هدف، مغز روبه‌رو

خبر تلخی بود. یک مشت‌زن تیم ملی، یک جوان با عمری طولانی در پیش، به دلیل یک سکته مغزی بعد از تمرینات مشت‌زنی فوت کرد. تعطیل‌کردن ورزش مشت‌زنی یکی از اهداف هر متخصص مغز و اعصابی است؛ چراکه مغز انسان که حفاظت از آن وظیفه تمام‌ این متخصصان و انجمن‌های ملی و بین‌المللی آنهاست در این ورزش هدف قرار می‌گیرد تا تخریب شود. اگر کسی به دنبال ضربه سر دچار کاهش هوشیاری و افتادن به زمین شود، مضروب حتی اگر نمیرد یا عارضه‌ای برایش پیش نیاید هم باید در بیمارستان تحت نظر باشد و واردآورنده ضربه هم تحت نظر بماند، اما در رینگ مشت‌زنی دست مشت‌زن ضارب بالا می‌رود و ممکن است مدالی هم بگیرد. تنها در سینماست که ضربه سر یک روش بی‌خطر برای بیهوشی موقت به شمار می‌رود. در دنیای واقعی حرکت سریع سر روی گردن می‌تواند در همان لحظه بیمار را بکشد و اخیرا در مطالعه روی فوتبالیست‌های آمریکایی معلوم شده هر ضربه با این شکل عوارضی روی مغز بر جا می‌گذارد و تجمیع این عوارض در درازمدت اثرات جبران‌ناپذیری روی مغز خواهد داشت. انجام ورزش‌هایی که مغز را هدف قرار می‌دهند در کشور آمریکا هیچ مشروعیتی برای این ورزش‌ها ایجاد نمی‌کند. نکته مهم در بروز عوارض، حرکت سریع سر روی گردن به واسطه ضربه است که کلاه از آن جلوگیری نمی‌کند. کلاه حتی با جلوگیری از شکستن جمجمه و گرفتن شدت ضربه ممکن است بر سرعت حرکت و عواقب ناشی از آن بیفزاید! تنها راه آسیب به مغز شکستن جمجمه نیست. این حرکت ناگهانی می‌تواند باعث کشیده‌شدن حساس‌ترین قسمت مغز که بین مغز و ساقه مغز قرار دارد، بشود. این قسمت که تشکیلات شبکه‌ای نام دارد و جنس آن شبیه اسفنج است، باعث کاهش سطح هوشیاری و گاه حتی مرگ ناگهانی می‌شود. ضربه می‌تواند باعث خونریزی‌های ناگهانی و تأخیری در مغز بشود. به‌علاوه ضربات گردن حتی اگر شدید نباشند هم ممکن است باعث پارگی عروق گردن، جداشدن دو لایه آن و انسداد رگ (دایسکشن) بشوند که منجر به سکته مغزی می‌شود و علائم آن معمولا با تأخیر خود را نشان می‌دهد. گوش و چشم بنده به عنوان متخصص مغز و اعصاب با سی‌و‌چند سال سابقه در این کار موارد بسیاری را شهادت می‌دهد. اگرچه جوان همدانی آشکارا بعد از مشت‌زنی دچار سکته مغزی شد و فوت کرد، اما اکثریت مشت‌زنان بلافاصله فوت نمی‌کنند. اینکه یک نفر هوشیار و سالم از رینگ پایین بیاید اصلا به این معنا نیست که این ورزش و آن مسابقه تأثیری بر سلول‌های مغز او به ترتیبی که گفته شد، نداشته‌اند و نخواهند داشت. بنابراین عاجزانه تقاضا می‌کنم، لطفا

- مسابقات مشت‌زنی را متوقف کنید

- آموزش مشت‌زنی به جوانان ندهید

- در آثار سینمایی و تلویزیونی و به‌خصوص شبکه خانگی! مشت‌زنی را به عنوان یک ورزش نشان ندهید

- فدراسیون مشت‌زنی را به فدراسیون «ممانعت از مشت‌زنی» و تبلیغ برای ورزش‌های مفید تبدیل کنید.

این حداقل وظیفه‌ای‌ است که این فدراسیون در برابر این مرگ باید انجام دهد. با این فرض خوش‌بینانه که تاکنون از آنچه گفته شد، اطلاع نداشته است.

* رئیس سابق انجمن سکته مغزی ایران، عضو هیئت‌مدیره سازمان جهانی سکته مغزی