سیمای زنی در میان جمع*

آرتونیس؛ شواهد و مستندات زیادی درباره‌اش وجود ندارد، روایتی هم از تأثیرگذاری‌اش در تاریخ به غیر از چند خط یافت نمی‌شود. فقط درباره‌اش نوشته‌اند مدارکی دال بر حضور زنان در ارتش ایرانِ دوره هخامنشی، از جمله نیزه و تیروکمان و چاقو در مقبره زنی پیدا شده که متعلق به آرتونیس‌ است. همین. باوجود این، تأکید شده که از زنان تأثیرگذار دوره هخامنشی و تاریخ ایران است. اما آنچه مشخص است این‌که جایگاه آرتونیسِ هخامنشی به عنوان یک زن مورد توجه قرار نگرفته و کاراکتر دلیری‌اش آن هم به واسطه ادوات جنگی که از او به یادگار مانده، نامش را جاودان نگاه داشته است. فارغ از اینکه به شخصیت آرتونیس آن‌چنان که باید و شاید پرداخته نشده است، اما نمی‌توان منکر شد که در تاریخ ایران دختران تأثیرگذار بسیاری هست که با وجود داشتن شخصیت‌هایی متفاوت آن‌‌طور که باید مورد توجه قرار نگرفته‌اند؛ ولی وقتی پای توصیف آنها به میان آمده، عرصه به سیطره مردان درآمده و سطور برایشان سیاه شده است.

با این مقدمه، در صفحات پیش‌رو به دختران ورزشکاری پرداخته شده که در ماه‌های منتهی به سال 1402 نقش‌آفرین و تأثیرگذار بوده‌اند؛ نه به واسطه رشته و حرفه ورزشی‌شان بلکه برای اقدامی که خواسته یا ناخواسته نام آنها را متفاوت از شخصیت حرفه‌ای‌شان سر زبان‌ها انداخت. بدیهی است که تعدادشان بیشتر و نقل‌هایش بیش از سطور یادشده است، ولی حال و روز این «چند نفر» نه برای مدال و افتخار ورزشی، بلکه به دلیل تأثیر بیش و کمی که پس از مرگ مهسا امینی در فضای رسانه‌ای داشته‌اند، به رشته تحریر درآمده است. قضاوت درباره درستی یا نادرستی کارشان را باید به زمان سپرد، و تأیید و ردش هم با استناد به چند مستند ساده میسر نیست. این چند نفر، دختران ورزش ایران هستند که نخواستند فقط ورزشکار بمانند، خواستند صدایی متفاوت باشند. بعضی از همین‌ها گفتند اشتباه کرده‌اند، تعدادی گفتند خداحافظ، عده‌ای سیاه بر دست داشتند و دیگری هم جلای وطن کرد. حکایت دختران ورزشکاری که پس از مهسا بیش از بقیه زیر ذره‌بین رفتند، نقل شد تا شاید از سرنوشت آرتونیس به دور باشند.

* برگرفته از اثر هاینریش بل