ایران در گذرگاه تاریخ: فرصت‌سازی از بحران برای وحدت و پیشرفت

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

در‌حالی‌که بنا بود دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان برگزار شود، ایران در جمعه بیست‌و‌سوم خرداد، مورد تهاجم رژیم اشغالگر قرار گرفت. به‌طور طبیعی ایران نیز در دفاع از کیان ملی خود به حملات متقابل دست زده است. پاسخ قاطع و کوبنده نیروی نظامی ایران می‌تواند موجب تغییر برخی معادلات منطقه‌ای شود. در این شرایط، تشدید تنش‌ها میان اسرائیل و ایران، پیامدهای گسترده‌ای برای ثبات منطقه و امنیت ملی ایران می‌تواند داشته باشد. تجاوز آشکار اسرائیل هر‌چند از یک سو تهدید است، اما ایران می‌تواند آن را تبدیل به فرصت کرده و خود را در جهان به‌عنوان مدافع صلح معرفی کرده و از آن برای افزایش مشروعیت منطقه‌ای بهره ببرد، از فشار بین‌المللی بر اسرائیل برای پیشبرد اهداف استراتژیک بدون درگیری مستقیم استفاده کند.

از‌این‌رو با رویکرد کاهش تنش در منطقه و حفظ و تحکیم امنیت ملی ایران، پیشنهادهای ذیل ارائه می‌شود:

اولین پیشنهاد، دیپلماسی فعال و همه‌جانبه است. ایران باید تلاش کند تا با توجه به فرصت پیش‌آمده، یک ائتلاف میان کشورهای منطقه اعم از عربستان، قطر، ترکیه و... برای ایجاد یک جبهه متحد علیه تداوم و گسترش جنگ ایجاد کند. این امر منجر به انزوای بیشتر اسرائیل و هزینه‌دارتر شدن حمایت غرب از اسرائیل خواهد شد. همچنین از ظرفیت سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در این راستا استفاده شود.

ایران نباید راه مذاکره را ببندد. فراموش نکنیم ایران تجربه هشت سال دفاع و مقاومت در برابر تجاوز عراق را داشت. زمان مذاکره برای گرفتن امتیاز، فوق‌العاده مهم است. تفاوت فاحشی میان آتش‌بس سال‌های 61، 64 و 67 وجود دارد؛ بنابراین از گذشته درس بگیریم.

ایران نباید تحت تأثیر هیجانات و رفتارهای احساسی گروهی از تندروها قرار بگیرد. طولانی‌شدن جنگ، هرچقدر خسارات زیادی به رژیم اشغالگر و متجاوز اسرائیل وارد کند، اما می‌تواند به زیرساخت‌های ما آسیب‌های زیادی وارد کرده و موجب عقب‌افتادگی بیشتر اقتصاد ایران شود. ازاین‌رو فعال‌کردن کانال‌های متعدد میانجیگر مورد اعتماد، در راستای آتش‌بس و بازگشت به میز مذاکره برای یک توافق شرافتمندانه لازم است.

دومین پیشنهاد به حوزه اقتصاد مربوط می‌شود. با توجه به تهاجمات دشمن و خسارات وارده و احتمال تداوم این جنگ، لازم است برای مدیریت بحران به‌منظور تأمین کالاهای اساسی مانند نان، دارو، سوخت و... کمیته‌ای با اختیارات مناسب تشکیل شود. همچنین از آنجا که برخی خانوارها یا بنگاه‌های اقتصادی از این شرایط خسارت دیده یا می‌بینند، جا دارد دولت به توزیع هدفمند یارانه‌ها اقدام کند. دولت می‌تواند از ظرفیت انگیزه‌های انسانی مردم نیز برای تأمین منابع این هزینه‌ها استفاده کند.

پیشنهاد سوم به تلاش برای ایجاد انسجام اجتماعی اشاره دارد. گرچه نشانه‌های شکاف عمیق اجتماعی در ایران از مدت‌ها آشکار بود اما این امر به‌وضوح در انتخابات‌های چند سال اخیر برای مقامات نظام روشن شد. هرچند همکاری برخی افراد معدود با بیگانگان علیه حاکمیت ملی و عدم قدرت فهم تفکیک میان حکومت و ایران برای کشور تلخ و ناگوار بوده است اما مردم هوشیار با وجود انتقادات به سیستم، تلخی و مرارت زندگی خویش را فراموش کرده، برای تمامیت ارضی همراه با حکومت در مقابل تجاوز بیگانه هستند. حکومت باید توجه داشته باشد که هیچ حکومتی بدون داشتن پایگاه‌های مردمی قوی نمی‌تواند تداوم داشته باشد و در برابر بیگانه بایستد. از‌این‌رو لازم است حاکمیت از فرصت به‌وجودآمده استفاده کرده و برای تقویت انسجام ملی در سیاست‌های گذشته خویش تجدیدنظر کند. ازاین‌رو در این برهه حساس تاریخی از همه ظرفیت نخبگانی جامعه با گرایش‌های مختلف برای ایجاد هماهنگی در سیاست خارجی و کاهش اختلافات داخلی به طور مؤثر استفاده کند....از رفتارها و شعارهایی که موجب تشدید دوقطبی می‌شود، پرهیز کند. توان انتظامی و امنیتی خود را متوجه حفظ امنیت ملی کرده و از رفتاری که خاطر شهروندان را جریحه‌دار می‌کند، دوری کند.

رسانه ملی ملزم شود تا به جای شعارهای افراطی و آوردن کارشناسان فیک، به ارائه تحلیل‌های واقع‌بینانه از تهدیدها و راهکارها با بهره‌گیری از متخصصان اقدام کند.

رسانه ملی با تأکید بر تمامیت ارضی کشور که وجه مشترک همه مردم ایران است، به تقویت روحیه مقاومت مدنی اقدام کند. ایران برای همه ایرانیان است؛ امری که مدت‌هاست از سوی گروهی تندرو به فراموشی سپرده شده است. انسجام اجتماعی سلاح بُرنده هر کشوری است.

در نهایت باید تأکید شود که راه سعادت این کشور، تعامل با جهان و داشتن رویکرد توسعه‌گراست. هزینه‌های انسانی، اقتصادی و امنیتی رویکرد ایدئولوژیک برای کشور سنگین است. ایران مسائل و دغدغه‌های خود را باید از طریق دیپلماسی فعال دنبال کند.