دلیل مشکلاتی که برای خلبان به وجود آمده، بهتر است هدایت هواپیما را بر عهده بگیرند آیا می‌پذیرفتند؟ بدون تردید پاسخ ایشان به دلیل عدم مهارت و توانایی امتناع بود. اکنون از جناب ایشان توقع یک پاسخ ساده را دارم. آیا هدایت یک هواپیما توسط فردی بدون مهارت یا هدایت دستگاه اجرائی کشور بدون توانایی‌های لازم خظرناک‌تر است؟ آیا نزدیک به دو سال هدایت این مسئولیت خطیر، برای ارزیابی و پیش‌بینی فرجام همین چهار سال عمر دولت سیزدهم کفایت نمی‌کند؟ به نظر می‌رسد برای این ارزیابی واقع‌گرایانه حتی نیازی به تحلیل وضع موجود توسط دانشمندان مورد نظر آقای رئیسی هم نباشد که البته بسیار گفته‌اند. اگر آنها نهایتا بگویند اولین گره برای واگشایی بن‌بست‌های موجود، ترکیب و ناکارآمدی دولت خود شماست آیا می‌پذیرند؟ قطعا پاسخ به این پیشنهاد احتمالی برخلاف امتناع از هدایت هواپیما مثبت نیست، زیرا به‌خوبی می‌دانند که نتیجه محتوم هدایت هواپیما اگر هم خدای ناکرده اوج بگیرد در همان لحظات اول آشکار می‌شود. اما متأسفانه نتیجه بسیاری از مدیریت‌های ناکارآمد اجرائی در آینده‌ای دورتر خود را نشان می‌دهد. آینده‌ای که چه‌بسا هیچ‌یک از مدیران حال حاضر به‌‌ویژه در عرصه‌های آموزش، کشاورزی، محیط زیست و... در زمان بروز نتایج آن نباشند. اگر آنچه را که تنها در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی و نیز بستر آسیب‌دیده حیات کشور امثال این راقم می‌بینند به دیگر دستگاه‌های اجرائی تسری دهیم، باید از آقای رئیسی انتظار داشته باشیم با همان امتناع برای هدایت هواپیما، به شرایط اکنون نیز نگاه کنند. 

مدیریت کشاورزی با سرپوش‌گذاشتن بر تنگناهای کلیدی این بخش از جمله منابع محدود آب و خاک، ارائه نتایج و دورنمای خوش‌بینانه اما موکول به آینده در این وزارت، سرگرم‌شدن افراطی به بازار مصرف و به‌حاشیه‌رفتن برنامه‌های تولیدی، عزل و نصب‌های مکرر و بی‌توجیه و القای حس ناپایداری در مدیران زیرمجموعه، رهاشدن منابع طبیعی و عرصه‌های جنگلی در آشفتگی‌های سیستم اجرائی موجود و... نشانه‌ای از حرکت به سمت دگرگونی‌های اصلاحی در ساختار موجود از خود نشان نداده است. از طرفی انعکاس برنامه‌هایی از قبیل طرح کاشت یک میلیارد نهال در چهار سال آینده و عدم پاسخ‌گویی به ایرادات فنی منتقدان، بیش از پیش بر سلب راستی‌آزمایی به وعده‌ها افزوده است. برنامه پر سر و صدای یک میلیارد کاشت در شرایطی ظاهرا از سال آینده آغاز می‌شود که تاکنون مطالعه جامع و زمان‌بندی‌شده‌ای از نظر مکان‌ها، توجیه فنی انتخاب گونه‌های مورد نظر، تأمین حدود 15 تا 20 میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز و تدوین سازوکار نگهداری آنها (و بسیاری پرسش‌های بی‌پاسخ دیگر) در نظر گرفته نشده است.