جاسوسی یا خودنمایی

اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده (اف‌بی‌آی) یک کارمند ۲۱‌ساله گارد ملی نیروی هوایی آمریکا را به دلیل افشای اسناد محرمانه نظامی بازداشت کرد. مریک گارلند، دادستان کل ایالات متحده، گفت که اف‌بی‌آی، جک تیکسیرا را «در ارتباط با تحقیقات درباره حذف، نگهداری و انتقال غیرقانونی اطلاعات محرمانه دفاعی و امنیت ملی» بازداشت کرده است. اف‌بی‌آی همچنین گفت که مأموران پلیس، مظنون را در خانه‌ای در نورت‌دایتون در ایالت ماساچوست بازداشت کردند.

تصاویر ویدئویی پخش‌شده در کانال‌های خبری نشان می‌دهد که مأموران مسلح در ماساچوست مرد جوانی را که تی‌شرت خاکستری و شلوارک قرمز به تن دارد و سرش را پایین انداخته است، سوار اتومبیل می‌کنند. سخنگوی پنتاگون در یک نشست خبری گفت افشای اطلاعات عامدانه صورت گرفته و نقض سوگندی است که افراد شاغل در بخش‌های امنیت ملی برای حفظ اسناد یاد می‌کنند و عملی مجرمانه است.

پت رایدر افزود که سرپیچی از سوگند حفظ و نگهداری اسناد محرمانه عملی است که به شکل آگاهانه و عامدانه از افراد سر می‌زند و فرد خاطی درباره آن مسئول است. او همچنین گفت وزارت دادگستری ایالات متحده تحقیقات را پیش می‌برد.

مقام‌های آمریکایی گفتند که او براساس قانون جاسوسی ۱۹۱۷ که انتقال (فیزیکی یا الکترونیکی) اطلاعات محرمانه دفاعی را جرم محسوب می‌کند، متهم شد. او روز گذشته در دادگاهی در شهر بوستون حاضر شد.

در جریان این افشاگری، برخی گزارش‌های حساس و محرمانه از‌جمله درباره توانایی‌ها و نقاط ضعف نیروهای نظامی اوکراین و روسیه همچنین اطلاعاتی درباره متحدان آمریکا ازجمله اسرائیل، کره جنوبی، ترکیه، امارات متحده عربی و بریتانیا و همچنین ایران در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، گفته بود که بازرسان در حال نزدیک‌شدن به منبع افشای اطلاعات در فضای اینترنت‌اند که گمان می‌رود جدی‌ترین نقض و افشاگری امنیتی در آمریکا در سال‌های اخیر باشد.

روزنامه نیویورک‌تایمز که قبل از رسانه‌های دیگر نام جیک تیکسیرا را در روز پنجشنبه اعلام کرد، نوشت که تیکسیرا عضو شاخه ۱۰۲ گارد ملی هوایی ماساچوست است. نیویورک‌‌تایمز نوشت که تیکسیرا رئیس گروه آنلاین «تاگ شیکر سنترال» بود. اعضای این گروه ۲۰ الی ۳۰ نفر بودند که در این گروه خصوصی از‌جمله درباره علاقه‌شان به تفنگ صحبت می‌کردند و در آن محتوای نژادپرستانه و بازی‌های ویدئویی را به اشتراک‌ می‌گذاشتند.

اطلاعات محرمانه نظامی و امنیتی وزارت دفاع آمریکا ابتدا در ماه‌های فوریه و مارس روی شبکه پیام‌رسان دیسکورد منتشر شد و سپس به رسانه‌های اجتماعی دیگری مانند تلگرام راه یافت. روزنامه واشنگتن‌‌پست، جیک تیکسیرا را مرد جوان آمریکایی عاشق اسلحه و یهودستیز معرفی کرد که در پایگاه‌های نظامی آمریکا نیز خدمت کرده است.

تعداد زیادی از اسناد محرمانه پنتاگون که در اوایل سال جاری میلادی افشا شد، مربوط به جنگ روسیه و اوکراین بود. این اسناد ابتدا در دیسکورد که پلتفرم پیام‌رسان محبوب بین طرفداران بازی‌های رایانه‌ای است، منتشر شد. در میان این اسناد، تعداد تلفات ارتش روسیه و اوکراین وجود داشت که با تخمین‌های رسمی در تضاد است، در این اسناد تلفات ارتش روسیه بسیار کمتر از آن چیزی است که به‌ صورت علنی مطرح شده بود.

سند دیگری نشان داد که نیروهای آمریکایی در اوکراین هستند. مقامات آمریکایی برخی از جزئیات این اسناد، ازجمله حضور نیروهای ایالات متحده در اوکراین را تأیید کرده‌اند؛ اما آنها نسبت به انتشار اطلاعات هشدار دادند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، گفت که این اطلاعات «برای مصرف عمومی در نظر گرفته نشده است» و ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه، گفت که این اطلاعات «خطری برای امنیت ملی است». آنها همچنین گفته‌اند که برخی از مطالب به نظر دستکاری شده است. از سوی دیگر مقامات روسی نیز اعلام کردند که این افشاگری می‌تواند بخشی از یک کمپین اطلاعات نادرست باشد.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، به‌تازگی گفت: «با توجه به اینکه ایالات متحده یکی از طرف‌های درگیری در اوکراین است و در حال به‌راه‌انداختن یک جنگ ترکیبی علیه ما است، ممکن است از چنین ترفندهایی برای گمراه‌کردن فدراسیون روسیه استفاده شود».

تعداد اسناد سری لو‌رفته بین ۵۰ تا صد سند عنوان می‌شود. رسانه‌های آمریکایی اندکی پیش از عید پاک در‌باره این اسناد گزارش دادند. در‌حالی‌که داده‌ها از هفته‌ها قبل در سراسر وب در گردش بودند، لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، گفته که او یک هفته قبل از نشت اطلاعات مربوطه مطلع شده است.

پرسش‌های زیادی درباره این رخنه اطلاعاتی وجود دارند. چگونه اسناد پنتاگون و سیا از انجمن گیمرها سر در‌آورده و چطور یک پرسنل ۲۱ساله گارد ملی، عامل جدی‌ترین افشای اطلاعات فوق محرمانه آمریکا از زمان ادوارد اسنودن شده؟ اینها سؤالاتی هستند که پاسخ به آنها مستلزم زمان و دستیابی به جزئیات بیشتر است. محوری‌ترین نکته این است که اساسا چرا او باید به چنین اسناد و مدارک محرمانه و طبقه‌بندی‌شده دسترسی می‌داشت؟ تیکسیرا در سال ۲۰۱۹ یعنی در ۱۷‌سالگی به گارد هوایی ملی آمریکا پیوسته و به‌عنوان متخصص فناوری اطلاعات کار می‌کرده است. این اولین بار نیست که اطلاعات محرمانه دولت ایالات متحده به بیرون درز می‌کند؛ اما مورد فعلی خاص است. منبع امر نه جاسوس است و نه افشاگری مانند ادوارد اسنودن. براساس‌این، سؤالی در رسانه‌ها شکل گرفته که این رسوایی اطلاعاتی جاسوسی بوده یا خودنمایی.