جنگ تعرفه‌ای آمریکا و چین بازار پتروشیمی‌های بزرگ جهان را مختل کرد
تلاطم تعرفه
جنگ تعرفه‌ای آمریکا و چین باعث سقوط قیمت نفت شده است، تا آنجا که بهای نفت در حال ازدست‌دادن کانال ۶۰ دلار به ازای هر بشکه نفت است. این موضوع نگرانی شدید شرکت‌های بزرگ پتروشیمی را در سراسر جهان به دنبال داشته است.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
جنگ تعرفه‌ای آمریکا و چین باعث سقوط قیمت نفت شده است، تا آنجا که بهای نفت در حال ازدست‌دادن کانال ۶۰ دلار به ازای هر بشکه نفت است. این موضوع نگرانی شدید شرکت‌های بزرگ پتروشیمی را در سراسر جهان به دنبال داشته است.
اختلال در بازار نفت با جنگ تعرفه‌ای
جنگ تعرفه‌ای بین آمریکا و چین از سال ۲۰۱۸ آغاز شد. در آوریل ۲۰۱۸ دولت ترامپ ابتدا تعرفه ۲۵ درصدی بر ۵۰ میلیارددلار کالاهای چینی وضع کرد. چین متقابلا بر همان ارزش تعرفه ۲۵ درصدی اعمال کرد. در فاصله سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ مجموعه‌ای از تعرفه‌های جدید در مراحل مختلف توسط آمریکا علیه کالاهای چینی وضع شد که طی آن تا سقف ۲۵ درصد تعرفه به بیش از ۲۰۰ میلیارددلار واردات آمریکا از چین اعمال شد و در مقابل پکن با تعرفه‌های ۱0 تا ۲۵ درصدی روی کالاهای کشاورزی و صنعتی آمریکایی پاسخ داد و در مجموع بیش از ۶۰۰ میلیارددلار تجارت دوجانبه تحت تعرفه قرار گرفت. پس از آن ترامپ برخی معافیت‌های عوارض کالاهای چینی را لغو کرد و تعرفه‌ها را تا ۱۴۵ درصد افزایش داد و چین در پاسخ با تعرفه‌های ۱۲۵ درصدی و تحریم‌های غیرتعرفه‌ای (محدودیت‌های صادرات مواد خام) پاسخ این اقدام آمریکا را داد. این جنگ تعرفه‌ای هر دو کشور را متضرر کرده است؛ چراکه حجم تجارت چین و آمریکا به‌دلیل افزایش هزینه واردات و بی‌ثباتی مقررات به‌طور چشمگیری افت کرده است. همچنین در زنجیره‌های تأمین اختلال ایجاد شده است. صنایع الکترونیک، خودروسازی و کشاورزی هر دو کشور با کمبود قطعات و افزایش قیمت مواد اولیه مواجه شده‌اند. گذشته از این فشار بر مصرف‌کنندگان افزایش یافته و هزینه‌های بالاتر واردات به مصرف‌کنندگان نهایی منتقل شده و تورم در هر دو اقتصاد بالا رفته است. در اردیبهشت ۱۴۰۴، آمریکا به چین پیشنهاد مذاکرات داد و چین حاضر به «ارزیابی» آن شد، اما شرط برداشتن تعرفه‌ها را پیش‌شرط دانست. در مجموع، این جنگ تعرفه‌ای موجب کاهش اعتماد تجاری و اختلال در بازارهای جهانی شده و بازار نفت نیز از این ماجرا مصون نمانده است.
سقوط سنگین بهای نفت
حال به دنبال جنگ تعرفه‌ای قیمت نفت به مرز ۶۰ دلار در هر بشکه رسیده و قیمت نفت برنت در ماه آوریل، ۱۵ درصد کاهش ماهانه را ثبت کرده است. این بزرگ‌ترین افت ماهانه از آغاز معاملات برنت در سال ۱۹۸۸ تاکنون بوده است. همچنین شاخص وست تگزاس اینترمدیت نیز دوباره به محدوده بالای ۵۰ دلار برگشت. تحلیلگران می‌گویند علت چنین اتفاقی تعرفه‌های تهاجمی آمریکا به‌ویژه علیه چین است که چشم‌انداز رشد اقتصادی و تقاضای انرژی را تضعیف کرده است. هم‌زمان، ائتلاف اوپک‌پلاس در حال کاهش محدودیت‌های عرضه است که با افت تقاضا هم‌زمان شده و قیمت‌ها را بیشتر تحت فشار قرار داده است. در این میان کاهش قیمت نفت نگرانی‌هایی برای بازار جهانی محصولات پتروشیمی ایجاد کرده است.
پتروشیمی‌های جهان گرفتار نوسان قیمت نفت
مفسران بازار تأکید می‌کنند که نوسانات و کاهش قیمت نفت به‌طور چشمگیری بر بخش پتروشیمی تأثیر می‌گذارد. آنها توضیح می‌دهند که این اتفاق حاشیه سود واحدهای پتروشیمی را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. در همین زمینه رویترز نوشته است که شرکت کره‌ای S‑Oil وابسته به آرامکو در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ به‌خاطر افت قیمت نفت و معاملات تعرفه‌ای آمریکا زیان قابل توجهی در بخش پالایش و پتروشیمی ثبت کرده است و انتظار دارد نوسانات بیشتر نفت در سه‌ماهه دوم نیز حاشیه سود را زیر فشار قرار دهد. در کنار آن، افت مداوم قیمت نفت تا سطوح نزدیک به کمترین حد چهار سال اخیر، ریسک منفی برای درآمد و سودآوری پتروشیمی‌ها ایجاد کرده است. همچنین شرکت‌های پتروشیمی دیگر نیز گزارش‌های مشابهی ثبت کرده‌اند و از کاهش سود خود گفته‌اند. شرکت آفریقای جنوبی Sasol در گزارش نیم‌سال خود پیش‌بینی کرد که کاهش متوسط ۱۳ درصد بهای نفت خام برنت باعث افت تا ۳۶ درصد سود دوره‌ای آن خواهد شد؛ علاوه بر آن، کاهش حجم فروش پتروشیمی به‌خاطر تقاضای ضعیف هم فشار مضاعفی بر درآمدهای شرکت وارد کرده است. این موضوع حتی درباره بزرگ‌ترین پتروشیمی جهان یعنی سینوپک چین هم صدق می‌کند و چین اعلام کرد سود خالص ۲۰۲۴ خود را به‌دلیل افت قیمت نفت و رشد بی‌سابقه بازار خودروهای برقی ۱۶.۸ درصد از دست داده است و هم‌زمان برای انطباق با این شرایط ذخیره ۷.۲ میلیارد یوانی برای دارایی‌های تحت تأثیر نوسانات قیمتی کنار گذاشته است.
واکنش پتروشیمی‌های جهان به اختلال بازار نفت
در پی نوسان شدید قیمت نفت و عدم قطعیت تعرفه‌ها، بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی و انرژی به‌ویژه در آمریکا و چین اعلام کرده‌اند که تصمیم‌گیری برای طرح‌های بزرگ توسعه‌ای را به تأخیر می‌اندازند. به‌عنوان مثال، تأخیر در تصویب پروژه‌های جدید کراکر اتیلن و واحدهای پایین‌دستی به‌دنبال کاهش پیش‌بینی تولید شیل و افت تقاضای جهانی رخ داده است. در مجموع، کاهش و نوسانات قیمت نفت بر دو محور اصلی فشار هزینه و عدم قطعیت سرمایه‌گذاری، تأثیری مستقیم بر حاشیه سود، سودآوری و برنامه‌های توسعه‌ای صنعت پتروشیمی جهان گذاشته است. حال شرکت‌های پتروشیمی بزرگ جهان در واکنش به جنگ تعرفه‌ای بین آمریکا و چین اقداماتی را در پیش گرفته‌اند تا از این رهگذر آسیب کمتری ببینند.
رویترز گزارش داده است که برخی شرکت‌ها برای کاهش تولید یا تعطیلی موقت برنامه‌ریزی کرده‌اند. برای مثال چندین سازنده چینی واحدهای پروپان‌زدایی (PDH) از جمله Sanjiang Fine Chemical و Wanhua Chemical اعلام کرده‌اند که به‌دلیل تعرفه ۱۲۵ درصدی روی LPG وارداتی از آمریکا، ناچار به کاهش میانگین نرخ بهره‌برداری تا حدود ۱۵ درصد یا حتی تعطیلی موقت برای نگهداری خواهند بود تا هزینه‌های خوراک را کنترل کنند. همچنین برخی تولیدکنندگان درخواست کرده‌اند که دولت‌هایشان آنها را از جنگ تعرفه‌ای مستثنی کند. به عنوان مثال پس از فشار واردکنندگان بزرگِ اتان آمریکا (نظیر Satellite Chemical و SP Chemicals)، دولت چین به‌طور غیررسمی تعرفه ۱۲۵ درصد روی اتان را برداشت تا دسترسی این شرکت‌ها به اتان ارزان‌شده آمریکایی حفظ شود. این معافیت، هزینه‌های خوراک واحدهای پتروشیمی را کاهش و خط تولید را نجات می‌دهد. همچنین تقاضای شرکت‌های آمریکایی و چینی مسیر تجارت جهانی خوراک را عوض کرده است. مثلا شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) از ماه ژوئن ۲۰۲۵ بخش بیشتری از اتیلن مایع (LPG) خود را که پیش‌تر به هند می‌رسید با نفت‌گاز شیل آمریکا جایگزین خواهد کرد، چراکه خریداران چینی به‌خاطر تعرفه‌ها به‌دنبال منابع جایگزین با قیمت پایین‌تر هستند. این اقدام نشان می‌دهد شرکت‌های خاورمیانه‌ای هم برای حفظ سهم بازار و پاسخ به تغییرات تقاضای جهانی خود را تطبیق می‌دهند.
علاوه بر این برخی دیگر از شرکت‌های پتروشیمی به دنبال تنوع‌بخشی به خوراک و زنجیره ارزش خود رفته‌اند؛ مثلا شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند Saudi Aramco و ExxonMobil که در تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، تلاش می‌کنند با گسترش ساخت و راه‌اندازی واحدهای مبتنی بر نفتا (نفت سفید) و دیگر خوراک‌های جایگزین، وابستگی به LPG و اتان وارداتی را کاهش دهند و زنجیره تأمین خود را مقاوم تر کنند. در مجموع باید گفت که جنگ تعرفه‌ای باعث شده هزینه‌های شرکت‌های پتروشیمی افزایش یابد و حاشیه سود آنها کاهش پیدا کند. علاوه بر این بسیاری از این شرکت‌ها برنامه‌های تعمیر و نگهداری و تعطیلی موقت یا همان اورهال خود را جلو انداخته‌اند. علاوه بر این آنها درخواست معافیت‌های خاص و مستثنی‌شدن از جنگ تعرفه‌ای را از دولت‌هایشان مطرح کرده‌اند و در نهایت به دنبال متنوع‌سازی خوراک و شبکه‌های تأمین خود رفته‌اند. این واکنش‌ها نشان می‌دهد صنعت پتروشیمی جهانی برای دوام در برابر نوسانات مقررات تجاری به انعطاف‌پذیری و بازنگری استراتژی‌های تأمین نیاز دارد.
آخرین اخبار ویژه نامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
