۱۴۰۳، سال توسعه حفاظت، احیا و مرمت خواهد بود

ایلنا: مدیرکل اداره حفظ و احیای بناها و محوطه‌های تاریخی با تأکید بر آنکه ۱۴۰۳، سال توسعه حفاظت، احیا و مرمت خواهد بود، گفت: به دنبال اقدامات روبنایی در بافت‌های تاریخی نیستیم و بیشتر به فکر اقدامات زیربنایی هستیم.

چندی پیش قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی کشور از ابلاغ بسته اقدام مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای حفاظت و احیای صد روستای تاریخی و گردشگی و حمایت و توانمندسازی مردم در این روستاها برای اجرا خبر داد و عنوان کرد: پیرو توافقات قبلی انجام‌شده و به منظور تحقق حمایت از مردم و ساکنان روستاهای تاریخی و باارزش و ارتقای کیفیت زندگی مردم در این روستاها، بسته عملیاتی با مشارکت طرفین تهیه و در دستور کار قرار گرفته است. در این اقدام معاونت میراث فرهنگی که با مشارکت معاونت‌های گردشگری و صنایع دستی وزارت و معاونت‌های عمران روستایی و بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن آغاز شده است، حفاظت و احیای هم‌زمان این روستاها و ایجاد زمینه رشد و توسعه یکپارچه مدنظر قرار دارد.

فاطمه داوری (مدیرکل اداره حفظ و احیای بناها و محوطه‌های تاریخی) درخصوص آنچه تاکنون در حوزه اقدام مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این حوزه انجام شده، گفت: این بسته اقدام مشترک با تمرکز بر صد روستا بود که بتوانیم با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و صنایع ‌دستی و اقتصادی، پروژه صد روستا را پیش ببریم. این پروژه از سال ۱۴۰۲، دوساله تعریف شده بود و تاکنون حدود ۴۰ روستا احیا شده‌اند. در حال توافق برای تأمین منابع ۶۰ روستای دیگر هستیم تا به نتیجه برسد.

او ادامه داد: با پیگیری‌های وزیر میراث و گردشگری و البته تأکیدات رئیس‌جمهور، پیش‌بینی می‌کنیم که سال ۱۴۰۳ سال گشایش‌های جدی باشد. با آغازی که داشتیم و پیگیری‌ها و حمایت‌های وزیر، امیدواریم سال ۱۴۰۳ را به عنوان سال توسعه حفاظت، احیا و مرمت کنیم. بافت‌های تاریخی نیز بخشی از این موضوع هستند. شاید نگاه من تفاوت‌هایی در این زمینه داشته باشد چراکه به دنبال اقدامات روبنایی در بافت‌های تاریخی نیستیم و بیشتر به فکر اقدامات زیربنایی هستیم. به این معنا که اگر روستاها و بافت‌های تاریخی صاحب طرح درست و صحیح باشند که تمام دستگاه‌ها و نهادها ملزم به رعایت آن طرح باشند، بخش بزرگی از مسائلمان حل خواهد شد. از آنجایی که اکنون چنین طرح‌ها و برنامه‌هایی در سطح ملی وجود ندارد، طبیعی است که هر دستگاه از ظن و دیدگاه خود به این حوزه ورود کند و بر اساس دانش تخصصی خود مداخله‌ای را در پیش می‌گیرد که نه هماهنگ است و نه مؤثر.

داوری خاطرنشان کرد: سال گذشته نیز اهتمام‌مان را بر آن گذاشتیم که این طرح‌ها و برنامه‌ها را در سطح ملی تدوین کنیم. بر آن هستیم تا با گشایش‌ها و همکاری‌هایی که در سال پیش دریافت خواهیم کرد، بتوانیم حمایت بیشتری از بنیاد مسکن در این زمینه در جهت تهیه طرح‌های این روستاها داشته باشیم و بتوانیم این امر را هم

به نتیجه برسانیم.

مدیرکل اداره حفظ و احیای بناها و محوطه‌های تاریخی در پاسخ به این سؤال که بارها اتفاق افتاده با وجود طرح و برنامه‌های مطرح‌شده، اما نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود و به این طرح‌ها بی‌اعتنایی می‌شود لذا تأکید شما درخصوص وجود طرح برای چیست، گفت: در خیلی از حوزه‌ها در کشور نیازمند اجماع نظر و گفتمان هستیم. همین مبنای گفتمانی که طی این مدت با بنیاد مسکن داشتیم ما و آنها را بر آن داشت تا با هم برای انجام یک کار پیش برویم و آن را انجام دهیم و درواقع هر کدام دو کار متفاوت از هم انجام ندهیم. همین گفتمان‌ها ما را بر آن می‌دارد که وقتی به طرحی می‌رسیم هر دو بخش متعهد بر اجرای آن باشند. اینها راهکارهایی است که طبیعتا نمی‌تواند یکباره شرایط را تغییر دهد اما به ما کمک می‌کند که از شرایط موجود بیرون بیاییم.

او درخصوص بزرگ‌ترین چالشی که در این میان وجود دارد، گفت: بزرگ‌ترین چالش که مسئله عام کشور است، منابع است. منابع بزرگ‌ترین چالش در این زمینه است. خصوصا قانون حمایت که این امکان‌ها را به ما می‌دهد در دل یک برنامه که همان برنامه ششم توسعه بود، خلق شد. بنابراین رد آن در برنامه پنج‌ساله دولت دیده نمی‌شود. رفتن به سمت برنامه هفتم، این انتظار را در ما ایجاد می‌کرد که رد اجرائی قانون حمایت را بتوانیم در برنامه هفتم ببینیم. البته همکاران ما در بنیاد مسکن خیلی به این موضوع توجه ندارند اما گفتمانی شکل گرفته که بتوانیم از ظرفیت پیش‌رو استفاده کنیم. در همین راستا اقدامات مشترکی همچون: مشارکت و همکاری در شناسایی و انتخاب روستاهای واجد شرایط؛ حفاظت و احیا از طریق مشارکت در تهیه، تدوین و اجرای طرح‌های مرتبط؛ همکاری در ایجاد زیرساخت‌های لازم و توسعه گردشگری؛ همکاری در توسعه و ترویج صنایع دستی و افزایش ضریب اشتغال بر پایه صنایع دستی و ترویج الگوی بومی مسکن و کیفیت‌بخشی به ساخت‌وسازهای روستایی در دستور کار دو نهاد مذکور قرار گرفته است.

داوری یادآور شد: یکی از تلاش‌های ما که در قانون بودجه ۱۴۰۲ با موضوع مرمت بافت‌های تاریخی تبصره ۹ آورده‌ایم این بود که بتوانیم از این ظرفیت به غیر از ردیف بودجه‌ها استفاده کنیم اما شرایط منابع در اختیار استان‌ها و اولویت‌ها به گونه‌ای نبود که امور مطابق با انتظار ما پیش برود. با این حال همین که می‌توانیم در تبصره‌های قانون بودجه، ردی از مرمت بافت‌های تاریخی داشته باشیم آغازی برای این راه است.