زمستان سخت اروپا

فراموش نمی‌کنیم که برخی از اعضای تیم مذاکره‌کننده در تابستان امسال و در بحبوحه مذاکرات بازگشت آمریکا به برجام گفته بودند که توافق در شرایط فعلی مناسب نیست و زمستان سختی که در انتظار اروپاست آنها را وادار به دادن امتیازهای بیشتر به ایران می‌کند.

البته این سخن در همان زمان بدون آنکه شرایط امروز را مرور کنیم حرف نسنجیده و نامربوطی بود زیرا در آن زمان اروپاییان مشوق آمریکا در بازگشت به برجام بودند و سرمای سخت فرضی اروپا گرچه ممکن بود مشوق بیشتری برای آنها در حفظ برجام باشد اما آنچه در اروپا می‌گذرد ربطی به گردن‌نهادن آمریکا به شرایط ما نداشته و ندارد، زیرا در پس معادلات سیاسی و اقتصادی، آمریکا اروپا را رقیب خود می‌داند؛ بنابراین شرایط سخت اروپا موجب تغییر سیاست آمریکا نمی‌شود.

نه آنکه ساده‌دلانه بیندیشیم که در آن شرایط اگر به امید زمستان سخت اروپا نبودیم می‌توانستیم به‌صورت ایدئال آمریکا را وادار به دادن امتیاز کنیم و آمریکا با مهربانی با ما برخورد می‌کرد.

چنین اظهاراتی نشان از نوعی خوش‌بینی به سیاست‌های متکبرانه و مداخله‌جویانه آمریکا دارد و می‌توان از نظر گوینده آن سخن چنین برداشت کرد که آمریکا نرمش به خرج می‌دهد و در سیاست‌های خود تغییر ایجاد می‌کند و اروپاییان می‌توانند سیاست‌های نهادینه‌شده در آمریکا و مصوب کنگره را تغییر دهند، درحالی‌که سیاست‌های جاری آمریکا منشعب از سابقه طولانی برتری‌جویی و نیز نفوذ سازمان‌های صهیونیستی مستقر در آمریکا و اقدامات رژیم جعلی اسرائیل است و اروپاییان قادر به تغییر آن نخواهند بود و برعکس عملا پس از خروج آمریکا از برجام این شرکت‌ها و مؤسسات اروپایی بودند که تابع سیاست‌های آمریکا شدند.

تئوریسین‌هایی که به زمستان سخت اروپا امیدوار بودند حتما تاریخ را مطالعه نکرده‌اند و به شرایط زیستی اروپا و تدابیر اندیشیده‌شده‌شان در سختی‌ها آشنایی نداشته‌اند ولی حداقل باید می‌دانستند که حتی در شرایط وفور انرژی در اروپا معمولا سیستم‌های گرمازا‌ کمی از شب گذشته خاموش می‌شوند و از سال‌های دور همواره درصدد کاهش مصرف انرژی بوده‌اند. درست برخلاف ما که انرژی را به‌نادرستی می‌بلعیم و از حضور ارزشمند آن بی‌اطلاعیم.

حتی اگر چنین تئوری‌ا‌ی با حقایق واقعی و اطلاعات تاریخی واقعی تطبیق می‌کرد نباید به آن اعتنا می‌شد، زیرا به فرمایش مولا علی (ع) فرصت‌ها چون ابر (از آسمان تصمیم) به‌سرعت می‌گذرد‌.‌ اینک آن تئوریسین‌های «سرمای سخت زمستان» بگویند که چرا امسال اروپا برخلاف گذشته که در این اوقات زمستان‌های دمای زیر صفر داشتند اینک دمای بالای صفر را تجربه می‌کنند و ما که روی مخزن نفت و گاز نشسته‌ایم به دلیل دمای منهای 20 درجه در برخی نقاط کشور دچار اخلال در سیستم گازرسانی هستیم و نه‌تنها آمریکا امتیازی به ما درباره برجام نداده که اروپا هم به‌جای تشویق آمریکا به بازگشت، از مذاکره طفره می‌رود و به قول معروف بفهمی نفهمی به تمایل ما در ادامه مذاکرات که وزیر خارجه آن را اعلام کرده بی‌اعتنایی می‌کند و اروپاییان و آمریکایی‌ها مواضع سیاسی بسیار تندی را اتخاذ می‌کنند که شاید سابقه نداشته و به‌ویژه آلمان که همواره به حفظ روابط پایبند بوده تندترین موضع را پوشش داده است.

حقیقت آن است که اداره کشور امر بسیار پیچیده‌ای است و اگر متخصصان و دانایان در حوزه‌های مختلف حضور نداشته باشند کار متوقف می‌شود. همین گاز ساده و سیال که با لوله‌ها به داخل خانه‌ها می‌آید می‌دانید با چه مشقت و فداکاری و فناوری و مراقبتی به‌دست می‌آید و چه کسانی برای تداوم آن شانه به زیر بار برده‌اند؟‌ از نصب سکو در دریا و حفر چاه و استخراج و تصفیه تا احداث خط لوله و ایستگاه‌های کمپرسورهای فشار تا مراقبت‌های لوله‌کشی شهری و خانگی هریک دنیایی از فناوری و تلاش و زحمت متخصصان و کارگران شریفی است که در بدترین شرایط و گاه هفته‌ها در تنهایی و دور از خانواده روی دریا یا در صحراها تلاش می‌کنند تا جریان گاز در کشور پایدار باشد. حال چگونه می‌توان درباره تصمیمات استراتژیک کشور که سرنوشت آینده ملت را در بر می‌گیرد تسلیم نظرات افرادی شد که تاکنون سنگی بر سنگ و آجری بر آجر تصمیم‌گیری و اداره و توسعه کشور نگذاشته؟ آیا صرفا دانستن زبان خارجی محل تولدشان برای این اظهارنظر و تصمیم‌گیری کافی است؟

همان‌طورکه در ابتدای سخن آمد، نه آن‌طور ساده‌لوحانه بیندیشیم که گویی تسلیم در برابر خواسته‌های آمریکا ما را به فلاح می‌رساند و نه آنکه بیندیشیم اگر تسلیم تفکرات خودبزرگ‌بینانه و وهم‌آلود خود شویم ما را رستگار می‌کند. اگر به آینده کشور و مردمان می‌اندیشیم باید بخردانه و با برآورد صحیح از توان‌های خود و دیگران تصمیم‌سازی کنیم و به قول سعدی:

چو جنگاوری با کسی در ستیز/ که از وی گزیرت بود یا گریز.

در عین حال که سرشار از آموزه‌های پیشرو و عقلایی اسلام و حکمیان خردمند از گذشته دور تا حال هستیم اما به نظر می‌رسد در تصمیمات به گونه‌ای دیگر عمل می‌کنیم. خداوند عاقبت همه را ختم به خیر کند.