معمای سفر الناز رکابی به انگلیس

قریب به یک ماه بعد از اتفاقات جنجالی که درباره الناز رکابی پس از مسابقه‌اش در کره جنوبی و عنوان چهارمی او رخ داد، حرف و حدیث‌ها درمورد آینده حرفه‌ای الناز به اوج خود رسید. مسئولان ورزش ایران به‌ویژه مسئولان کمیته ملی المپیک به فدراسیون جهانی قول دادند که کاری می‌کنند تا این ورزشکار به بهترین شکل دوران حرفه‌ای‌اش را سپری کند و مهیای رقابت‌های کسب سهمیه المپیک 2024 شود. به همین دلیل آذرماه 1401 بود که فدراسیون جهانی صعود‌های ورزشی در قالب برنامه‌ای موسوم به «آرزوها» از رکابی دعوت کرد همراه با سه ورزشکار دیگر در برنامه افزایش مربیان زن در بازی‌های المپیک شرکت کند. در آن برهه سایت فدراسیون جهانی صعود‌های ورزشی در گزارشی نوشت سومین گروه از مربیان از سراسر جهان به مسیر زنان در ورزش با عملکرد بالا (WISH) ملحق شده‌اند. هدف این برنامه، افزایش تعداد مربیان زن در بازی‌های المپیک عنوان شده بود. در بخش سنگ‌نوردی، بئاتریکس چونگ از سنگاپور، استلا کراسیدو از یونان، مگان مک‌دونالد از آمریکا و الناز رکابی از ایران؛ همگی برای شرکت در این برنامه که ازسوی کمیته بین‌المللی المپیک و همبستگی المپیک ایجاد شده، انتخاب شدند. آنها به سومین گروه عمومی برنامه «WISH» می‌پیوندند و برنامه «آجا رامسکار» اسلوونیایی را دنبال می‌کنند که آگوست ۲۰۲۲ (مردادماه ۱۴۰۱) به عنوان بخشی از برنامه دوم آغاز شده است. با حمایت انجمن فدراسیون‌های بین‌المللی المپیک تابستانی و فدراسیون بین‌المللی صعود‌های ورزشی (IFSC)، فضا برای مربیان زن که پتانسیل و جاه‌طلبی برای موفقیت و کسب نقش در سطوح مربیگری نخبه در ورزش را ابراز می‌کنند، باز است. درخواست آنها اواسط نوامبر (آبان) توسط کمیته‌های ملی المپیک سنگاپور، یونان و ایران تأیید و تصویب شد تا بتوانند برنامه را آغاز کنند؛ یعنی درخواست رکابی بعد از اتفاقات مسابقات قهرمانی آسیا توسط ایران تأیید و تصویب شد. هر چهار شرکت‌کننده در ۳۰ نوامبر (۹ آذر) در اولین جلسه آنلاین شرکت کردند تا برنامه ۲۱ ماهه مدیریت کنار بانوان ورزشکار سایر ورزش‌های المپیک را آغاز کنند. گام بعدی در برنامه یادگیری ترکیبی، یک جلسه اقامتی پنج‌روزه در انگلیس در فوریه ۲۰۲۳ (بهمن) بود. سپس ترکیبی از جلسات آنلاین، جلسات رهبری و جلسات مربی خاص ورزشی برگزار خواهد شد. اینجا همان ابهام موجود شکل گرفت چون اسفندماه و زمانی که خبر رسید الناز رکابی در حال سفر به انگلیس است، گفتند ویزای او صادر نشده و این دختر سنگ‌نورد در ایران باقی ماند. در فضای مجازی اختلاف‌ نظر دوباره شکل گرفت. عده‌ای از این نوشتند که صادرنشدن ویزا برای او با توصیه مسئولان ایرانی صورت گرفته است، ولی رئیس فدراسیون کوهنوردی در مصاحبه با خبرگزاری‌های داخلی به صورت مکرر اعلام کرد که چنین نیست و این سفارت انگلیس بوده که به الناز رکابی ویزا نداده است.

رضا زارعی، رئیس فدراسیون کوهنوردی اوایل اسفند در این مورد گفت: «ثبت‌نامی که برای سفر به انگلستان انجام شده بود، ارتباطی با فدراسیون نداشت. دعوت‌نامه را به صورت شخصی فرستاده بودند و کل همکاری‌شان به صورت مستقیم با فدراسیون جهانی و IOC بود. هیچ شناختی نسبت به فعالیتی که می‌خواستند انجام بدهند نداشتیم. خانم رکابی هم تمایل نداشتند فدراسیون کوهنوردی در جریان باشد. با توجه به حاشیه‌هایی که خانم رکابی در مسابقات کره‌جنوبی ایجاد کرده بود، به او گفتیم باید حتما مجوز شورای برون‌مرزی را دریافت کنی چون ممکن است در سفر مشکلاتی به وجود بیاید که وزارت ورزش در جریان نباشد. به این ترتیب دعوت‌نامه را برای فدراسیون ارسال کرد». زارعی با بیان اینکه مجوز شورای برون‌مرزی را گرفتیم تا نامه‌نگاری‌های لازم را انجام بدهیم، گفته بود: «وقتی از شورا مجوز می‌گیریم وزارت ورزش نامه می‌دهد و یک نامه پشتیبانی به سفارت ارسال می‌شود. سفارت هم با این برداشت که وزارت ورزش پشتیبان این ورزشکار است، اقدامات بعدی را انجام می‌دهد. وقتی خانم رکابی به فدراسیون مراجعه می‌کند دو اتفاق برایش می‌افتد. یکی اینکه نام برادرش را هم به عنوان همراه ذکر کردند که سفارت در این زمینه حساسیت داشت و همین به عنوان یکی از عواملی که به او ویزا ندادند ذکر شده است. مورد دوم هم این است که حدود ۳۰۰۰ یورو در حساب داشته که سفارت به این هم ایراد گرفته است چون عددی نیست. به خودش هم ذکر کرده‌اند و ما هم ابتدا در جریان نبودیم. یک هفته بعد از زمان دوره بود پرسیدم به کجا رسید گفت که به این دلایل ویزا نداده‌اند. فدراسیون در جریان این موضوع نبود و برخی می‌خواستند صادر نشدن ویزا را گردن یک مرجع ایرانی بیندازند اما این مرجع که ویزا نداده قطعا سفارت انگلیس بوده است و ربطی به فدراسیون ندارد. سفارت به نظرات فدراسیون اهمیتی نمی‌دهد که فدراسیون سفارت انگلیس را توجیه کند. شورای برون‌مرزی و کمیته ملی المپیک هم تأیید کردند و این موضوع از عهده فدراسیون خارج بود. البته مقداری پنهان‌کاری خانم رکابی و نگرفتن مشاوره‌های لازم از مراکز گردشگری هم تأثیرگذار بود. چون ما هنگام اعزام از آژانس‌ها مشاوره می‌گیریم و بهترین راهکار را ارائه می‌دهند اما او رأسا اقدام کرده بود و ظاهرا تمایلی نداشت که فدراسیون در جریان باشد».

تحریم وزیر ورزش به خاطر الناز رکابی

چند ماه بعد از مهرماهِ خبرسازی که داستان الناز رکابی در جامعه رقم زد، وزیر ورزش که دست بر قضا رفتار قابل قبولی در مواجهه با داستان الناز رکابی از خودش نشان داده بود، از سوی اتحادیه اروپا تحریم شد. در آن زمان عنوان شد که اتحادیه اروپا بسته تحریمی جدیدی را علیه ایران اعلام کرده که ۱۸ شخص و ۱۹ نهاد را در لیست تحریم‌های خود قرار داده است. در بین افرادی که از سوی این اتحادیه تحریم شده بودند، اسم حمید سجادی، وزیر ورزش ایران هم دیده می‌شد. اینکه این نهاد تصمیم گرفته بود یک چهره ورزشی را که اینجا عالی‌ترین سمت را در بین مسئولان ورزش ایران داشت در فهرست تحریم‌هایش قرار دهد، خودنمایی می‌کرد. در آن برهه خبرگزاری «آسوشیتدپرس» به نقل از منابعی، دو موضوع را دلیل تحریم وزیر ورزش ایران عنوان کرده است. ابتدا عنوان شده بود که حمید سجادی به ورزشکاران مطرح ایرانی فشار آورده که در ماجرای اتفاقات اخیر در ایران سکوت کنند و همچنین عرصه را به یکی از سنگنوردان ایران که در رقابت‌های سئول، بدون حجاب شرکت داشته، تنگ کرده است. درباره محرومیت وزیر ورزش ایران عنوان شده که او حق سفر به دیگر کشور‌ها را ندارد و دارایی‌هایش هم قرار است ضبط شود.