تخفیف دولت برای خوراک پتروشیمی‌ها

‌شرکت ملی صنایع پتروشیمی در پاسخ به گزارش «شرق» درباره افزایش قیمت جهانی گاز و تعطیلی بسیاری از کارخانه‌های پتروشیمی ایران، توضیحاتی ارائه داده است که مشروح آن در ادامه می‌آید.

1- فرمول قیمت گاز مصوبه هیئت وزیران بوده و از سال 1394 تاکنون اجرا شده و تا قبل از جنگ روسیه و اوکراین مشکل یا نارضایتی در این خصوص وجود نداشته است؛ به‌گونه‌ای که طی سال‌های اخیر شرکت‌های مصرف‌کننده گاز از‌ جمله واحدهای تولیدکننده متانول از سودهای عملیاتی چشمگیری برخوردار شده‌اند و داده‌های موجود در بورس خود بیانگر این مدعاست. حال به دلیل جنگ مذکور قیمت گاز در منطقه اروپا به‌شدت بالا رفته و قیمت گاز تحویلی به پتروشیمی‌ها به‌عنوان خوراک را که مطابق همان فرمول متأثر از قیمت گاز در اروپا و آمریکاست، بالا برده است؛ اما دولت نیز در این خصوص به‌‌گونه‌ای عمل کرده  که تا حد امکان مانع زیان شرکت‌های مصرف‌کننده گاز شود. در این خصوص در قانون بودجه سال جاری سقف قیمت گاز به‌عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی 5000 تومان لحاظ شده است که با لحاظ‌نمودن نرخ ارز دولتی، نرخ مذکور به‌مراتب پایین‌تر از قیمت‌های گاز طبیعی در مناطق اروپا و آمریکا است.

2- همچنین با نگاهی به تجارت جهانی در اقصی نقاط دنیا متوجه خواهیم شد که تولیدکنندگان همواره نبض بازار را در دست داشته و با اندک تغییراتی در عرضه و تقاضا، قیمت مواد اولیه، نرخ انرژی و...، میزان تولید خود را تنظیم می‌نمایند و در بسیاری از موارد بالاخص بحران‌های خاص جهانی، بسیاری از تولیدکنندگان تصمیم به توقف تولید در مقطع خاصی از زمان نموده و همواره اقتصاد تولید خود را کنترل می‌نمایند و در هیچ‌کجای دنیا دولت مربوطه بابت زیان‌ده‌شدن شرکت‌های تولیدی بخش خصوصی دست به تغییر قوانین و یا پرداخت از محل بودجه دولتی نمی‌زند.

3- در‌خصوص زنجیره ارزش متانول، سال‌هاست که بحث تبدیل متانول به پروپیلن مطرح بوده و در حال حاضر نیز دانش فنی آن توسط شرکت پژوهش و فناوری تهیه و موجود است، اما به دلیل اقتصاد ضعیف آن و همچنین کمبود پروپیلن در کشور، وزارت نفت از طریق آیین‌نامه تخفیف پلکانی شرایطی را فراهم نموده که امکان سرمایه‌گذاری در این خصوص با صرفه اقتصادی مناسب جهت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فراهم شود. سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای احداث واحدهای MTO/MTP کمتر از 500 میلیون دلار است و پس از تولید پروپیلن، ادامه زنجیره از اقتصاد مناسبی برخوردار بوده و نیازی به اعمال تخفیف توسط دولت نیست.

بنابراین واحدهای متانولی که تاکنون از سوددهی بسیار مناسبی برخوردار بوده‌اند بهتر است کمی دقیق‌تر و آینده‌نگر‌تر به فردای نه‌چندان دور بیندیشند. امروز مشکل جنگ روسیه و اوکراین موجب افزایش قیمت گاز و کاهش سودآوری شده است‌. فردای نه‌چندان دور، عرضه بیشتر از تقاضای متانول خود موجب کاهش قیمت متانول و به دنبال آن کاهش سودآوری واحدهای فوق خواهد شد. لذا توجه به توسعه زنجیره ارزش توسط واحدهای متانول یکی از الزامات بقا در آینده است.

4- شایان ذکر است مفهوم قابلیت رقابت‌پذیری بدین معناست که در تمامی عرصه‌ها شرایطی را فراهم نماییم که بتوانیم با رقبای خود رقابت کنیم نه بدین معنا که منابع ملی را به ناچیزترین قیمت برداشت نموده تا بتوانیم با رقبایی که منابع خود را با قیمت جهانی برداشت می‌کنند از سود مناسبی برخوردار شویم. بنابراین بایستی به افزایش بهره‌وری سایر عوامل تولید نیز به‌طور جد پرداخته شود.

5- علی‌رغم تمام توضیحات فوق، شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همفکری تولیدکنندگان و وزارت نفت در حال بازنگری فرمول قیمت خوراک گاز طبیعی می‌باشد به‌گونه‌ای که پایداری تولید را حفظ نماید.