چاله‌ها و چالش‌های شهرداری
سال گذشته، سال متفاوتی برای مدیریت شهری تهران بود. سالی که با بیماری مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران آغاز شد و با حمله گسترده سایبری به سامانه‌های خدماتی شهرداری ادامه پیدا کرد. سال پرحاشیه‌ای که یادآور تخفیف‌های نجومی به بساز و بفروش‌ها برای پرکردن خزانه شهر بود تا زلزله مدیریتی در شهرداری.
شرق: سال گذشته، سال متفاوتی برای مدیریت شهری تهران بود. سالی که با بیماری مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران آغاز شد و با حمله گسترده سایبری به سامانه‌های خدماتی شهرداری ادامه پیدا کرد. سال پرحاشیه‌ای که یادآور تخفیف‌های نجومی به بساز و بفروش‌ها برای پرکردن خزانه شهر بود تا زلزله مدیریتی در شهرداری. سفرهای خارجی پرجمعیت مدیران شهری تا گلایه‌ها و تذکرهای اعضای شورای شهر که از سوی شهرداری پاسخ مناسب داده نمی‌شد. درز فیش حقوقی دختر دانشجوی یکی اعضای شورای شهر تهران که به عنوان مسئول دفتر مادر مشغول به کار بود هم یکی از اتفاقات سال گذشته بود که منجر به اصلاح برخی رویه‌ها در شورای شهر شد. انتقاد به نظافت و رفت و روب شهر، حاشیه‌های برفی شهرداری، خرابی‌های پی‌درپی قطارهای مترو و اتوبوس‌های شهری، گلایه همیشگی تهرانی‌ها از وضعیت ترافیک و حمل‌ونقل عمومی هم چالش‌هایی است که هرساله تکرار می‌شود. در این میان شهرداری خوش‌بین است که در مدت باقی‌مانده از عمر مدیریت فعلی شهری بخش زیادی از این مشکلات را برطرف کند. در کنار این تلخی‌ها، سال گذشته با بهره‌برداری از چهار ایستگاه مترو به پایان رسید. هرچند قطار تازه‌ای به مترو اضافه نشده اما بهره‌برداری از این ایستگاه‌ها که بیش از 80 درصد آن در دوره‌های گذشته مدیریت شهری تکمیل شده بود، سفر مسافران همیشگی مترو را آسان‌تر می‌کند. در این گزارش 10 رویداد سال 1401 در حوزه مدیریت شهری را مرور می‌کنیم:
1 مصوبات خطرآفرین برای تهران
سال گذشته تصمیم‌گیری در کمیسیون ماده 5 سرعت گرفت. برخی کارشناسان حوزه شهرسازی درخصوص تصمیم‌گیری‌های کمیسیون ماده 5 هشدار می‌دهند و نگران آینده تهران هستند، به گفته آنها برخی مصوبات کمیسیون ماده 5 در تضاد با سیاست‌ها و کلیات طرح جامع است. وظیفه کمیسیون ماده 5 تغییر و تصویب طرح‌های تفصیلی است. البته چنانچه «تغییرات نقشه‌های تفصیلی اگر براساس طرح جامع شهری مؤثر باشد باید به تأیید مرجع تصویب‌کننده طرح جامع (شورای عالی شهرسازی و معماری ایران یا مرجع تعیین‌شده از طرف شورای عالی) برسد». هرچند شهرداری تهران در ارسال این مصوبات به شورای عالی شهرسازی دودل است.
در این سال‌ها بسیاری از بارگذاری‌های خارج از طرح تفصیلی و تغییر پهنه‌ها برخلاف طرح‌های بالادستی با مجوز این کمیسیون داده شده است. سال گذشته کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران طرحی را تهیه و تدوین کرد که در صورت تصویب در صحن علنی شورای شهر مانعی برای تصمیم‌گیری‌های خطرآفرین برای شهر می‌شد، براساس طرح شورای شهر تهران مصوبات کمیسیون ماده 5 در سامانه شفافیت قرار گرفته و میان حقوق عمومی شهر و فردی تعادل برقرار می‌شود. این طرح چند بار در دستور کار صحن علنی قرار گرفت اما دوباره از دستور کار خارج شد.
شهردار تهران تأکید دارد که در این مدت هیچ تخلفی در حوزه شهرسازی نکرده است. برخی این ادعای شهردار را در پرکاری کمیسیون ماده 5 و تصمیمات آن می‌دانند؛ تصمیماتی که برخی معتقدند بیش از آنکه به نفع منافع عمومی شهر باشد، به نفع سرعت ساخت‌وساز در شهر است.
یکی از اصول اساسی طرح جامع، سقف جمعیت‌پذیری آن است؛ و به گفته کارشناسان در حال حاضر سقف جمعیت شهر تهران پر شده و حتی از سقف جمعیت‌پذیری شهر تهران هم عبور کرده‌ایم.
به تازگی ساخت‌وسازهایی در املاک فریزشده دانشگاه تهران در حال انجام است، این در حالی است که طرح توسعه این دانشگاه هنوز در شورای عالی شهرسازی بررسی و تصویب نشده است و به نظر می‌آید کمیسیون ماده 5 تصمیمی را که در این زمینه گرفته، هنوز برای شورای عالی ارسال نکرده است.
2 ساماندهی یا جمع‌آوری دست‌فروشان سردرگم میان وعده‌ها
امسال نزدیک‌های عید دیگر خبری از جمع‌آوری دست‌فروشان تهرانی نبود اما می‌گویند قرار است بعد از تعطیلات برخورد با بساط‌گستران متفاوت‌تر شود. یکی از اعضای شورای شهر تهران بر جمع‌آوری دست‌فروشان چهارراه ولیعصر تأکید دارد. او بارها به رسانه‌ها گفته اگر جو عمومی شهر به آرامش سابق برسد، طرح جمع‌آوری دست‌فروشان این راسته اجرا می‌شود. برخی از هنرمندان تئاتر تأکید دارند که فضای اطراف مجموعه تئاتر شهر با فعالیت‌های فرهنگی آنها همخوانی ندارد و می‌کوشند این فضای عمومی شهر را به نفع هنرمندان ایزوله کنند.
مدیران شهری قول داده‌اند که امسال برای دست‌فروشان شناسنامه کار صادر کنند و نقاطی را برای فعالیت آنها در نظر بگیرند. شهردار تهران از مناسب‌سازی برخی بوستان‌ها سخن می‌گوید، دست‌فروشان تمایل دارند در نقاطی که همیشه بساط می‌کنند بمانند، از سویی برخی شهروندان هم از وضعیت خیابان‌ها و واگن‌های پر از دست‌فروش راضی نیستند. در وضعیت سخت اقتصادی توصیه فعالان حوزه شهری به همدلی است.
سعید بیگی، مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل تهران، می‌گوید: مدیریت شهری واقعا مشکلی با دست‌فروشان ندارد؛ در بحث منظر شهری و سد معبر، بساط‌گستران مشکلاتی را ایجاد می‌کنند که با همکاری خود دست‌فروشان به دنبال راهکار هستیم. به گفته او بخش عمده‌ای از سد معبرها برای واحدهای صنفی است. دست‌فروشی در برخی از نقاط وجود ندارد، ولی مغازه‌دارها تقریبا کل پیاده‌رو را گرفته‌اند. در نقاطی ما حضور دست‌فروش را داریم، مغازه‌دار می‌گوید که من اگر جنس بیرون نگذارم، مشتری‌های من را هم می‌گیرند و فضای رقابتی را از دست می‌دهم. ولی در یکی از نقاط که دست‌فروشی وجود ندارد در تحقیقاتی که شرکت شهربان حریم‌بان کرده، 60 درصد از سد معبرها متعلق به واحدهای صنفی است که باید با این برخورد قانونی شود، اصناف و اماکن پای کار بیایند و نباید شهرداری را در این موضوع تنها بگذارند.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، درباره سیاست‌های کلی شهرداری در موضوع ساماندهی دست‌فروشان گفته است: سیاست کلی در مواجهه با دست‌فروشان احترام به آنهاست و برای ساماندهی در منطقه 19 مجتمعی را ساختیم که دست‌فروشان بتوانند در آن سکنی گزینند، علاوه بر رسمیت‌بخشیدن به این جنس کارها با توجه به شرایط اقتصادی کشور زمینه آرامش و آسایش را هم برای دست‌فروشان و هم مردم فراهم کنیم.
3 حاشیه‌های دنباله‌‌دار آقای داماد
حاشیه‌ای که از ماه‌های نخست حضور علیرضا زاکانی در شهرداری تهران آغاز شد، هنوز هم ادامه دارد؛ حضور و نقش داماد شهردار در تصمیم‌گیری‌های شهرداری. موضوعی که بارها در صحن شورای شهر تهران از سوی برخی از اعضا تذکر داده شده است.
در صحن شورا بیشتر تذکرها با کنایه و اشاره است. اعضای منتقد می‌گویند در صحن حرمت نگه می‌دارند. یکی از آخرین تذکراتی که در سال 1401 در صحن شورای شهر تهران مطرح شد، دخالت افراد خاص در تصمیم‌گیری‌های حوزه فناوری و اطلاعات بود. علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران، در این زمینه می‌گوید: دخالت افراد خاص که بدون هیچ سمت و منصبی در مجموعه فاوا دخالت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند کار پیش رود و تعیین تکلیف هیئت‌مدیره سازمان بدون تخصص و تجربه از‌جمله دیگر مشکلات است. قائمی درباره اینکه فرد خاصی که در تذکرش به آن اشاره نکرد چه کسی است نیز می‌گوید: ضمیر مرجع خود را پیدا می‌کند.
او در پاسخ به این پرسش که به دلیل علاقه‌مندی داماد آقای شهردار به حوزه هوشمندسازی و تذکرهای پی‌درپی برخی از اعضا نسبت به این موضوع هرگاه چنین تذکرهایی در صحن مطرح می‌شود فکر می‌کنیم مخاطب داماد آقای زاکانی است هم می‌گوید: درست فکر می‌کنید. ناصر امانی، عضو دیگر شورای شهر تهران نیز در این زمینه که چرا شورای شهر شفاف به حضور غیررسمی داماد شهردار ورود نمی‌کند، گفته بود: به‌زودی ورود خواهیم کرد و تذکر را رسمی و کتبی به شهردار خواهند داد.
آبان سال 1400 بود که علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در حکمی حسین حیدری را به‌عنوان مشاور و دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی، فناوری‌های نوین و نوآوری شهری منصوب کرد. انتصابی که اعتراض‌های زیادی را در پی داشت و در نهایت باعث لغو این حکم شد. علیرضا زاکانی هیچ‌گاه حضور دامادش در شهرداری را رد نکرد. او آذر سال 1401 در دانشگاه شریف در دیدار با دانشجویان گفت: کل مدیران در شهرداری تهران در کانون ارزیابی انتخاب شدند و ۹۷ درصد آنها نیز از درون شهرداری بودند. ناظر به حوزه فناوری تجربه‌ای داشتیم که تشخیص دادم دامادم در اینجا می‌تواند منشأ جهش شود. بنابراین بدون حقوق حکم مشاور برای او زدم. کسی که فارغ‌التحصیل شریف است، ولی آن‌قدر شرایط بالا و پایین شد که عملا مضمون درست حرف بنده که عدم ایجاد شغل برای اطرافیانم بود، فهم درستی از آن منعکس نشد. بنابراین ایشان را برداشتم ولی هنوز هم ایشان در این زمینه به من کمک می‌کند.
4 اثرات باقی‌مانده هک
12 خرداد سال گذشته، سایت شهرداری تهران از دسترس خارج شد. شهرداری تهران اعلام کرد سایت‌های شهرداری هک نشده و دلیل وضعیت پیش‌آمده اختلال عمدی است. برخی از رسانه‌های خارجی خبر دادند که بیش از پنج هزار دوربین نظارتی شهرداری تهران از دسترس خارج شده‌اند. به گفته این رسانه‌ها، دوربین‌های مرکز فناوری و اطلاعات شهرداری تهران هک شد.
فضای شایعه و اخبار غیررسمی داغ بود که شهرداری در واکنشی دیرهنگام اطلاعیه‌ای منتشر می‌کند که اختلال عمدی در صفحه داخلی سامانه اینترانتی (داخلی) شهرداری تهران، برای دقایقی این سامانه را با انتشار تصویری موهن از دسترس همکاران خارج کرده و سامانه‌های خدمت‌رسانی شهرداری تهران هم برای بررسی‌های بیشتر فنی توسط سازمان فاوا، موقتا از دسترس خارج می‌شوند. به نظر می‌رسید با واکنش شهرداری سایت‌ها بعد از چند ساعت به حالت اولیه بازگردند اما حل بخشی از این چالش تا 16 خرداد زمان برد. علیرضا زاکانی در جلسه هم‌اندیشی با اعضای شورای شهر گزارشی درباره جزئیات آن ارائه کرد. گزارشی که احتمالا محرمانه بود و موضوع آن وسعت این حمله و دلیل عدم بازگشت سایت‌های شهرداری بود؛ درحالی‌که گفته می‌شود مشکلی دیگر وجود ندارد و... . هیچ‌کدام از اعضای شورای شهر تهران به جزئیات این جلسه و گزارش شهردار تهران اشاره نکردند و تنها چند جمله‌ای درخصوص این حمله سایبری در صحن شورای شهر تهران تذکر دادند. یکی از اعضای شورای شهر تهران موضوع پاک‌سازی نفوذی‌ها در شهرداری را مطرح کرد و مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران هم معتقد بود این حمله یک کار سایبری و برنامه‌ریزی‌شده از سوی موساد و منافقین و همکاری همه جریان‌های ضد‌انقلاب بوده و از ورود نیروهای متخصص خارج از شهرداری برای کمک به نیروهای درون شهرداری برای دفع این حمله خبر داد.
در شهریور یکی از اعضای شورای شهر از غیر‌‌فعال‌بودن برخی از سیستم‌های شهرداری بر اثر هک خبر داد و گفته بود: هنوز برخی از سیستم‌هایی که دارای اهمیت مهمی نیستند و در اولویت‌های سوم و چهارم قرار داشتند، به مدار باز‌نگشته‌اند. علی‌اصغر قائمی در اسفند نیز اعلام کرد که خرداد سازمان فاوا مورد حمله سایبری قرار گرفت و هنوز با گذشت زمان دو قلم تجهیزات تهیه نشده است و این موضوع منجر به ورود آسیب می‌شود.
5 فامیل‌بازی در شورا
یکی از اتفاقات سال گذشته، انتشار فیش حقوقی فاطمه منصورلی، دختر نرگس معدنی‌پور، عضو شورای ششم شهر تهران توسط یک کانال فعال در رسانه‌های اجتماعی بود که در معرفی خود نوشته «جبهه آتش به اختیار رسانه انقلاب». انتشار این فیش ابعاد تازه‌ای از جذب و به‌کارگیری نیروی انسانی در شورا و شهرداری را روشن کرده است؛ ابعادی که بیش از هر چیز با به‌کارگیری مبتنی بر خویشاوندی و ایجاد شرایط ویژه در استخدام، زمینه‌های ناراحتی و آزار شهروندان از بی‌عدالتی را فراهم کرده است.
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، پیش‌تر درباره حقوق دختر عضو شورای شهر گفته بود: کسی که عضو شورای شهر می‌شود، می‌تواند رئیس دفترش را با خودش بیاورد. این عضو شورا هم دخترش را برای این کار با خود به شورای شهر آورد. اما اظهارات چمران این بار با پرسشگری و نقد رسانه‌ها مواجه شد؛ نقدی که استعفای دختر عضو شورا، دستور وزیر کشور برای رسیدگی به موضوع و سر‌آخر عذرخواهی اقراریان در صحن شورا را به دنبال داشت. مدتی بعد چمران در نشستی خبری در پاسخ به پرسش خبرنگاران دراین‌باره گفت: با فرد خاطی قطع همکاری و لغو قرارداد کردیم.
بهروز شیخ‌رودی، معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم نیز با اشاره به این اظهارات چمران گفته بود واقعا جای تأسف است که رئیس شورای شهر تهران به‌جای آنکه مصوبه شورا و قانون را اجرا کند، می‌آید و از رفتاری که نه‌تنها مغایر با مصوبه شوراست، بلکه در تضاد با سوگندی است که همین عضو شورا در پیشگاه قرآن خورده، دفاع می‌کند و بعد از مطالبه رسانه‌ها و مردم و اعلام استعفای فرد، می‌آیند و می‌گویند با فرد خاطی قطع همکاری و لغو قرارداد کردیم. به رئیس شورای ششم باید گفت شما مسئول نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای شهر و حفظ منافع مردم شهر هستید، نه اینکه بیایید امور را بعد از استعفای فرد رفع و رجوع کنید! مطابق ماده 10 مصوبه مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران که دهم مهر 1397 به تصویب شورای پنجم رسیده و نظارت بر اجرای آن در این دوره بر عهده آقای چمران و همکارانشان در شوراست، «به‌کارگیری بستگان مدیران شهرداری تهران و واحدهای تابعه و بستگان اعضای شورای اسلامی شهر تهران طی دوره مسئولیت در شهرداری تهران و واحدهای تابعه و شورای شهر تهران ممنوع است». این یعنی جذب و به‌کارگیری دختر عضو شورا از ابتدا مغایر با مصوبات شورا بوده و نباید انجام می‌شده است. پیش از این هم انتصاب همسر احمد علوی به مدیریت اداره کل کمیسیون ماده ۱۰۰ حاشیه‌ساز شده بود.
6 مقاومت در انتشار فهرست ناایمن‌ها
شورای شهر تهران بارها درباره انتشار فهرست ساختمان‌های پرخطر تهران که 119 ساختمان بود و می‌گویند تعداد آن کاهش داشته، به شهرداری تذکر داده است. سال گذشته یکی از اعضای شورای شهر در یک برنامه تلویزیونی قول داد فهرست ساختمان‌های ناایمن را از شهردار گرفته و آن را منتشر کند.
مهدی عباسی، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، گفته بود مردم حق دارند بدانند کدام ساختمان ناایمن است تا اگر خواستند در آن تردد نکنند. این درست نیست که مدیر شهرداری این اطلاعات را داشته باشد و خانواده‌اش را از تردد در مکان‌های ناایمن منع کند. او گفته در انتشار فهرست بناهای پرخطر، سلیقه و نگاه افراد مهم نیست؛ قانون حکم کرده که این فهرست منتشر شود و شهرداری باید این فهرست را در سامانه شفافیت قرار دهد.
اما این فهرست منتشر نشد. شهردار تهران اعلام کرد این فهرست را تنها برای مهدی چمران می‌فرستد، اما آن را منتشر نمی‌کند.
او به رسانه‌ها می‌گوید از من پیگیر ایمن‌سازی پرخطرها باشید نه انتشار فهرست. علیرضا زاکانی درباره دلیل انتشار‌ندادن فهرست ساختمان‌های ناایمن گفت: وقتی صحبت از ساختمان ناایمن می‌کنیم، مؤلفه‌های مختلفی دارد و تا الان هیچ‌وقت با یک نگاه جامع درباره وضعیت ساختمان‌های تهران برداشت نشده و تنها ناایمن‌بودن ساختمان‌ها از نظر آتش‌نشانی پردازش شده که به ۱۲۹ ساختمان ناایمن رسیدند که به متولیان این ساختمان‌ها اعلام شده است ساختمان‌هایشان را از نظر استانداردهای آتش‌نشانی ایمن کنند. برای اولین بار از دو ماه پیش با همکاری ۹ دستگاه ۲۲ تیم تشکیل دادیم که موضوع ایمنی ساختمان‌ها را از همه نظر مورد پایش قرار دهند که هدف اولیه ما پایش ۱۶ هزار ساختمان است که تا الان اطلاعات ۶۰۰ ساختمان برداشت شده است.
زاکانی با بیان اینکه این پایش ساختمان‌ها از بُعد ایمنی، سازه و مصالح و... است، ادامه می‌دهد: ساختمان‌ها دو دسته هستند؛ یا ایمن هستند یا ناایمن که ساختمان‌های ناایمن یا نیاز به بازسازی دارند یا نوسازی و قرار است بعد از پایش ساختمان‌ها برای آنها شناسنامه صادر کنیم.
او با بیان اینکه ما مسئول انتشار اسامی ساختمان‌ها نیستیم؛ بلکه اسامی ساختمان‌های ناایمن را به مراجع قضائی تحویل می‌دهیم، می‌گوید: ما در موضوع ایمنی با کسی تعارف نداریم و از پایش ساختمان‌های بلند کار را شروع کردیم و در مقوله ایمنی جدی هستیم و از من مسئول اقدام بخواهید، نه اینکه لیست را منتشر کنم.
7 پنجشنبه برفی پایتخت و درخواست رهاکردن شهر
شهروندان تهرانی پنجشنبه برفی پایتخت را در بهمن ماه فراموش نمی‌کنند؛ شهروندانی که در بزرگراه‌های شمالی و غربی پایتخت گرفتار شده بودند، مسیری 10دقیقه‌ای را چهارساعته طی کردند. یک عضو شورای شهر تهران هم در یکی از بزرگراه‌های برفی گرفتار شده بود. همسر یکی دیگر از اعضای شورای شهر که فرزندی تازه متولد‌شده داشت، ساعت‌ها در ترافیک مسیری مانده که هر روز 10دقیقه‌ای طی می‌کرده. یکی از اعضای شورای شهر تهران همان روز نحوه خدمات‌رسانی شهرداری را مایه شرمساری توصیف و از تهرانی‌ها عذرخواهی کرد.
مهدی چمران هم در اولین جلسه علنی شورای شهر گفت که عملکرد شهرداری شایسته نبود. ناصر امانی، عضو دیگر شورای شهر تهران، هم با اشاره به عذرخواهی معاون خدمات شهری شهرداری تهران بابت برف هفته گذشته پایتخت، می‌گوید: عذرخواهی کردید؛ اما دیر است و من این بار را به دوش کشیدم و بروید ببینید که مردم چه پاسخ‌هایی به توییت عذرخواهی من دادند و شرمم می‌آید آنها را بخوانم. مردم به ما گفته‌اند که همه‌تان از شورا بروید و شهر را رها کنید تا خودش اداره شود. آقای زاکانی باید چهارشنبه به اتاق مانیتورینگ شهرداری می‌رفت و از آنجا تنها سه منطقه‌ای را که درگیر برف بودند، هدایت می‌کرد و همه مناطق را بسیج می‌کرد تا این فاجعه رخ ندهد.
من شش ساعت طول کشید که از سئول به اوین رفتم و بعد از آن از پشت پنجره تا ساعت سه بامداد مردم را دیدم که یا ماشین‌های‌شان را هل می‌دادند یا آن را پارک می‌کردند و دست زن و بچه‌شان را گرفته و زمین‌خوران به خانه می‌رفتند.
از نظر منتقدان همیشه برف شهرداری تهران را غافلگیر کرده و اگر معبری کوچک هم پربرف باشد، از نگاه آنها مدیران شهری کاری نکرده‌اند؛ هرچند در برخی موارد کم‌کاری شهرداری انکارکردنی نیست. در بودجه شهرداری همیشه رقم درخورتوجهی برای برف‌روبی در نظر گرفته می‌شود که سال گذشته 44میلیارد‌و 600 میلیون تومان برای برف‌روبی پیش‌بینی شده بود.
8 شنبه‌ها در تهران چه خبر بود؟
اواخر شهریور ماه بود که بیلبوردهای تبلیغاتی تازه‌ای به سطح شهر تهران آمد، «شنبه‌ها در تهران چه خبره؟». پس از بهره‌برداری از پایانه متروی اکباتان، علیرضا زاکانی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: از امروز شنبه‌های امید و افتخار با افتتاح بزرگ‌ترین پایانه قطارهای زیرزمینی کشور آغاز شد. با یاری و لطف خداوند از این به بعد هر شنبه تا دهه فجر افتتاح پروژه‌های بزرگ‌مقیاس شهری را خواهیم داشت. برخی از این پروژه‌ها جزء آرزوهای مدیریت شهری در سال‌های گذشته بوده است.
بعد از مدتی از برگزاری شنبه‌های امید و افتخار مشخص شد که به جای افتتاح پروژه‌های عمرانی، شهرداری قصد دارد پروژه‌های جدید را کلنگ‌زنی کند؛ موضوعی که مورد انتقاد برخی از اعضای شورای شهر تهران قرار گرفت و یادآوری کردند که کلنگ‌زنی باعث امید و افتخار نمی‌شود و به لیست پروژه عمرانی نیمه‌کاره اشاره کردند. برخی از پروژه‌های افتتاح‌شده در این شنبه‌ها هم با چالش‌هایی همراه بود؛ از‌جمله پارکینگ طبقاتی امیرکبیر، پارکینگی که گفته می‌شد اولین پارکینگ طبقاتی هوشمند و صددرصد زیرسطحی که دارای تأییدیه آتش‌نشانی است؛ اما رسانه‌ها یک هفته بعد از افتتاح این پارکینگ با مراجعه به آن متوجه شدند که این پارکینگ چند ساعت بعد از بهره‌برداری برای تکمیل بسته شده است.
شهرداری ابتدا مانند همیشه انکار کرد و پس از مدتی اعلام کرد هر پروژه‌ای با نواقصی افتتاح می‌شود و درجریان بهره‌برداری این پارکینگ بهره‌برداری خواهد شد. یکی دیگر از مراسم‌ها مربوط به رونمایی از اتوبوس‌های برقی بود که مشخص شد این اتوبوس‌ها قبلا یک بار مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. همان اتوبوسی است که 25 فروردین خبر حضورش در تهران را روزنامه شهرداری تهران منتشر کرد و دو روزی هم آزمایشی در مسیر جمهوری – بهارستان فعالیت کرده بود. مجتبی شفیعی، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک، موضوع را رد نمی‌کند و می‌گوید اتوبوس‌هایی که در حال مونتاژ بودند، هنوز تکمیل نشده‌اند و این اتوبوس که مونتاژ آن انجام شده بود، به مراسم آمد.
این اتوبوس در بهار امسال حدود هزارو 500 نفر را جابه‌جا کرده است، قرار بود تعداد این اتوبوس‌ها افزایش پیدا کند؛ اما همین یک اتوبوس هم از خط خارج شده بود. شفیعی می‌گوید: همان دو روز برای حضور این اتوبوس در این خط کافی بود؛ زیرا قرار بود به صورت آزمایشی فعالیت کند که جواب داد. هنوز زیرساخت‌های شارژ اتوبوس‌های برقی کامل نشده و باید این زیرساخت‌ها ایجاد شود. مراسمی که گرفته شد، اعلام جهش فعالیت‌های شهرداری در حوزه حمل‌ونقل پاک است.
9 تخفیف نجومی به بسازوبفروش‌ها
سال گذشته شورای شهر تهران درخصوص نحوه اخذ مطالبات حوزه شهرسازی مصوبه‌ای داشت که برخی کارشناسان مالیه شهری آن را در تاریخ بلدیه بی‌سابقه توصیف کردند. برخی از اعضای شورای شهر تهران معتقد بودند این مصوبه سبب ایجاد رانت برای عده‌ای خاص می‌شود؛ تخفیف‌هایی که تا 40 درصد پیش‌بینی شده بود.
بهروز شیخ‌رودی، معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم، درباره این مصوبه می‌گوید: در زمان تصویب می‌گفتند این کار برای گره‌گشایی از کار مردم است؛ اما وقتی در شورا گزارش درآمد هزینه شهرداری را می‌خوانند، بدون اینکه به روی خودشان بیاورند که با سیاست‌گذاری غلط چه هزینه‌هایی بر شهر و شهروندان تحمیل کرده‌اند، بدون عذرخواهی از مردم می‌گویند تخفیفی که داده‌اند، به جیب بسازوبفروش‌ها رفته است. وقتی برای تحقق‌پذیرکردن بودجه تن به تصویب تخفیفی می‌دهند که در طول تاریخ بلدیه تهران بی‌سابقه است و شهرداری در چارچوب مصوبه شورا برای عوارض صدور پروانه و عوارض ناشی از نظارت فنی یعنی تخلفات، تثبیت و... این تخفیف را اعمال می‌کند، ما با اراده‌ای مواجه هستیم که از محرک مشوق پرداخت برای پرکردن خزانه شهرداری استفاده می‌کند، بدون اینکه به اثرات این تخفیف از حیث عدم‌النفع شهروندان، شهر و شهرداری توجه کند و بعد هم با افتخار می‌آیند و می‌گویند توانسته‌ایم و از تحقق‌پذیری بی‌سابقه بودجه در تاریخ بلدیه می‌گویند، بدون اینکه بگویند با چه تخفیف بی‌سابقه‌ای توانسته‌اند این بودجه را تحقق‌پذیر کنند! البته در هنگام افتخار به این تدابیر و سخن‌گفتن از اینکه برای گره‌گشایی از کار مردم این تخفیف را اعمال کرده‌اند، از خودشان نمی‌پرسند که اگر تخفیف‌دادن به منزله توانستن است و گره کار مردم در شهرداری با تخفیف باز می‌شود، چرا در دوره شهرداری آقایان احمدی‌نژاد و قالیباف خبری از این تخفیف بی‌سابقه نبوده است؟! آیا تخفیف‌دادن توان مدیریتی می‌خواهد یا هیچ مرزی برای تحقق بودجه قائل‌نشدن است؟ از عدالت در بودجه سخن می‌گویند؛ اما نمی‌گویند برای تحقق بودجه سال 1401 شهرداری تهران چه عدم‌النفعی بر شهروندان فرودست و طبقات مستضعف شهر تحمیل کردند! اگر شهرداری تهران در مدتی که گذشت و بیشترین سطح تخفیف‌ها اعمال شد، فقط یک مورد از هر تخفیف را اعمال کرده باشد، مجموعا رقمی بالغ بر 61میلیارد‌و 900 میلیون تومان طبق مصوبه شورای ششم از خزانه شهرداری به مؤدیان تخفیف داده شده است، این رقم عدم‌النفع فقط یک مورد از هر تخفیف برای یک ماه اول اجرای مصوبه است، اگر ما فقط این رقم عدم‌النفع را برای 75 هزار خانوار مستضعف تهرانی که تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) هستند، حساب کنیم می‌بینیم که عدم‌النفع هر خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) در این یک ماه از تخفیف‌های اعمال‌شده چیزی حدود 822 هزار تومان است! بعید می‌دانم این عدم‌النفع با دلواپسی عدالت و باعرضه‌بودن و اینها تناسب داشته باشد.
10 صندلی‌های یک‌ساله شهرداری
شهردار تهران در سال گذشته مدیران زیادی را تغییر و برخی را نیز جابه‌جا کرد. او در مراسم معارفه معاونان سابقش شرکت می‌کرد و گواهی به کارآمدی آنها می‌داد؛ اما مشخص نبود با این سطح رضایت از عملکرد آنها چرا دست به جابه‌جایی و تغییر مدیران سابقش زد.
شهردار تهران در مراسم خداحافظی ابوالفضل فلاح، معاون سابق مالی شهرداری که تنها یک سال در شهرداری تهران فعالیت کرد، گفت که در گام و سال اول مدیریت شهری از گردنه‌هایی مانند تنش مالی و رکود در شهر عبور کردیم. تدابیر آقای فلاح در معاونت مالی باعث شد که 99 درصد منابع نقد و غیرنقد را تأمین کنیم و در کنار آن سامان‌یافتگی بحث دستمزد پرسنل، فرصتی برای ما فراهم کرد که بتوانیم بدون دغدغه پرداخت حقوق‌شان را داشته باشیم.
اما دلیل این جابه‌جایی با وجود این کارنامه که شهردار بارها به آن افتخار کرده بود، مشخص نبود؛ موضوعی که مورد انتقاد برخی از اعضای شورای شهر هم قرار گرفت و از بی‌ثابتی در مدیریت شهری گلایه کردند.
