مجلس از جنس مردم است و نباید از شفافیت بترسد

معصومه معظمی: با وجود اینکه مجلس‌یازدهمی‌ها وعده داده بودند در‌صورتی‌که پایشان به بهارستان باز شود، طرح شفافیت آرای نمایندگان را برای جلوگیری از باند‌بازی‌ها به نتیجه می‌رسانند، اما با جدی‌شدن این مطالبه عمومی، در صحن علنی به آن رأی ندادند و مدعی شدند قصد دارند این شفافیت را به‌جای صِرف مجلس، در همه قوا و نهادهای اجرائی به نمایش بگذارند. از‌این‌رو طرح «شفافیت قوای سه‌گانه و دستگاه‌های اجرائی و سایر نهادها» را به تصویب رساندند‌. اما پس از بارها رفت‌و‌آمد این طرح به شورای نگهبان و اصلاح ایرادات شورا، همچنان این طرح با مخالفت هیئت عالی مجمع تشخیص مصلحت مواجه است. این در‌ حالی است که احمد علیرضا‌بیگی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس، به «شرق» گفت که شورای نگهبان و مجمع تشخیص بر اساس مصوبات و آیین‌نامه‌های خود جلساتشان را اداره می‌کنند و مجلس طبق قانون نمی‌تواند برای شفافیت در نوع اداره جلسات آنها مصوبه‌ای داشته باشد! او همچنین علم‌کردن طرح شفافیت سایر قوا و نهادهای اجرائی به‌جای طرح شفافیتی مجلس را «فرار نمایندگان از پاسخ‌گویی به مردم» دانست و گفت نهادهای اجرائی معذوریت‌هایی برای شفافیت دارند، اما مجلس از جنس مردم است و چنین معذوریت‌هایی ندارد و نباید از شفافیت بترسد.

نباید شفافیت مجلس را به شفافیت در سایر نهادها گره بزنیم

احمد علیرضا‌بیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس درباره طرح شفافیت گفت: «در طرح شفافیت یک مغلطه اتفاق افتاد. مجلس یازدهم قبل از تشکیل، شعار شفافیت مجلس را داد که به ‌واسطه فقدان فعالیت‌های حزبی و نبود احزاب دارای اصالت، برای اینکه جلوی برخی بده‌بستان‌ها و باندبازی‌ها را بگیرد، شفافیت را به‌عنوان شعار انتخاباتی خود انتخاب کرد. در عمل هم به دلیل نبود حزب واقعی در کشور این موضوع مورد اختلاف قرار گرفت». این عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس در توضیح دلیل کنارگذاشته‌شدن طرح شفافیت آرای نمایندگان برخلاف وعده‌های داده‌شده بیان کرد: «وقتی قضیه جدی شد و مردم مطالبه‌گر شفافیت شدند، مجلس احساس کرد چرا فقط شفافیت شامل حال من شود و به‌عنوان یک گریز از شعاری که مطرح کرده بود، دامنه شفافیت را وسیع‌تر کرد. درحالی‌که اگر معتقدیم شفافیت خوب است، نباید شفافیت مجلس را به شفافیت در سایر قوا و نهادها منوط می‌کردیم». نماینده مردم تبریز در مجلس ادامه داد: «مجلس برای اینکه از این موضوع عبور کند، تلاش کرد دامنه شفافیت ‌را وسیع کند و همه قوا را در آن دخیل کند، اما این اقدام با ایراداتی مواجه شد».

علیرضابیگی در توضیح این ایرادات گفت: «اداره جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان تابع آیین‌نامه‌هایی است که خودشان مصوب می‌کنند، پس مجلس نمی‌تواند برای آنها تعیین تکلیف کند».

سروکله مدعی جدیدی در بحث شفافیت قوا پیدا شد

علیرضا‌بیگی ادامه داد: «اینجا تعارض پیش آمد و در پاره‌ای موضوعات در مجلس بر اصلاح نظرات شورای نگهبان گردن نهادیم، اما مدعی دیگری در مجمع تشخیص تحت عنوان هیئت عالی نظارت پیدا شد که در‌این‌باره ایرادتراشی کرد». این نماینده مجلس تأکید کرد: «مجمع تشخیص وظیفه دارد در مواقعی که اختلاف‌نظری بین مجلس و شورای نگهبان پیش می‌آید، ورود کند؛ اما بخشی از مجمع تشخیص هم به‌عنوان هیئت عالی نظارت فعال شده که در تأیید مصوبات مجلس صاحب حق شناخته شده است».

این نماینده مردم تبریز افزود: «در مواقعی که نظر شورای نگهبان را به دست آورده‌ایم، نظر هیئت عالی تأمین نمی‌شود. هر‌وقت هم نظر هیئت عالی را به دست آورده‌ایم، نظر مجمع تشخیص به دست نیامده است؛ بنابراین منجر به این تناقض شده است». او تأکید کرد: «در پاره‌ای موضوعات هم هیئت عالی است که موضوعات اصلی و اساسی را که حتی شورای نگهبان تأیید کرده است، نمی‌پذیرد». علیرضا‌بیگی با بیان اینکه «برای اختلاف‌نظر بین مجمع تشخیص و مجلس داوری پیش‌بینی نشده است، گفت: «در اختلاف‌نظر بین شورای نگهبان و مجلس مجمع تشخیص داور است؛ اما در اختلاف بین مجلس و هیئت عالی داوری وجود ندارد. البته رهبری هیئتی را تشکیل داده‌اند که به اختلافات بین قوا رسیدگی می‌کند،‌ ولی اینجا اختلاف بین قوا نیست».

او با اشاره به محل اختلاف مجلس و مجمع تشخیص درباره این طرح اضافه کرد:‌ «در مواردی هم که موضوع اختلافی بین شورای نگهبان و مجلس وجود دارد و به مجمع ارجاع داده می‌شود، باید جلسات علنی برگزار شود. مجلس اصرار دارد که مردم بدانند مثلا چرا مجمع تشخیص فلان موضوع را قبول کرد یا قبول نکرد، رأی داد یا رأی نداد؛ اما مجمع تشخیص این شفافیت را نمی‌پذیرد و همین مسئله محل اختلاف است».

این عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در پاسخ به این سؤال که با منتفی‌شدن طرح شفافت مجلس، سرنوشت طرح شفافیت قوا و نهادهای اجرائی که با مخالفت‌هایی روبه‌رو است، بالاخره چه می‌شود؟ گفت: «این اختلاف‌نظر با این شیوه راه به جایی نمی‌برد. هم هیئت عالی مجمع تشخیص از نظرات خودش در‌این‌باره عدول نمی‌کند و هم مجلس از مصوبه خود کوتاه نمی‌آید؛ بنابراین باید یک مرجع بالاتر در این میان حکمیت کند». این نماینده مجلس با گریزی به گذشته طرح شفافیت، تصریح کرد: «طبق باوری که در جامعه وجود دارد، مجلس برای اینکه شفافیت فقط در قبال خودش اعمال نشود که البته استدلال درستی نبود، آن را به شفافیت بین همه قوا و نهادهای اجرائی تسری دارد. این اقدام مجلس برای فرار از پاسخ به جامعه بود؛ چرا‌که انجام یک کار خیر را به کاری دیگر گره زده‌ایم. در‌حالی‌که مجلس می‌توانست شفافیت را از خودش شروع کند، بعد سراغ سایر قوا و نهادها برود».

این نماینده دو دوره مجلس با بیان اینکه «مجلس چون از جنس مردم است، نباید چیزی پنهان از مردم داشته باشد»، بیان کرد: «دستگاه‌های دولتی معذوریت‌هایی دارند و ترجیح می‌دهند پایبند به شفافیت نباشند،‌ اما مجلس چنین عذری ندارد و از جنس خود مردم است. مگر اینکه شائبه دیگری وجود داشته باشد که قابل‌توجیه نیست».