به احترام ناخدای کشتی سینمای مستقل ایران

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

یکی از باشکوه‌ترین مراسم‌های یادبود برای ناصر تقوایی برگزار شد. بسیاری از مردم و اهالی سینما آمدند؛ مانند روز تشییع او. بسیاری از دوردست‌ها برای رفتنش، یادگارهایش و میراثش در سینما و فرهنگ ایران پیام فرستادند و سخن گفتند. این مراسم فرصتی بود تا بسیاری به یاد بیاورند هنر و سینمای ایران چه گوهرهای گران‌‌قدری دارد؛ از اصغر فرهادی و بهرام بیضایی تا آنان که در ایران هستند.

این مراسم غیر از پیام‌ها و یادکردن از ناصر تقوایی، مرور دوباره سینمای ناب و هنر رها و مستقل بود؛ هنری که در چارچوب نمی‌گنجد و محدود نمی‌شود، سینمایی که می‌تواند فراتر از محدودیت‌ها شکل بگیرد. همان سنج و دمامی که این ‌بار در خانه هنرمندان نواخته شد، همان حیف و اندوهی که در سخن و کلام سینماگران بود، به ما یادآوری کرد که گاهی چقدر زود، دیر می‌شود.

بیضایی: تقوایی نورچشمی کسی نبود

مجید برزگر اجرای این مراسم را بر عهده داشت. پیامی ویدئویی از بهرام بیضایی از بخش‌های آغازین مراسم بود. او گفت: «تقوایی بودن تقوایی را به مجلس یادبود او تبریک عرض می‌کنم. بزرگداشت هر فیلم‌سازی با یادی از فیلم‌هایش و نوکردن آثارش باید همراه باشد. امکانی که در کشور ما گاه از کسانی گرفته شده و به کسانی دیگر واگذار شده است. تقوایی هرگز نورچشمی کسی نبود و روزگاری قلم‌دزدانی در یکی از مراسم‌ها گفتند که تقوایی و بیضایی خودشان نمی‌خواهند فیلم بسازند، اما غلط از آنها بود که به احترام هنر و فرهنگ نخواستند در لجن غوطه بخورند».

هیچ حرفی نباشد

در ادامه محسن امیریوسفی، نایب‌رئیس خانه سینما، از اتفاقات پس از مرگ تقوایی گفت: «آقای تقوایی دو روز بعد از رفتن شما، در روز خاکسپاری‌تان به ما گفتند هیچ حرفی نباشد! ولی شما با همین سه کلمه مراسمی چنان ماندگار ساختید».

محسن امیریوسفی‌ اتفاق صنفی‌ای را که در روزهای پس از مرگ ناصر تقوایی رخ داد، چنین توصیف کرد: «در ششمین روز رفتن شما، اتفاقی غیرمنتظره افتاد. ‎در این روز کانون کارگردانان سینمای ایران و دو صنف سینمایی دیگر خواهان حذف پروانه ساخت و ازبین‌رفتن ممیزی فیلم‌نامه شدند؛ اتفاقی منحصربه‌فرد در تاریخ سینمای ایران که به‌ طرز غریبی بعد از رفتن شما انجام شد و در عزای رفتن شما نقطه امیدی کوچک برای سینمای ایران ساخت. ‎ولی انگار جمله ماندگار شما سینما را رها نکرد و دو روز بعدتر، در هشتمین روز رفتن شما، اتفاقی بزرگ‌تر افتاد و 16 صنف سینمایی دیگر هم خواستار حذف پروانه ساخت و پایان ممیزی فیلم‌نامه در سینما شدند که مجموع آنها به  19 صنف سینمایی رسید. ‎آقای تقوایی عزیز می‌بینید که شما هنوز هم در حال کارگردانی ما و ناخدایی کشتی سینمای مستقل ایران هستید».

اصغر فرهادی: فیلم‌های تقوایی دغدغه امروز هستند

در ادامه این مراسم یادبود، اصغر فرهادی در پیامی ویدئویی گفت: «آقای تقوایی همواره جایگاه ویژه‌ای در ذهن من داشتند؛ ‌زیرا از معدود سینماگرانی هستند که بسیار در دوران خودشان معاصر بودند، یعنی ما می‌توانیم آثارشان را به دیگران و مخصوصا به نسل‌های دیگر پیشنهاد کنیم». وی تأکید کرد: «نسل‌های مختلف می‌توانند فیلم‌های آقای تقوایی را درک کنند و به اندازه ما درگیر فیلم شوند. فیلم‌های ناصر تقوایی همچنان دغدغه امروز است و این معاصربودن امتیاز ویژه‌ای برای وی ایجاد کرده است». فرهادی در پایان بیان کرد: «ما یکی از مهم‌ترین فیلم‌سازان کشورمان را از دست دادیم، کسی که در کنار آقای مهرجویی و هم‌نسلان خودش سنگ بنایی نهادند که سینمای ما تاکنون بر آن استوار است». در ادامه علیرضا داوودنژاد نیز روی سن آمد و گفت: «حال خوبی ندارم و می‌خواهم حرف آخرم را در ابتدا بگویم. سینما و رسانه ما ورشکسته است و این ورشکستگی منظومه هنری‌-‌رسانه‌ای ما آن روی سکه منزوی‌کردن و محروم‌کردن تقوایی از فیلم‌ساختن و مخاطب بود». او‌ در بخش دیگری از سخنانش گفت: «مطمئن هستم که روح تقوایی اکنون لبخند می‌زند؛ زیرا او آمیزه‌ای از وارستگی و احترام بود و من کسی مانند او را ندیدم».

خیر بلندمدت مردم

در این مراسم همسر او‌ مرضیه وفامهر حضور داشت و سخن گفت و مارال تقوایی دختر محسن تقوایی پیامی را از طرف پدرش خواند. مرضیه وفامهر گفت: «برخی با نام ‌هنرمند و در نقاب هنرمند و نویسنده برای دریافت سکه‌ای سیم و زر از برخی نهادها کار می‌کنند. این را برای کسانی می‌گویم که کوشش می‌کنند با این نقاب بزرگ‌ترین آسیب‌ها را به این جامعه بزنند». ‎وی ادامه داد: «یک بار در مراسمی برای تقوایی که خودش حضور نداشت، دست زدند. من به او گفتم که ناصر جان مردم تو را خیلی دوست دارند و او گفت من هم مردم را دوست دارم. من حتی در فیلم‌هایم یک پلان نگذاشتم که به ضرر مردم باشد». ‎وی افزود: «او برای عوام فیلم‌‌ نمی‌ساخت و او خیر بلندمدت مردم را می‌دید و برای خیر بلندمدت مردم ‌کار می‌کرد، حتی اگر‌ فهمیده نمی‌شد».

جعفر پناهی: تقوایی حافظه سینمای ایران

در بخش دیگری از برنامه، پیام ویدئویی جعفر پناهی پخش شد و او گفت: «آقای تقوایی برای من فقط یک فیلم‌ساز نیست، بلکه او حافظه سینمای ایران است. شاید خیلی زمان ‌ببرد که سینمای ایران یک تقوایی دیگر را به خود ببیند، اما ما هرگز ناصر تقوایی را از یاد نمی‌بریم». سعید عقیقی، منتقد برجسته نیز در بخشی از سخنانش به عکس‌های تقوایی اشاره کرد و همچنین درباره فیلم‌های تقوایی گفت. او تأکید کرد: «ناصر تقوایی به قدری خودش را محو می‌کرد که تقریبا دوربین و کارگردان ناپدید می‌شد. این‌ کار بسیار سخت است. اکنون فیلم‌هایی در سینما نمایش داده می‌شود که ناصر تقوایی می‌توانست با زمان و بودجه یکی از آنها سه فیلم ‌بسازد. متأسفانه ایران بهشت فیلم‌سازان بی‌استعداد است».

بسیاری آمدند

در این مراسم ویدئوهایی از رضا علامه‌زاده، سودابه فضائلی، محمد رسول‌اف و نسیم خاکسار، فرهاد ورهرام، پرتو نوری‌علا و اسفندیار منفردزاده پخش شد. مارال تقوایی، پیام پدرش محسن تقوایی را خواند و توکل‌نیا، تهیه‌کننده کاغذبی‌خط نیز از سخنرانان بود. «لادن طاهری» از فیلمخانه ملی یک نسخه ترمیم‌شده از صدای مستند باد جن را ارسال کرده بود که بخش‌هایی از صدای این مستند پخش شد و در پایان این مراسم کلیپی از فیلم 

«ای ایران» ساخته ناصر تقوایی پخش شد و حاضران به احترام سرود ای ایران ایستادند. در این مراسم هنرمندانی همچون تهمینه میلانی، رخشان بنی‌اعتماد، محمدمهدی عسگرپور، نگار اسکندرفر، احمد امینی، غلامرضا موسوی، تورج اصلانی، فرزین محدث، علی رویین‌تن، هوشنگ گلمکانی، سعید پورصمیمی، سامان سالور، امیر اثباتی، سیف‌الله صمدیان، عباس یاری و... حضور داشتند.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.