معرفی استارتاپ byrotation: کمک به محیط‌ زیست با اجاره‌ لباس‌ها

در دنیای امروز فست‌فشن (fast fashion) به یک صنعت ۱۵۰.۸۲ میلیارد دلاری تبدیل شده و از سال ۲۰۲۴ به میزان ۱۰ درصد رشد داشته است. تخمین زده می‌شود که این بازار تا سال ۲۰۳۲ به ۲۹۱ میلیارد دلار برسد. فست فشن، تولید انبوه و سریع لباس‌هایی با قیمت پایین و کیفیت نسبتا متوسط است که از جدیدترین ترندهای مد الهام گرفته شده.کارشناسان معتقداند فست‌فشن تأثیر مثبتی روی محیط‌‌‌ زیست دارد. طبق گزارش سازمان ملل و موسسه Ellen MacArthur، فست‌فشن حدود ۹۲ تا ۱۰۰ میلیون تن زباله نساجی در سراسر دنیا تولید می‌کند. در چنین شرایطی افراد فعال در حوزه محیط‌ زیست و استارتاپ‌ها اقداماتی جالبی انجام داده‌اند، از جمله راه‌اندازی پلتفرم‌های اجاره و اشتراک لباس.

استارتاپ byrotation، یکی از این استارتاپ‌ها است که توسط اشیتا کابرا-داویس در لندن در سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی شد. مردم لباس‌های باکیفیت و برند خود را در این پلتفرم اجاره می‌دهند و کسب درآمد می‌کنند. کاربران نیز لباس‌هایی که برای مهمانی، سفر، عروسی و... نیاز دارند را به جای خرید، اجاره می‌کنند.  پلتفرم این استارتاپ مانند یک شبکه اجتماعی مد عمل می‌کند تا کاربران با هم در تعامل باشند.

ماه عسلی که منجر به ایجاد استارتاپ شد

داستان byrotition از ماه عسل اشیتا آغاز شد. اشیتا در هند متولد شده و سپس با خانواده‌ به بریتانیا نقل مکان کرد. او پیش از تاسیس این استارتاپ به مدت ۷ سال در امورمالی فعالیت می‌کرد. اشیتا در گفت‌وگو با سایت Page commonjournal درمورد چگونگی راه‌اندازی By Rotation گفت: «من همیشه مد و لباس پوشیدن در محل کار را دوست داشتم. حتی وقتی جوانتر بودم، از سن ۱۱ سالگی، شیفته طراحی وب بودم، بنابراین فکر می‌کنم همیشه به زیبایی‌شناسی توجه داشتم. تا زمانی که قرار شد با همسرم برای ماه عسل برنامه‌ریزی کنیم.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی ما برای سفر به راجستان، جایی که متولد شدم، بود. در آن‌زمان با خود فکر کردم کاش می‌توانستم به‌جای خرید لباس‌های جدید برای این سفر، آنها را اجاره کنم یا به کسی پول بدهم تا لباس‌هایش را به من قرض بدهد. در آن زمان چند کسب‌وکار جهانی وجود داشتند که این خدمات را ارائه می‌کردند، اما واقعاً چیزی در بریتانیا و اروپا وجود نداشت، که دراین مورد خیلی تعجب کردم، زیرا بریتانیا خانه برخی از بزرگترین طراحان لوکس و برندهای فست‌فشن در جهان است.»

یکی دیگر از دلایل اشیتا برای راه‌اندازی این استارتاپ این بود که در طول سفرهایش در راجستان، ضایعات نساجی زیادی می‌دید: «در برابر آن ضایعات نساجی نمی‌توانستم احساس گناه نکنم، زیرا من نیز لباس جدیدی خریده بودم. پس تصمیم گرفتم ایده اجاره لباس و مد فرد به فرد (peer to peer) را جلو ببرم.»

پس اشیتا در ابتدا در آوریل ۲۰۱۹ این ایده را به عنوان یک پروژه جانبی در کنار شغل اصلی خود در اینستاگرام توسعه داد. او به مردم اجازه می‌داد تا لباس‌هایی که می‌خواهند اجاره دهند را پست کنند. او پس از مدتی بازخوردهای اولیه مردم را دریافت و تحلیل کرد و فهمید مردم واقعا چه می‌خواهند و کسب‌وکار خود را چگونه پیش ببرد. در اکتبر ۲۰۱۹ به صورت رسمی یک نسخه اولیه از محصول  (MVP ) را براساس بازخورد کاربران تولید کرد. اشیتا با دوستان خود شروع به انتشار خبر درمورد این پلتفرم کرد. چون می‌خواست با استفاده از رسانه رشد ارگانیک کند: « از نظر تجاری، ما یک بازار دو طرفه داریم. قرض‌دهندگان و آنهایی که قرض می‌گیرند، مشتریان ما هستند. بنابراین برای ما بسیار مهم است که آنها را راضی نگه داریم و اطمینان حاصل کنیم که خدمات خوبی ارائه دهیم و همچین مکانی امن و سرگرم‌کننده برای تبادل اقلام با یکدیگر فراهم کنیم.» با اینکه این استارتاپ در حال رشد سریع بود، اما همه‌گیری ویروس کرونا مانع فعالیت آن شد.

رشد ۳۰ برابری پس از قرنطینه

از شروع به کار استارتاپ ByRotation زمانی نمی‌گذشت که به ناگاه دنیا با شیوع ویروس کرونا دگرگون شد. این ویروس باعث یک قرنطینه سراسری در تمام کشورها شد. این قرنطینه‌ها مهمانی‌ها و عروسی‌ها و سفرها را لغو کرد. پس دیگر مردم نیازی به اجاره لباس نداشتند. به این ترتیب استفاده از پلتفرم هم کاهش پیدا کرد چون مردم در خانه مانده بودند.

البته در کنار تمام تاثیرات منفی، از نظر اشیتا، تاثیرات مثبت هم داشته است: «در طول قرنطینه، مردم واقعاً لباس‌ها را اجاره نمی‌کردند، بنابراین ما باید تمرکز خود را بر ایجاد جامعه دیجیتالی‌مان می‌گذاشتیم، زیرا بسیاری از مردم زمان زیادی را به صورت آنلاین در خانه سپری می‌کردند. در طول این مدت، ما محتوای جذاب و آموزشی ایجاد کردیم. محتوایی درمورد اینکه چگونه مصرف بد می‌تواند بر جهان تأثیر منفی بگذارد و همچنین چگونه مردم با به اشترا‌ک‌‌گذاشتن آنچه که دارند، در پلتفرم ما کسب درآمد کنند.»

او ادامه داد: «با در نظر گرفتن اینکه برخی از افراد از کار خود اخراج می‌شوند یا شغل خود را رها می‌کنند، ما می‌خواستیم محتوای آموزشی و ساده‌ای ایجاد کنیم تا مردم را آنلاین نگه داریم. دراین روش توانستیم عرضه زیادی را در برنامه ایجاد کنیم و وقتی محدودیت‌ها در اروپا کاهش پیدا کرد، به خوبی آماده باشیم. پس از آن همه چیز واقعاً شروع به افزایش کرد و حجم اجاره ما ۳۰ برابر شد.»

چگونه لباس قرض بگیریم

استفاده از اپلیکشن اندروید و iOS این استارتاپ ساده است. در ابتدا کاربران باید یک حساب کاربری ایجاد کنند. اگر می‌خواهند لباس و کیف اجاره کنند، وارد صفحه اصلی می‌شوند و آیتم‌هایی که توسط کاربران دیگر ثبت شده را مشاهده می‌کنند. آنها می‌توانند برای انتخاب راحت‌تر، براساس اندازه، رنگ، برند، آیتم‌های لیست را فیلتر کنند. اگر لباس مدنظرشان را پیدا کردند، تاریخی که به این لباس نیاز دارند را انتخاب  و درخواست خود را ارسال می‌کنند و با اجاره‌دهنده ارتباط می‌‌‌گیرند.

کاربران روش تحویل را با هم هماهنگ می‌کنند که ممکن است شامل ارسال پستی، تحویل حضوری یا استفاده از سرویس‌های حمل و نقل باشد. پس از استفاده از لباس هم اجاره‌گیرنده، آن را بازمی‌گرداند. اجاره‌دهنده باید لباس خود را برای اجاره بعدی تمیز نگه‌دارد.

پرداخت‌ها هم از طریق پلتفرم پرداخت stripe انجام می‌شود. این پلتفرم به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا پرداخت‌های آنلاین و حضوری خود را به سهولت انجام دهند.

وقتی کاربری درخواست اجاره ارسال می‌کند، هزینه‌ای را پرداخت می‌کند، این هزینه در پلتفرم stripe نگه‌داشته می‌شود. اگر درخواست رد شود، مبلغ هزینه برگردانده می‌شود. اما پس از تایید درخواست، مبلغ طی ۸ تا ۱۰ روز به حساب اجاره‌دهنده واریز می‌شود.

حالا اگر لباس یا کیفی در طول اجاره آسیب ببیند، این استارتاپ سیاست مشخصی برای حل این مشکل دارد. این سیاست شامل این است که اگر امکان تعمیر لباس وجود داشته باشد، اجاره‌کننده ممکن است هزینه تعمیر را پرداخت کند.

اگر لباس گم شده باشد یا آسیب شدیدی دیده باشد، اجاره‌کننده مسئول پرداخت جریمه یا جایگزین‌کردن آن است. البته اجاره‌دهنده باید در روز بازگشت لباس، آسیب به لباس را گزارش دهد. اگر ظرف ۷ روز اختلاف حل نشود، پشتیبانی به این موضوع ورود می‌کند.

حالا اگر بخواهید لباس یا اکسسوری یا کیفی برای اجاره در پلتفرم ByRotation  قرار دهید، اول در اپلیکیشن ثبت‌نام می‌کنید، روی دکمه «+» می‌زنید، دسته‌بندی و برند لباس خود را انتخاب می‌کنید، جزئیاتی درباره اندازه، ایرادات احتمالی و نکات اضافی را هم اضافه کنید. سپس عکس‌های باکیفیت و واضح از آن آیتم بارگذاری کنید. تعیین قیمت و مدت اجاره هم مشخص کنید. تیم ByRotation آیتم لیست‌شده شما را ظرف ۴۸ ساعت یا کمتر تایید می‌کند.پس از تایید، آیتم شما برای اجاره در دسترس دیگران قرار می‌‌گیرد. اشیتا درمورد اینکه نحوه انتخاب آیتم‌ها به چه صورت است، گفت: «تمام آیتم‌ها باید مطابق مد روز باشند و حداقل ارزش آن ۷۵ پوند باشد. ما حتی طراحان مستقل را تشویق می‌کنیم تا آیتم‌های خود را در این برنامه قرار دهند.»

به گفته اشیتا، این تیم الگوریتم‌های زیادی را توسعه داده‌ است تا داده‌هایی مبنی بر بیشترین بازدید، اجاره و لایک را جمع‌آوری کند، این داده‌ها روی انتخاب مخاطبان با‌ی‌روتیشن تأثیر می‌گذارد.

امکان دارد اجاره‌کننده آیتمی که اجاره گرفته را برنگرداند. دراین صورت اجاره‌دهنده باید به پشتیبانی خبر دهد تا آنها اقدامات لازم را انجام دهند، اما اگر آیتم موردنظر دیرتر بازگردانده شد، هزینه تاخیر را اجاره‌کننده باید پرداخت کند.

آیا بای‌روتیشن با باقی پلتفرم‌ها متفاوت است

در سال‌های اخیر پلتفرم‌های بسیاری برای اجاره لباس در سراسر دنیا ایجاد شدند، اما بای‌روتیشن تفاوت اساسی با بقیه رقبا دارد. خلاف پلتفرم ‌Rent the runway این استارتاپ مبتنی بر شبکه اجتماعی است. کاربران می‌توانند به صورت مستقیم از یکدیگر لباس اجاره کنند و این موضوع باعث تعامل اجتماعی بیشتر می‌شود.

این استارتاپ مانند AirRobe بر پایداری اقتصادی و محیط‌زیست تاکید می‌کند، اما بر مشارکت اجتماعی بیشتر تمرکز دارد.

برخی از رقبا مانند Nuuly اشتراک ماهانه دارند، اما بای‌روتیشن امکان اجاره به کاربران بدون پرداخت هزینه را می‌دهد. در عوض درصدی از هزینه‌هایی که اجاره‌کنندگان پرداخت می‌کند، به این استارتاپ تعلق می‌‌گیرد یا در قبال برخی از ویژگی‌هایی که ارائه می‌دهد، هزینه‌ای دریافت می‌کند، این استارتاپ همچنین با برندها و اینفلوئنسرها همکاری می‌کند و از طریق مشارکت‌های استراتژیک درآمد کسب می‌کند.

پلتفرم HURR تنها در انگلیس فعالیت می‌کند، بای‌روتیشن هم در انگلیس فعالیت خود را آغاز کرد، اما فعالیت خود را در کشورهای دیگر هم گسترش داده است.

این استارتاپ همچنین آیتم‌های متنوعی از جمله کیف و اکسسوری ارائه می‌دهد، در حالی که برخی رقبا بیشتر بر پوشاک تمرکز دارند.

چالش‌های یک زن‌ کارآفرین

استارتاپ ByRotation هم مانند استارتاپ‌های دیگر از نظر فنی یا حتی جذب مخاطب با چالش‌هایی مواجه بود، اما اشیتا با یک چالش‌ دیگر هم مواجه بود، او یک زن مهاجر کارآفرین است. او باید بر تعصباتی که در صنعت مد وجود داشت، غلبه می‌کرد و اعتماد سرمایه‌گذاران و مشتریان را جلب می‌کرد. او درمورد اینکه چطور توانست بر موانع غلبه کند، گفت: «اولا، اعتبار برای من بسیار مهم است و می‌خواهم در مورد زندگی‌ام صادق باشم. دوم اینکه، من می‌خواهم با مردم یک اجتماع محلی ایجاد کنم و داستانم را به آنها بگویم، اینکه چگونه By Rotation به وجود آمد، چه ارزش‌هایی دارم و چگونه می‌خواهم مصرف‌گرایی در مد را از طریق برنامه تغییر دهم. فکر می‌کنم این مسائل واقعاً با مردمی که اکنون بخشی از زندگی من هستند،مطرح شده است و به گوش همه رسیده است. چیزی که به من کمک می‌کند تا بر موانعی که بر سر راهم قرار می‌گیرد، غلبه کنم، افرادی هستند که واقعاً به چیزی که با هم می‌سازیم، اهمیت می‌دهند - صرف نظر از پیشینه من، رنگ پاسپورت یا رنگ پوستم.»

دی‌اکسید کربن کمتر

دفتر مرکزی این استارتاپ هم‌اکنون در لندن است. علاوه بر بریتانیا، در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی مانند پاریس، برلین و آمستردام فعالیت می‌کند. این تیم قصد دارد فعالیت خود را به کشورهای بیشتری من جمله کشورهای آسیایی گسترش دهد. اول آوریل ۲۰۲۲، یک دور سرمایه‌گذاری بذری به ارزش ۳ میلیون دلار جذب کرد. طبق گفته pitchbook، این شرکت تاکنون ۳.۵ میلیون دلار بودجه از سرمایه‌‌گذاران فرشته جمع‌آوری کرده است. تا اواخر ۲۰۲۳ بیش از یک میلیون نفر اپلیکیشن را نصب کرده بودند و بیش از ۴۰۰ هزار کاربر ثبت‌نام‌شده دارد. در سال گذشته با Airbnb همکاری را آغاز کرد. دراین همکاری، افرادی که به قصد عروسی یا مناسبت‌های خاص از Airbnb هتل و اقامتگاه رزرو می‌کنند، می‌توانند از لباس‌های خاص به صورت رایگان یا با قیمت بسیار کم از طریق بای‌روتیشن بهره ببرند.

در سال گذشته سایت Essence گزارشی منتشر کرد مبنی براینکه مدلی که این استارتاپ فعالیت می‌کند نسبت به مدل‌های سنتی اجاره لباس باعث شده حدود ۴۲ درصد دی‌اکسیدکربن کمتر تولید شود. لباس‌ها همچنین به طور متوسط ​​بیش از ۲۶ بار اجاره داده می‌شوند که به طور قابل توجهی استفاده از آنها افزایش پیدا کرده است.